3
”
”
”
“
” “
” “
” “
” “
”
”
“
” “
” “
” ““
” “
”” “
” “
”
“
”“
” “
” “
” “
” “
” “
”
“
“
“
“
นพ.นวนรรน ธี ระอั มพรพั นธุ
คณะแพทยศาสตร รพ.รามาธิ บดี มหาวิ ทยาลั ยมหิ ดล
E-mail:
[email protected]
ขอคิดประจำฉบับ
ในฉบับที ่แลว ผมไดกลาวถึงการยอมรับการเปลี ่ยนแปลง
(Embrace Change) และความสำคัญของการบริหารการเปลี ่ยนแปลง
(Change Management) ซึ ่งเปนสิ ่งสำคัญตอความสำเร็จของงาน
ดานเวชสารสนเทศ นอกจากนี ้ ผมไดอธิบายความแตกตางของการ
ยอมรับการเปลี ่ยนแปลง กับการยอมจำนนตอการเปลี ่ยนแปลงไปแลว
กลาวโดยสรุปก็คือ การยอมรับการเปลี ่ยนแปลง หมายความวาเราจะ
ตองมีกระบวนการในการบริหารการเปลี ่ยนแปลงเพ
ื ่อใหการ
เปลี ่ยนแปลงที ่เขามานั ้น สามารถควบคุมได (เปน controlled
process) และสงประโยชนตอเรามากที ่สุด ในขณะที ่การยอมจำนน
ตอการเปลี ่ยนแปลง คือการที ่เรายอมแพ ไมสามารถควบคุมการ
เปลี ่ยนแปลงที ่เขามาได การเปลี ่ยนแปลงดังกลาวจึงสรางความวุ นวาย
(chaos) มากกว าที ่ จะสร างประโยชน ให กั บเรา
ฉบับนี ้ผมขอกลาวถึงอีกหนึ ่งแนวคิ
ดที ่ใกลเคียงกัน ซึ ่งเปนที ่รู จัก
กั นในชื ่ อกฎของเมอร ฟ (Murphy’s Law) ครั บ กฎของเมอร ฟ กล าวไว
วา “Everything that can go wrong will go wrong” หรือ
“ทุกสิ ่งทุกอยางที ่มีโอกาสเกิดปญหาได จะเกิดปญหาขึ ้น” กฎของ
เมอรฟ มีความหมายวา ไมวาเราจะทำอะไรก็ตาม จะมีปญหาปรากฏ
ขึ ้นมาไดเสมอ
เชน หากผมไดรับเชิญใหไปบรรยายในงานสัมมนา
แห งหนึ ่ ง ในงานสั มมนานั ้ น ไมโครโฟนของผมอาจจะไม ทำงาน ผมอาจ
จะสะดุ ดหกล มต อหน าผู ฟ งขณะเดิ นขึ ้ นเวที สไลด ที ่ ผมเตรี ยมมาบรรยาย
อาจจะเปดไมได ผู ฟงอาจจะมีจำนวนนอยจนนาตกใจ (หรือมากจนที ่นั ่ง
ไมพอ) ผู บรรยายรวมอาจจะใชเวลามากเกินไปทำใหมีเวลาสำหรับผม
นอยมาก (หรือผู บรรยายรวมอาจจะยังเดินทางมาไม
ถึงหรือติดภารกิจ
ดวน) หรืออาจมีปญหาเหลานี ้หลายปญหาเกิดขึ ้นพรอมกัน เปนตน
กฎของเมอร ฟ บางเวอร ชั ่ น ยั งกล าวต อไปอี กว า “If there is a worse
time for something to go wrong, it will happen then.” เชน
นอกจากผมจะทำกาแฟหกรดเสื ้อตัวเองแลว ผมอาจจะทำหกในเวลาที ่
แยที ่สุด คือ กอนที ่จะขึ ้นบรรยาย (หากทำกาแฟหกหลังการบรรยาย
เสร็ จสิ ้ นก็ อาจไม มี ใครสั งเกตเห็
น)
กฎของเมอรฟนี ้ สามารถประยุกตใชไดกับทุกเหตุการณ
ทุกกิจกรรม ตั ้งแตการออกแบบและบริหารจัดการโรงไฟฟานิวเคลียร
(คุ นๆ ไหมครับ) การกอสรางอาคาร การควบคุมการผลิตในโรงงาน
การทำการทดลองทางวิทยาศาสตรหรือดำเนินการวิจัย ไปจนถึงงานที ่
เกี ่ยวของกับพวกเรา คือ การ implement และ manage
ระบบสาร
สนเทศของโรงพยาบาล และการให การรั กษาพยาบาลผู ป วย
กฎของเมอรฟ ไมไดมีขึ ้นเพื ่อบั ่นทอนกำลังใจของเรา หรือ
ตองการใหเรายอมจำนนตอปญหานานัปการที ่อาจจะมีขึ ้นแตอยางใด
ครับ หากแตมีขึ ้นเพื ่อเตือนใหเรารู วาโอกาสเกิดปญหามีขึ ้นไดเสมอ
หากเรากำลังทำกิจกรรมใดที ่มีความสำคัญ เราจึงควรจะวางแผนให
รอบคอบ คิดใหแนใจวาเราไดเตรียมการรองรับสำหรับปญหาตางๆ ที ่
อาจเกิดขึ ้นไดอยางเหมาะสมแลวหรือไม การเตรียมการรองรับปญหา
เปนหัวใจสำคัญของการบริหารโครงการตางๆ ทุกโครงการ และใน
การบริหารโครงการ (Project Management) อยางมืออาชีพ มักจะมี
ความตระหนั กถึ ง Murphy’s Law นี ้ เสมอๆ ทั ้ งนี ้ การวางแผนเตรี ยม
การเพื ่อรองรับปญหาท
ี ่อาจ “go wrong” ไมไดหมายความวาเราจะ
ตองวิตกจริตอยู ตลอดเวลากับปญหาทุกปญหาที ่อาจเกิดขึ ้นได ถากลับ
มาที ่ตัวอยางของผมเกี ่ยวกับการเตรียมการบรรยายสัมมนา ผมในฐานะ
ผู บรรยายอาจจะไมไดเตรียมการเพื ่อรองรับวาหากเกิดแผนดินไหวขึ ้น
ขณะบรรยายควรทำอยางไร (แมผมอาจหวังวาเจาของอาคารจะมีแผน
เรื ่องนี ้ไวแล
ว และผู จัดงานสัมมนามีแผนฉุกเฉินรองรับวาหากเกิดเหตุ
ฉุ กเฉิ นจะทำอย างไร) เพราะคงเป นไปไม ได ที ่ ผมจะสามารถคิ ดถึ งป ญหา
รอยแปดพันเกาที ่อาจมีขึ ้นไดหมด และถึงแมผมจะระบุปญหาที ่อาจเกิด
ขึ ้นไดมากมาย ก็ใชวาผมจะสามารถควบคุมหรือเตรียมการไวไดหมด
การตระหนักและเห็นคุณคาของกฎของเมอรฟ
จึงไมใชการวิตกจริตกับ
ทุกปญหาที ่อาจเกิด และไมใชการเพิกเฉยไมใสใจวาอาจเกิดปญหาอะไร
ขึ ้นไดบาง แตเปนทางสายกลาง คือ มีการพิจารณาและเตรียมการ
รองรับปญหาสำคัญๆ ไวแลว สำหรับบางปญหา อาจจะตองมีอุปกรณ
สำรองหรือแผนสำรองไว แตสำหร
ับบางปญหา เราอาจตัดสินใจที ่จะ
“ยอมรับความเสี ่ยง” หรือใชการแกปญหาเฉพาะหนาก็ได ซึ ่งก็ถือ
เปนการเตรียมการอยางหนึ ่งแลว ประเด็นสำคัญคือ มีกระบวนการ
(process) ในการพิจารณาวางแผนและเตรียมการสำหรับปญหา
สำคัญๆ ไวอยางชัดเจน (ทานที ่เคยอานจดหมายขาวเมื ่อเดือน
มกราคม
-กุมภาพันธของปนี ้อาจจะจำไดวาผมเนนย้ำวา ในงานของ
พวกเรา ตองมีทั ้ง People, Process และ Technology การพิจารณา
เรื ่องกฎของเมอรฟ ก็เปนตัวอยางหนึ ่งของการใหความสำคัญกับ
process ครั บ)
ผมขอปดทายดวยการยกตัวอยางที ่ใกลตัวพวกเราสักนิดครับ คือ
การ implement หรือ deploy
ระบบสารสนเทศระบบใหมเขามาใน
โรงพยาบาล ปญหาที ่อาจเกิดขึ ้น มีตั ้งแตระบบไมทำงาน (failure)
หรื อทำงานผิ ดพลาด (มี bugs), ระบบเครื อข ายล ม, อาจจะมี ไฟฟ าดั บ,
ผู ใชงานไมคุ นเคยกับระบบ เลยปอนขอมูลผิดๆ ถูกๆ หรือทำงานชา,
วันนั ้นอาจจะมีผู ปวยมากผิดปกติดวยความบังเอิญ หรือม
ีอุบัติเหตุ
หมู ขึ ้น, ผู ที ่รับผิดชอบโครงการอาจจะปวยกะทันหัน เปนตน ปญหา
เหลานี ้ลวนแลวแตตอกย้ำถึงความสำคัญของกฎของเมอรฟและ
ความจำเปนในการบริหารความเสี ่ยงเพื ่อเตรียมการรองรับปญหาอยาง
เหมาะสมครั บ หากสั งเกตดู ดี ๆ การเตรี ยมการเพื ่ อรองรั บกฎของเมอร ฟ
ก็ คื อ risk management ซึ ่ งเป นกระบวนการสำคั
ญกระบวนการหนึ ่ งใน
การพัฒนาคุณภาพนั ่นเอง ดังนั ้น change management, project
management และ risk management แมจุดโฟกัสอาจจะตางกันบาง
แต ก็ มี ส วนที ่ overlap กั นสู งมากครั บ จึ งควรทำไปด วยกั น
3
”
”””””” “““““
”“
”””””””” “““““
“
“ในฉบับทีี่แลลวว ผมไดกลาวถึงการยอมรับการเปลี ่ยนแปลง
””“
(Embrace Change) และคมสำคัญของการบริหารการเปลี ่ยนแปลง
” “
อาจเกิดขึ ้นไดอย งเหมาะสมแลวหรือไม การเตรียมการรองรับปญหา
“
นหัวใจสำคัญของ ารบริหารโครงการตางๆทกโคร
“Know and Appreciate Murphy’s Law”“Know and Appreciate Murphy’s Law”
“รู จั กและเห็ นคุ ณค าของกฎของเมอร ฟี ”“รู จั กและเห็ นคุ ณค าของกฎของเมอร ฟี ”
“Know and Appreciate Murphy’s Law”
“รู จั กและเห็ นคุ ณค าของกฎของเมอร ฟี ”
อ านข อมู ลเพิ ่ มเติ มเกี ่ ยวกั บ Murphy’s Law ได จาก http://en.wikipedia.org/wiki/Murphy’s_law และ http://murphyslaws.net/