TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN
QUY LUẬT VÀ CÁC LOẠI QUY LUẬT – TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC NHẬN THỨC QUY LUẬT
I. KHÁI NIỆM QUY LUẬT
1. Khái niệm:
- Theo cách hiểu thông thường, quy luật là những hiện tượng có tính logic, trật tự và
lặp đi lặp lại trong cuộc sống hằng ngày.(ví dụ:việc con người được sinh ra và rồi sẽ phải
trở về với cát bụi)
- Dưới góc nhìn của triết học, quy luật là các sự việc, hiện tượng trong cuộc sống và
dưới tư duy, nhận thức của con người, mà nó được đúc kết thành những quy luật cụ thể.
- Dưới góc nhìn của chủ nghĩa duy vật biện chứng, quy luật là những mối liên hệ bản
chất, tất nhiên, phổ biến và được lặp đi lặp lại giữa các mặt, các yếu tố trong cùng một sự
hiện, hiện tượng, hay giữa các sự vật hiện tượng cùng loại.
Lenin có viết:”Khái niệm quy luật là một trong những giai đoạn của sự nhận thức
của con người về tính thống nhất và về liên hệ, về sự phụ thuộc lẫn nhau và tính chỉnh
thể của quá trình thế giới”.
2. Tính chất:
- Tính khách quan và tính đương nhiên: nghĩa là không phụ thuộc vào ý chí, tư duy
của con người. Đồng thời, các quy luật được nêu ra sẽ là sự phản ánh của nhận thức, tư
duy của con người đối với thế giới khách quan bên ngoài.
- Tính ổn định: Quy luật phản ánh mối liên hệ bản chất, tất nhiên, phổ biến thì nó
được nhận định thông qua đặc điểm về việc mang tính ổn định của nó. Bên cạnh đó thì
quy luật mang tính ổn định được xác định là sự lặp đi lặp lại giữa các yếu tố, thuộc tính
trong cùng một sự vật, hiện tượng xác định hoặc giữa các sự vật với nhau
II. PHÂN LOẠI QUY LUẬT:
1. Theo lĩnh vực:
- Tự nhiên: là những quy luật nảy sinh, tác động không cần có sự tham gia của con
người, mặc dù một số quy luật tự nhiên cũng tồn tại trong con người. (ví dụ: Quy luật
trao đổi chất của các sinh vật sống, bao gồm con người, động vật, thực vật…; Quy luật
hình thành, hoạt động của núi lửa.)
- Xã hội: là những quy luật hoạt động của chính con người trong các quan hệ xã hội.
Những quy luật đó không thể nảy sinh và tác động ngoài hoạt động có ý thức của con
người. Mặc dù vậy, quy luật xã hội vẫn mang tính khách quan do không thể sáng tạo
ra hay huỷ bỏ các quy luật xã hội. (ví dụ: quy luật về giai cấp, đấu tranh giai cấp, kinh
tế, cung cầu,...)