TÍNEA DA UNHA (ONICOMICOSE) Infecção da lâmina ungueal por dermatófitos ou por outros fungos, como leveduras. 60-70% fungos dermatófitos Trichophyton rubrum 20% Trichophyton mentagrophytes 30-40% Fungos Filamentosos não Dermatófitos e leveduras como a Candida sp . Fonte: LIMA, PEREIRA. Atlas Interativo da Onicomicose. 2023.
TÍNEA DA UNHA (ONICOMICOSE) Acomete tanto as unhas das mãos como a dos pés Onicomicose corresponde a 50% de todas as doenças ungueais 30% das micoses superficiais. Barreira afetada pelo envelhecimento. Transmissão Forma Direta Forma Indireta Fonte: SAMPAIO, RIVITTI, 4ºed.2018.
TÍNEA DA UNHA (ONICOMICOSE) FATORES DE RISCO População idosa >60 anos Traumas repetidos Doença arterial periférica Pacientes imunodeprimidos Pacientes renais e dialíticos Profissões (cozinheiras, lavadeiras, jardineiros, operários de curtume); Uso de calçado fechado Utilização coletiva de duchas
TÍNEA DA UNHA (ONICOMICOSE) Inicialmente subungueal distal e/ou lateral, subungueal proximal e superficial; Início mais frequente é pela borda distal; Pode acometer uma única unha ou várias; Pode não apresentar nenhum sintoma; Pode vir acompanhada de dor local, parestesias, dificuldades na execução das atividades diárias; Abalo psicológico. MANIFESTAÇÕES CLÍNICAS
TÍNEA DA UNHA (ONICOMICOSE) Exame micológico direto Cultura fúngica Histopatológico PCR DIAGNÓSTICO DIAGNOSTICO DIFERENCIAL: Psoríase Líquen plano Onicopatias congênitas e traumáticas Fonte: LIMA, PEREIRA. Atlas Interativo da Onicomicose. 2023.
TÍNEA DA UNHA (ONICOMICOSE) Após confirmação do exame micológico TRATAMENTO Grupo 1: atualmente pouco usadas, como ácido salicílico, ácido benzoico, iodo, derivados mercuriais, violeta de genciana, fucsina fenolizada , ácido undecilênico , haloprogina , tolnafato e tolciclato . São menos ativas e mais irritantes. Grupo 2: tópicos mais efetivos e com melhor tolerância. São os derivados imidazólicos, como o isoconazol , tioconazol , econa-zol , bifonazol e outros, com alta eficácia e excelente tolerância . SUBSTÂNCIAS TÓPICAS
TÍNEA DA UNHA (ONICOMICOSE) SUBSTÂNCIAS SISTÊMICAS TRATAMENTO Itraconazol 200 mg/dia em cápsulas de 100 mg após o café da manhã e jantar, por 4 a 6 meses ou pulsoterapia , que consiste em administrar 200 mg de itraconazol duas vezes/dia após café da manhã e jantar, por 1 semana. Interromper por 3 semanas e repetir de quatro a seis vezes. Terbinafina 250 mg/dia, por 3 a 4 meses, é efetiva. Há, também, a alternativa com a pulsoterapia , 250 mg, duas vezes/dia, por 1 semana. Suspender por 3 semanas e repetir de 4 a seis vezes. Fluconazol 150 mg/semana, por 4 a 6 meses, é também efetivo. PREFERIVEL ASSOCIAÇÃO Tratamento tópico e sistêmico. Exceto idosos, doentes hipertensos, cardíacos, hepáticos, renais, e outras doenças gerais.
REFERÊNCIAS Dermatologia de Sampaio e Rivitti / Rivitti EA. 4 ed. São Paulo: Artes Médicas,2018. Dermatologia/Azulay RD. LIMA, Fernanda alvarenga carneiro teles. PEREIRA, Carlos Alberto Sanches. ATLAS INTERATIVO DA ONICOMICOSE . Universidade de Volta redonda. 2023. RIVITTI, E. A. Manual de dermatologia clínica de Sampaio e Rivitti . 2. ed. Porto Alegre: Artes Médicas, 2023.