Tmi newsletter-2011-5

Thai Medical Informatics Association

1. 1
จดหมายข าวสมาคมเวชสารสนเทศไทย จจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจจดดดดดดดดดดดดดดดดดดดดดดดดหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหหมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาายยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขขาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาวววววววววววววววววววววววสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคคมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมมเเเเเเเเเเเเเเเเเเเววววววววววววววววววววววววชชชชชชชชชชชชชชชชชชชชชชชชสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาาารรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรรสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสสนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนนเเเเเเเเเเเเเเเเเเเททททททททททททททททททททททศศศศศศศศศศศศศศศศศศศศศศศไไไไไไไไไไไไไไไไไไไไไไททททททททททททททททททททททยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยยย
Newsletter
 ไไไไไไไไไไไไไไไไไไไไ
ฉบั บที ่ 5 กั นยายน-ตุ ลาคม 2554
เวชสารสนเทศวิ วั ฒน 2011 ระดั บผู Œ บริ หาร เวชสารสนเทศวิ วั ฒน 2011 ระดั บผู Œ บริ หาร เวชสารสนเทศวิ วั ฒน 2011 ระดั บผู Œ บริ หาร
สมาคมเวชสารสนเทศไทย ไดดำเนินการ
จัดประชุมสัมมนาวิชาการ “เวชสารสนเทศ
วิวัฒน 2011 ระดับผู บริหาร” ในระหวางวันที ่
21-25 ตุ ลาคม 2554 ผู  เข าร วมประชุ มสั มมนา
ประกอบดวยผู บริหารดานเวชสารสนเทศทั ้ง
จากภาครัฐ และเอกชนรวม 26 ทาน โดยใน
วั นศุ กร ที ่ 21 ตุ ลาคม 2554 มี การบรรยายและ
สัมมนาทางวิชาการ ณ หองประชุมบุษราคัม
โรงแรมดิเอมเมอร
ัล รัชดาภิเษก กรุงเทพมหานคร เนื ้อหาประกอบดวย
“ความทาทายและยุทธศาสตรแผนพัฒนาระบบสารสนเทศดานสุขภาพ
แหงชาติ” บรรยายโดย นพ.ชุษณะ มะกรสาร และ รศ.ดร.อัศนีย
ก อตระกู ล “ทิ ศทางการพั ฒนาระบบสารสนเทศทางคลิ นิ ก : เวชระเบี ยน
อิเล็กทรอนิกส และ ขอมูลการแพทยดิจิทัล” บรรยายโดย นพ.วรรษา

เปาอินทร และ นพ.บุญชัย กิจสนาโยธิน “ทิศทางการพัฒนาระบบ
สารสนเทศในโรงพยาบาลและหนวยบริการสุขภาพ” บรรยายโดย
นพ.พินิจ ฟาอำนวยผล และ นพ.บดินทร ทรัพยสมบูรณ “นวัตกรรม
สารสนเทศ” บรรยายโดย ดร.สุธี ผู เจริญชนะชัย “ทิศทางการพัฒนา
ระบบสารสนเทศหลักประกันสุขภาพ” บรรยายโดย
นพ.ยลศิลป
สุชนวนิช จากนั ้นคณะผู เขารวมประชุมสัมมนา
ไดเดินทางเพื ่อไปดูงานดานเวชสารสนเทศ ณ
ประเทศเกาหลี สถานที ่แรกที ่ไปเยี ่ยมชมคือ
Seoul National University Bundang
Hospital (SNUBH) โดย Dr. Hwang Hee
เปนผู แนะนำระบบเวชสารสนเทศของสถาบัน
ทางคณะฯ ไดมีโอกาสศึกษาดูงานเกี ่ยวกับ
Electronic Medical Record (CPOE, CP/
CPG CDSS, CDW) ภายใต ความดู แลของ Dr. Lee Keehyuck ตาม
ดวยการดูงานดาน Infrastructure & Security Systems, Health
Information Exchange และแผนกที ่เกี ่ยวของรวมไปถ
ึง Health
Promotion Center จากนั ้นคณะฯ ไดเขาศึกษาและดูงานที ่ Yonsei
Severance Hospital ทางโรงพยาบาลจัดใหมีการบรรยายเกี ่ยวกับ
Korean Health Informatics Development โดย Prof. Chang
Byung-Chu จากนั ้ นคณะฯ ได ศึ กษาดู งานด าน Severance Hospital
Information System อยางละเอียดกอนที ่จะเยี ่ยมชมงานดานเวชสาร
สนเทศของโรงพยาบาล และเก็บเกี ่ยวประสบการณเพื ่อนำมาประยุกต
ใช ในงานเวชสารสนเทศของบ านเราต อไป
ภาพโดย คุ ณพรชั ย คำเพิ งใจ
หั วหน าฝ ายเวชสารสนเทศ โรงพยาบาลขอนแก น

2. การใชŒมาตรฐานขŒอมูลสุขภาพ การใชŒมาตรฐานขŒอมูลสุขภาพ
ในคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธิบดีในคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธิบดี
คณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธิบดี มีระบบ
hospital information system ที ่พัฒนาขึ ้นเองโดยใช
Visual FoxPro เปนเครื ่องมือในการพัฒนา และสามารถ
พัฒนาปรับปรุงใหสามารถใชงานตอบสนองการทำงานทาง
คลินิก และการทำงานดาน back office ไดในระดับหนึ ่ง
การพัฒนา application ของคณะฯ มุ งหวังเปน
application ที ่ทำงานเพื ่อตอบโจทยที ่เปนภาพรวมของ
โรงพยาบาล เชน การบริหารผู ปวย
การเงิน การสั ่งการ
รักษาทั ่วไป การรายงานผลตางๆ โดยใชรูปแบบที ่กำหนด
มาในระดั บคณะฯ เป นต น
เนื ่องจากคณะฯ เปนองคกรขนาดใหญที ่มีความ
ซั บซ อน มี พั นธกิ จหลั กๆ ซึ ่ งซ อนทั บกั นไม ว าจะเป นพั นธกิ จ
ดานการศึกษา การบริการผู ปวย การวิจัย และยังตอง
พัฒนาความเปนเลิศเพื ่อเป
นแหลงสรางความรู ของประเทศ
จึงกอใหเกิดความหลากหลายในความตองการและแนวทางการปฏิบัติงาน
ขึ ้น ความหลากหลายนี ้ยอมสะทอนมาถึงความตองการในการพัฒนา
โปรแกรมประยุกตเพื ่อใหตอบสนองตอแนวทางการปฏิบัติงานและการใช
ข อมู ลของแต ละหน วยงานด วย
เนื ่องจากฝายเวชสารสนเทศ ซึ ่งเปนหนวยงานที ่ทำหนาที ่พัฒนา
ระบบสารสนเทศของคณะฯ มีจำนวนกำลังคนและทรัพยากรจำกัด
ลำพัง
การทำงานเพื ่อแกไขปรับปรุงโปรแกรมในระดับคณะฯ เพื ่อใหตอบสนอง
ตอความตองการภายนอกที ่เปลี ่ยนไปก็เปนงานเต็มเวลา ดังนั ้นยอมไมมี
ความสามารถที ่จะสรางระบบเพื ่อใหตอบสนองตอความตองการของ
หนวยงานยอยที ่อยู ในระดับ department ได ทางออกของหนวยงานยอย
คือ จัดหาระบบสารสนเทศของหนวยงาน หรือ departmental
information system (DIS) เข ามาเอง ระบบ DIS นี
้ มั กเป นระบบขนาด
ไมใหญ มีขอบเขตของงาน (scope of work) จำกัด ผู พัฒนาทำงาน
ร วมกั บผู  ปฏิ บั ติ งานใน domain นั ้ นๆ จึ งสามารถตอบโจทย ที ่ เป นลั กษณะ
เฉพาะของหนวยงานยอยไดเปนอยางดี โจทยที ่ทาทายผู ดูแลระบบ
สารสนเทศของคณะฯ คือ จะทำอยางไรใหเกิดการเชื ่อมตอ และทำงาน
ร วมกั นระหว าง DIS ต างๆ กั บ HIS ได
ในระยะแรก การทำงานเพื ่อให
เกิด interface and collaboration
นี ้ อาจมีได 2 แนวทาง คือ ผู พัฒนาขอเขาถึง และเขียนขอมูลลงบนฐาน
ข อมู ลของ HIS โดยตรง หรื อใช service ที ่ เป น protocol มาตรฐานที ่ ทาง
HIS เขี ยนขึ ้ นเป นช องทางในการติ ดต อ เช น web service เป นต น วิ ธี การ
นี ้อาจไดผลดีในกรณีที ่จำนวนเชื ่อมตอระหวางระบบมีไมมากนัก และ
business logic ในการเชื ่ อมต อไม ซั บซ
อนมาก หากจำนวนการเชื ่ อมต อมี
มากขึ ้น ก็จะเปนภาระในการสรางและดูแล interface เหลานั ้น ซึ ่งจะเพิ ่ม
มากขึ ้นตามจำนวนระบบที ่จะมีมากขึ ้นเรื ่อยๆ และหาก business logic
ซั บซ อนมาก ก็ อาจจะส งผลกระทบถึ ง performance ของ interface หรื อ
ของระบบโดยรวม
แนวทางในการดำเนินงานของคณะฯ ในชวง 1 ปที ่ผานมา ได
พยายามนำแนวคิ ดที ่ เรี ยกว า Enterprise Service Bus (ESB) มาใช โดย
การจัดตั ้ง Central Communication Server เพื ่อใชเปนตั
วกลางในการ
ติ ดต อระหว างระบบต างๆ ระบบ Enterprise Service Bus นี ้ ดำเนิ นการ
บนพื ้นฐานความคิดที ่จะใช Communication Server เปนแกนกลางใน
การเชื ่อมตอระหวางระบบตางๆ โดยจัดใหมีมาตรฐานของขอมูลที ่จะใช
เชื ่อมตอ และวิธีการในการเชื ่อมตอกับระบบใดๆ ดังนั ้น ในอนาคต หาก
ระบบที ่เขามาใหมตองการจะเชื ่อมตอ จะตองใชมาตรฐานที ่กำหนดขึ ้นนี ้
ผู
 ที ่ ควบคุ มดู แลระบบ communication server ก็ จะเป ดเส นทางของข อมู ล
ใหวิ ่งไปที ่ระบบใหม (หากเปนขอมูลเชื ่อมตอระหวางระบบ) หรือศึกษา
รูปแบบ และนำมาตรฐานที ่มีอยู แลวมาประยุกตและกำหนดใชเพื ่อการ
เชื ่ อมต อ
ป จจุ บั น ทางคณะฯ ได ติ ดตั ้ ง communication server แล ว และใช
HL7 version 2.x เปนมาตรฐานขอมูล โดยสงขอมูลผาน TCP socket
ไปย
ังระบบปลายทางที ่กำหนดไว ระบบแรกที ่ใช interface นี ้คือการสง
ขอมูลผลการตรวจทางหองปฏิบัติการ จากระบบ LIS ไปยัง HIS พบวา
ระบบสามารถ handle การสงขอมูลจำนวนมาก (มากกวา 10,000 tests
ต อวั น) ได และเมื ่ อต อมา มี ระบบ Critical Care Information System
เขามาเชื ่อมตอขอใชขอมูลผลการตรวจนี ้ ผู ดูแลก็สามารถเพิ ่มระบบปลาย
ทางใน Communication Server ให ส งผลไปได
ในอนาคต คณะฯ จะพยายามพ
ั ฒนาระบบ Hospital Information
System ให เป น message-based model มากขึ ้ น โดย domain ที ่ กำลั ง
ศึกษาเพื ่อทำงานตอไป เปน domain เกี ่ยวกับ order ทั ้งนี ้ เพื ่อทำให
สามารถแยกระบบออกเปน module ยอยๆ ได และใชมาตรฐานขอมูลใน
การสงขอมูลระหวาง module เหลานั ้น วิธีการนี ้จะทำใหสามารถพัฒนา
module ยอย แตละ module ได โดยสงผลกระทบถึ
งระบบโดยรวม
ไมมากนัก หรืออาจจะนำ DIS ใหม เขามาเชื ่อมตอกับระบบได
ประสบการณดังกลาวเปนตัวอยางถึงประโยชนของการนำมาตรฐานขอมูล
สุขภาพมาใชภายในองคกรเพื ่อใหสามารถมีการพัฒนาระบบภายในได
อย างเป นมาตรฐานด วย
นพ.อาทิ ตย อั งกานนท
คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธิ บดี มหาวิ ทยาลั ยมหิ ดล
E-mail: [email protected]
เนื ้ อหานี ้ เป นส วนหนึ ่ งของบทความใน Proceedings ของการประชุ มวิ ชาการประจำป สมาคมเวชสารสนเทศไทยครั ้ งที ่ 20 ที ่ จะจั ดขึ ้ นในเดื อนมกราคม 2555
การใชŒมาตรฐานขŒอมูลสุขภาพ
ในคณะแพทยศาสตรโรงพยาบาลรามาธิบดี

3. 3
ugh. You
cc
u can never prepar
ee eenough.” “Yo
pepare enough.” “You
can never prepare enou
gghh.” “You c
ghh. You can
nnever prepare e
nnoouugh.” “You can ne
vveerr pprepare enoug
hh..” “Yo
hh.” “You ca
nn never prepa
rree enough.” “You can never prep enough.” “
YYoou ca
h.” “You
ccan never p
rreepare enough.” “You can never prepar nough.”
“YYoou
h.” “You
ccan never epare enough.” “You can never prepare enoh.” “You c
aan
.” “
YYoou can ner prepare eno.” “You can n prepare enou
ggh.” “You
c
” “YYoou can neer prepare eugh.” “You can never pre
ppaare enough.”
““You can
” ““You can
nnever prepa
rree enough.” “You can never prep
aarree enough.” “You c
” ““You can
nnever pre
paare enough.” “You can never prepare e
nnoough.” “Yo
uu can n
“You c
aann never p
reepare enough
.” ““You can
nneevver prepare e
nnoough.” “
YYoou ca
“You c
aann never p
rreepare enou
gghh.” “You can never p
rreepare enou
gghh.” “You c
aan n
“You
ccan never
pprepare en
oough.” “You can never pr
eeppare enou
ggh.” “You
can
“You
ccaan never
pprepare e
nnoough.” “You can never prepa
rree enough.
”” “You can ne
“You
ccan neve
rr prepare
eenough.” “
YYoouu cann nnever prepa
rree enough
.” “You c
aan
You
ccan neve
rr prepare
eenough.” “
YYou can nev
err prepare
eennough.” “
YYou can
nnev
You can nev
eer prepar
ee enough.” “You can nev
eerr prepare
enough.” “You ca
nn n
ou ccan neve
rr prepare
eenough.”
““You can never p
rrepare en
oough.” “
YYoou can n
eeve
You
can nev
er prepar
ee enough.
”” “You can neve
rr prepare
eenough.” “You ca
nn n
u caan never
pprepare
eenough.”
““YYou can never
pprrepare en
oough.” “
YYoou can n
eeve
ou ccan neve
rr prepare
eenough.”
““YYou can nev
eer prepare
eenough.” “You ca
nn ne
u caann never
prrepare en
oough.” “You
ccaann neevveer prepare e
nnough.” “
YYou can n
eever
u caan never
pprrepare en
oough.” “You can never prepa
rree enough.
”” “You c
ann nev
can
nnever pr
eppare enou
gghh.” “You can never prepar
ee enough.”
““YYou can
nnever p
can
nnever pre
ppare enoug
hh.” “You can never pr
eeppare enoug
hh.” “You
caan neve
can n
eevver prepa
rree enough.” “
YYoouu ccan never
pprreepare enoug
hh..”” “You ca
nn never p
can n
evver prepar
ee enough.” “You can never prepare en
oouugh.” “Yo
uu can nev
ee
an neve
rr prepare en
oouugh.” “You can never prepare en
oouugh.” “You
ccaan never
ppr
an never
pprepare eno
uugghh.” “You can never prepa
rree enough.” “
YYoou can n
eevver
nn never pr
eeppare enough.”
““YYoouu can never pr
eppaare enough.” “Y
oouu can nev
eer pre
an nnever pre
paare enough.” “You can never prepare enough
..”” “You can
nnever p
nevveer prepare
eennough.” “You can never prepare enoug
hh.”” “You can
nneever prep
n nev
eerr prepare en
oouuggh.” “You can never prepare
ennoough.” “You
ccan never p
never p
rreepare enough.
”” ““YYoou can never pre
parree eenough.” “You
ccaan neverpre
pp
never pre
ppaare enough.” “You ca
n never prepareenough ”
ever prepare
eennough.” “Youcanne
nneeverprepa
ghnever
ppppppppprrrrrrreeeeeeeeppppppaaaaarrrrrrrrrreeeeeeeeee eeeeeeeeennnnnnnnnnoooooooooouuuuuuuuugggggggggghhhhhhhhhhh....”””””””””
pare
eenou
gggggghhh....” “““““““YYYYYYYYYYoooooooooouuuuuuuuuuu ccccccccaaaaaaaannnnnn nnnnneeeeeeevvvveeeeeeeeerrrrrrrrr ppppppppprrrrrrreeeeeeeeeppppppppppaaaaaaaaaarrrrrrrrrreeeeeeeeeeee eeeeeeeeeeeeennnnnnnnnooouuuugh.
ccaaaaaaannnnnnnnn nnnnnnnnnneeeeeeeevvvvvvveeeeeeeerrrrrrrrrr ppppppppppppppppprrrrrrrrrrrreeeeeeeeeepppppppppaaaaaarrrrrreeeeeeeee eeeeennnooooouuuuuuuuggggggggggghhhhhhhhhhh......”” “““““YYYYYYYYYYooooooooouuuuuuu cccccaaaaannnnnnnn nnnnnnnneeeeeeeeeevvvvvvvvveeeeeeeerrrrrrrrrr pppppppppprrrrrrrrrreeeeeeeeeepppppppaaaaaaaarrrrrreeeee eeennnnoooooouuuuuuuuuuuuuugggggggggghhh.” “
ccannnnnnnnnn nnnnnnnnnneeeeeeeeeevvvvvvvvvveeeeeeeeeeeeeeeerrrrr pppppprrreepppppppppaaaaaaaaaarrrrrrrrrreeeeee eeeeeeeennnnnnnnnnoooooooooouuuuuuuuuuugggggggggggggghhhhhhhhhhhh..””” ““““““YYYYYooooouuuuuuu ccccccccccaaaaaaaaaannnnnnnnnn nnnnnnnnnneeeeeeeeeevvvvvvvvvvvvvveeeeeeeeeeeeerrrrrrrrrrrrr pprepare
an nnnnnnnnnneeeeeeeeeevvvvvvveeerrr ppppppppprrrrrreeeeeeeeppppppppppaaaaaaaaaarrrrrrrrrreeeeeeeeee eeeeeeeeennnnnnnnooooooouuughhh.””“You
cannnever
“You Can Never Prepare Enough.”“You Can Never Prepare Enough.”
“ไม‹ มี ทางที ่ เราจะเตรี ยมรั บมื อไดŒ ทุ กสิ ่ งหรอก”“ไม‹ มี ทางที ่ เราจะเตรี ยมรั บมื อไดŒ ทุ กสิ ่ งหรอก”
นพ.นวนรรน ธี ระอั มพรพั นธุ 
คณะแพทยศาสตร โรงพยาบาลรามาธิ บดี มหาวิ ทยาลั ยมหิ ดล
E-mail: [email protected]
ขŒอคิดประจำฉบับ
3
“You Can Never Prepare Enough.”
“ไม‹ มี ทางที ่ เราจะเตรี ยมรั บมื อไดŒ ทุ กสิ ่ งหรอก”
อ‹ านต‹ อหนŒ า 4 Â
หากทานผู อานยังจำกันได ฉบับที ่แลวผมไดแนะนำใหทุกทาน
รู จักกับ “กฎของเมอรฟ” หรือ Murphy’s Law ซึ ่งกลาววา
“Everything that can go wrong will go wrong [and if there is
a worse time for something to go wrong, it will happen
then.]” กล าวคื อ “ทุ กสิ ่ งทุ กอย างที ่ มี โอกาสเกิ ดป ญหาได จะเกิ ดป ญหา
ขึ ้น [และมันจะเกิดขึ ้นในชวงเวลาที ่แยที ่สุด]” ผมไดกลาวว
า กฎของ
เมอรฟ ไมไดมีขึ ้นเพื ่อทำใหเราวิตกจริต นอนไมหลับกับปญหาที ่อาจ
เกิดขึ ้นในงานของเรา แตมีขึ ้นเพื ่อคอยเตือนสติเราใหคำนึงถึงปญหาที ่
อาจเกิดขึ ้นและเตรียมพรอมรับมือไวตามความเหมาะสมเทาที ่จะทำได
นอกจากนี ้ผมไดยกตัวอยางใหเห็นวาเราสามารถนำกฎของเมอรฟ
มา
ปรับใชกับงานและเหตุการณตางๆ ในชีวิตประจำวันของเราได ไมวาจะ
เปนงานบริหาร งานบริการทางการแพทย งานดูแลและพัฒนาระบบ
สารสนเทศ งานวิ จั ย หรื องานอื ่ นๆ อี กมากมาย หากท านลองพิ จารณาดู
ดีๆ จะเห็นวางานดานการแพทยฉุกเฉินและการเตรียมพรอมรับอุบัติภัย
หมู ก็เปนตั
วอยางที ่ดีของการเตรียมรับมือสำหรับเหตุการณฉุกเฉินที ่อาจ
ไมคาดคิด เพื ่อใหเรามีความพรอมมากขึ ้นสำหรับการรับมือหากเกิด
เหตุ การณ นั ้ นขึ ้ นจริ ง (แม เราจะภาวนาว ามั นจะไม เกิ ดขึ ้ นก็ ตาม)
ในฉบั บนี ้ ผมขอเสนอข อคิ ดที ่ เป นอี กหนึ ่ งด านของเหรี ยญครั บ คื อ
ขอคิดที ่วา “You can never prepare enough” ซึ ่งหมายความวา
ไม
มีทางที ่เราจะเตรียมรับมือไดทุกสิ ่งหรอก ฟงดูอาจจะเหมือนขัดแยง
กับกฎของเมอรฟ ดานหนึ ่งก็เตือนเราวาทุกสิ ่งทุกอยางมีโอกาสเกิดขอ
ผิดพลาดไดเสมอ จึงควรหาทางเตรียมรับมือไว อีกดานหนึ ่งก็เหมือนจะ
บอกวา เตรียมพรอมไปก็ไลฟบอย
เดี ๋ยวมันก็เกิดปญหาขึ ้นจนได เอะ ยังไง...
ผมขอยกตัวอยางเรื ่องราวจากบทความในหนังสือพิมพ The
New Yorker เรื ่ อง “Getting Bin Laden” โดย Nicholas Schmidle
(http://www.newyorker.com/reporting/2011/08/08/110808fa_
fact_schmidle) ซึ ่งลำดับเหตุการณที ่นำไปสู ปฏิบัติการตามลาบิน ลาเดน
ที ่สำเร็จลุลวงเมื ่อปลายเดือนเมษายนที ่ผานมาครับ บทความนี ้ไดกลาว
ถึงข
อมูลขาวกรองที ่บงชี ้วาหัวหนาผู กอการรายคนนี ้อาจจะอาศัยอยู ใน
ที ่พักแหงหนึ ่งในปากีสถาน นำไปสู การรวบรวมขาวกรองเพื ่อประเมิน
ความน าเชื ่ อถื อ กระบวนการตั ดสิ นใจของประธานาธิ บดี และที มงาน และ
การเตรี ยมพร อมของปฏิ บั ติ การทางทหารครั ้ งนี ้
เนื ้อหาในบทความมีรายละเอียดที ่นาสนใจอยู มาก ซึ ่งผมแนะนำ
ใหทานอานจากบทความตนฉบับโดยตรง แต
ประเด็นที ่เกี ่ยวของกับ
ขอคิดในฉบับนี ้และขอนำมาเลาโดยสรุปคือ ปฏิบัติการทางทหาร ที ่มี
การเตรียมพรอมกันอยางเต็มที ่มานานหลายเดือน โดยหนวยรบพิเศษ
Navy SEALs ซึ ่งในบทความไดเลาวา หลังจากการตรวจสอบยืนยัน
ข าวกรอง (ซึ ่ งไม สามารถยื นยั นได 100% ว าบิ น ลาเดน อยู  ในบ านหลั งนี ้
จร
ิง) และพิจารณาทางเลือกของปฏิบัติการที ่เหมาะสมแลว ประธานาธิบดี
โอบามาไดตัดสินใจวาจะใชปฏิบัติการภาคพื ้นดินแทนการยิงขีปนาวุธ
จากระยะไกล (Drone strike) เพราะต องการให สามารถยื นยั นได อย าง
แนนอนวา บิน ลาเดน อยู ในที ่พักหลังนั ้นจริงหรือไม แทนที ่จะตองมา
กังขาตัวเองในภายหลังหากใช
การยิงจากระยะไกลวาบิน ลาเดน ไดถูก
สั งหารจริ งหรื อไม
ปฏิบัติการทางทหารโดยหนวย SEALs ซึ ่งมีชื ่อวาปฏิบัติการ
หอกของเนปจูน (Neptune’s Spear; Neptune คือเทพเจาแหงผืนน้ำ
และทะเลของชาวโรมัน) เริ ่มตนขึ ้นจากการวางแผนการเขาไปในบาน
หลังดังกลาว วาจะใชเฮลิคอปเตอรบินลงจอดภายในบริเวณบานหลัง
ดังกลาวโดยตรง หรือจะใชการเขาถึงทางเทาโดยหนวย SEALs (หรือ
แมกระทั ่งการขุดอุโมงคเขาไปจากใตดิน!) โดยมีการประเมินความเปน
ไปไดและความเสี ่ยงตางๆ อยางรอบคอบและไดสรุปในที ่สุดวาจะใชการ
บินลงไปโดยตรง จากนั ้นหนวย SEALs ก็มีการซอมกันอยางเขมขน
เป นเวลา 5 วั
นเต็ ม โดยอาศั ยแบบจำลองเสมื อนจริ งของบ านหลั งที ่ เป น
เป าหมาย เพื ่ อให การซ อมเหมื อนจริ งที ่ สุ ด ทั ้ งยั งมี การซ อมอี กหนึ ่ งยกใน
อีกสถานที ่หนึ ่งที ่มีระดับความสูงและสภาพภูมิประเทศใกลเคียงกับ
เปาหมาย เมื ่อทีมพรอม จึงกำหนดวันของปฏิบัติการเปนชวงคืนขางแรม
ที ่กำลังจะมาถึง เพื ่อใหฟ
ามืดและเหมาะสำหรับปฏิบัติการลับสุดยอดนี ้
ซึ ่ งมี เดิ มพั นสู งมาก
นอกจากการซอมเสมือนจริงอยางเต็มที ่แลว ปฏิบัติการนี ้ยังมี
ความซ้ ำซ อน (redundancies) ตั ้ งแต การใช เฮลิ คอปเตอร แบล็ กฮอว ก 2
ลำสำหรับปฏิบัติการนี ้ ทั ้งยังมีเฮลิคอปเตอรชีนุกอีก 4 ลำ ซึ ่งบรรทุก
หน
วย SEALs อีก 25 นาย จอดรอพรอมสงกำลังเสริมหากจำเปน
(หรือแมกระทั ่งการเตรียมน้ำมันสำรองไวเผื ่อเติม!) เพื ่อลดความเสี ่ยง
สำหรับปญหาที ่อาจเกิดขึ ้น ซึ ่งแสดงใหเห็นวาผู วางแผนไดคำนึงถึงกฎ
ของเมอรฟอยางรอบคอบสุดความสามารถ แตแมจะมีการวางแผน
เตรียมพรอม และซ
ักซอมอยางรัดกุมขนาดนี ้ เหตุการณผิดพลาดที ่ไม
คาดฝนก็เกิดขึ ้น เมื ่อปญหาดานอากาศพลศาสตร (aerodynamics)
ทำใหนักบินไมสามารถบังคับเฮลิคอปเตอรที ่กำลังจะลงจอดในบานของ
บิ น ลาเดน ได และตกกระแทกลงภายในรั ้ วของบ านหลั งดั งกล าวในที ่ สุ ด
ปญหาดังกลาว เกิดขึ ้นจากรั ้วบานที ่สูง ท
ึบ ประกอบกับอากาศ
รอน ทำใหเกิดสภาพการไหลของอากาศที ่เปนปญหาตอการควบคุม
เฮลิ คอปเตอร ซึ ่ งเป นป ญหาที ่ รู  จั กกั นในหมู  นั กบิ น แต ไม ได เป นที ่ คาดคิ ด
เพราะในการฝกซอม รั ้วบานเปนรั ้วโปรง ทำใหอากาศไหลเวียนไดโดย
อิสระและไมเกิดสภาพปญหาดังกลาวขึ ้น และไมมีใครคาดหมายวาจะ
เกิดปญหานี
้ขึ ้นในปฏิบัติการจริง เคราะหดีที ่ไมมีใครบาดเจ็บเมื ่อเครื ่อง
ตกกระแทกพื ้นเพราะความสูงไมมากนัก จากนั ้นหนวยปฏิบัติการก็ตอง
แกปญหาเฉพาะหนาโดยปรับแผนการจู โจม ซึ ่งเปนสิ ่งที ่ทีมปฏิบัติการ
ได รั บการฝ กฝนมาโดยตลอดอยู  แล ว และในที ่ สุ ดก็ สามารถจู  โจมและตาม
ลาบิน
ลาเดน จนสัมฤทธิ ์ผลในที ่สุด (อานรายละเอียดเพิ ่มเติมไดจาก
บทความที ่ อ างถึ งครั บ)
อธิ บายเสี ยยาว ที ่ ผมต องการจะสื ่ อก็ คื อ แม จะเป นปฏิ บั ติ การทาง
ทหารเดิมพันสูงที ่มีการใชบุคลากรที ่ไดรับการฝกฝนมาอยางดียิ ่ง มีการ
วางแผนเตรียมพรอมอยางสุดความสามารถ อยู ภายใตการติดตามของ
ประธานาธิบดี
อยางใกลชิด และมี redundancies หลากหลายรูปแบบ
รองรับปญหาที ่อาจเกิดขึ ้นแลวก็ตาม (กลาวคือ ไดพิจารณากฎของ
เมอรฟอยางรอบคอบแลว) แตปฏิบัติการนี ้ก็ยังเกิดปญหาที ่ไมคาดฝน

4. 4
vver prepare e
nnoough.”
noughh.” “You can never
pprepare enou
gghh.” “Y
oou can never prepare enough.
” “You can never
pprepare enou
ggh.”
nough.” “
YYoou can never prepare enough.” “Yo
uu ccan never pre
ppare enough.
”” “Yo
ough.” “You can never prepare enough.” “You
ccan never pr
eeppare enough
..”
oug
hh.” “You can nev
eerr prepare
ennoough.” “You ca
nn never prepa
rre enough.”
““YYou
ougghh.” “You can
nnever prepare eno
uuggh.” “You ca
nn never prep
aare enough.
”” “
uggh.” “You can
nnever prepare enoug
hh.” “You can
neever prepar
ee enough.” “
YYou
uggh.” “You c
ann never prepare enoug
hh.” “You ca
nn never prep
aare enough.” “Y
uggh.” “You can never prepare enoug
hh.” “You can
nneever prepar
ee enough.” “
YYou c
gghh.” “You can
nnever prepare eno
uuggh.” “You ca
nn never prep
aare enough.”
“Yo
ghh.” “You can ne
vveer prepare e
noouugh.” “You ca
n never prepa
rree enough.” “
YYou c
gh.
”” “You can never p
reeppare enough.” “You
ccan never pre
ppare enough
..”” “You
h.”
““YYou can never prepare enough.” “You
ccan never pre
ppaare enough.” “You ca
h.” “
YYoouu can never prepare enough.”
““YYou can never
ppreparee
h.” “You c
aann nnever prepare enou
ghh.””“Youc
.” “You canneve
rrpp
”
ou can nevever prepare enough.” “You can nnough.” “You can never prepare enough.” “You can neveou can never prepare enough.” “You can never prepare enough.” “You can ne
can never prepare enough.” “You can never prepare enough.” “You can never
u can never prepare enough.” “You can never prepare enough.” “You can nev
can never prepare enough.” “You can never prepare enough.” “You can never p
can never prepare enough.” “You can never prepare enough.” “You
can never prepare enough.” “You can never pre
prepare en
pare eno44
can never prepare enou hcan never
ever prepaever p
an
สมาคมเวชสารสนเทศไทย : http://www.tmi.or.th
จดหมายขาว : เพื่อเผยแพรขาวสาร เรื่องนารู และกิจกรรมตางๆ ของสมาคมเวชสารสนเทศไทย แกสมาชิกสมาคม และผูสนใจทั่วไป
ที่ปรึกษา : นพ.ชุษณะ มะกรสาร
บรรณาธิการ : ทญ.ศิริวรรณ สืบนุการณ
กองบรรณาธิการ : นพ.บุญชัย กิจสนาโยธิน, นพ.ถาวร สกุลพานิช, นพ.วรรษา เปาอินทร, นพ.ยลศิลป สุชนวนิช, นพ.บดินทร ทรัพยสมบูรณ
,
นพ.พิ นิ จ ฟ าผลอำนวย, ภก.อนุ ชั ย ธี ระเรื องไชยศรี , นพ.นวนรรน ธี ระอั มพรพั นธุ  , ดร.มะลิ วั ลย ยื นยงสุ วรรณ,
คุ ณกั ลยวี ร บุ ญชู
จั ดทำโดย : สมาคมเวชสารสนเทศไทย สำนั กนโยบายและยุ ทธศาสตร สำนั กงานปลั ดกระทรวงสาธารณสุ ข
ถ.ติ วานนท อ.เมื อง จ.นนทบุ รี 11000 โทรศั พท 0-2590-1492 โทรสาร 0-2965-9816 อี เมล [email protected]
พิ มพ ที ่ : บริ ษั ท สามเจริ ญพาณิ ชย
โทรศั พท 0-2221-3647, 0-2222-4454
ขึ ้นจนได ดังนั ้น ไมมีทางหรอกครับที ่เราจะเตรียมพรอมรับมือไดทุก
ป ญหาที ่ จะเกิ ด (You can never prepare enough.)
แตนั ่นไมไดหมายความวาเราควรยกมือขึ ้นยกธงขาว ยอมแพ
ไมเตรียมพรอมอะไรเลย ในทางกลับกัน เราควรเตรียมพรอมอยาง
เต็ มที ่ สุ ดความสามารถและตามกำลั งที ่ มี แต ไม ว าเราจะเตรี ยมพร อมมาก
เพียงใด อยาตายใจ โอกาสเกิดป
ญหาที ่ไมคาดฝนมีขึ ้นไดเสมอ
จึงจำเปนที ่เราจะตองเตรียมพรอมสำหรับการแกปญหาเฉพาะหนา และ
ตั ดสิ นใจไปตามสถานการณ
หลายทานอาจจะมองวาปฏิบัติการตามลาบิน ลาเดนนี ้ อาจเปน
ตัวอยางที ่อยู เหนือชีวิตจริงของพวกเรา เพราะเปนปฏิบัติการที ่มีเดิมพัน
สูงมากสำหรั
บสหรัฐอเมริกา ทั ้งยังมีทีมงาน อาวุธยุทโธปกรณ และ
งบประมาณครบเครื ่อง แตจริงๆ แลว อยาลืมวา เดิมพันของงาน
บริการทางการแพทย และการดูแลระบบสารสนเทศทางการแพทย
ก็สูงไมแพกันครับ เพราะมันคือชีวิตของผู ปวย (อยาลืมขอคิดในฉบับที ่
2
ของปนี ้ - “First, Do No Harm.”) จริงอยู ที ่เรามีบุคลากรและ
งบประมาณจำกัดกวาปฏิบัติการทางทหารของสหรัฐฯ นี ้อยางมาก แต
นั ่ นยิ ่ งตอกย้ ำความสำคั ญของการเตรี ยมพร อมรั บมื อมากกว าเดิ ม เพราะ
โอกาสเกิดปญหาและผลกระทบของปญหานั ้นมีสูงกวาอีก หากเราไมให
ความสำคัญกับการเตรียมพรอม เราก็จะตองมาเสียใจกับปญหาและ
การทำ damage control ในภายหลั ง ซ
ึ ่ งไม คุ  มกั นครั บ
เหตุการณอุทกภัยที ่ประเทศไทยของเรากำลังประสบอยู  ก็เปน
ตัวอยางหนึ ่งที ่แสดงใหเห็นไดอยางชัดเจนวา เราไมมีทางเตรียมพรอม
รับมือไดทุกสถานการณหรอก โอกาสเกิดความเสียหายรุนแรงที ่สงผล
กระทบตอระบบสารสนเทศและขอมูลสารสนเทศมีขึ ้นไดเสมอ และอาจ
รุ นแรงจนทำให การดำเนิ นงานของโรงพยาบาลหยุ ดชะงั กลงได
แม เราคง
ไมอาจคาดการณหรือปองกันผลกระทบไดหมด แตเราก็สามารถเตรียม
พรอมรับมือใหเต็มที ่ได แมทราบดีวาถึงแมจะเตรียมพรอมมากเทาใดก็
ยังมีโอกาสเกิดปญหาขึ ้นไดเสมอ ดังนั ้น อยาตายใจ อยาคิดในแงบวก
เกินไปวามันคงไมเกิดอะไรขึ ้นหรอก
โดยเฉพาะเมื ่อเรากำลังพูดถึงชีวิต
และสุ ขภาพของผู  ป วยครั บ
การเตรียมพรอมหลายๆ อยาง ไมไดอาศัยเม็ดเงินงบประมาณ
เทากับความพยายามในการคิด ระดมสมอง และบริหารจัดการการ
เปลี ่ ยนแปลง (Change Management) (ข อคิ ดในฉบั บที ่ 3) หรอกครั บ
อยาลืมครับวา การลงทุนที ่คุ มคาที ่สุด คือการลงทุนใน People
(บุคลากร)
และ Process (กระบวนการทำงาน) ครับ ไมใช
Technology (ขอคิดในฉบับที ่ 1)....ฉบับนี ้ขอฝากขอคิดทิ ้งทายไวเพียง
เท านี ้ สวั สดี ครั บ
“You Can Never Prepare Enough.”… (ต‹ อจากหนŒ า 3)
pprepareeno
ggh.Youca
n neverppr
อรอุ มา เนตรผง
โรงพยาบาลสมเด็ จพระยุ พราชด านซ าย จั งหวั ดเลย E-mail: [email protected]