Vijayanagar Nagar samrjya.pdf

this PPT contains information about the glory of the Vijayanagara Empire.

1. ಕನಾರ್ಣಟಕದ9ಲ್ಲಿ ಆ:ಳ್ವಿಕೆ ಮಾ#ದ
ರಾಜಮನೆತನಗಳ ಯಾವಾ್ಯವು

2. ಸ್ಥಾಳಗಳು
ಕಂ
ಬಾದಾಂ
ಹಂ+
ಲೇಪಾ@
ಜಗ&ತ್ತಿನ ಪ್ರಾವಾಐ ತಾಣಗಳ9ಲ್ಲಿ ಯಾವ ಐ&ಹಾಐಕ ಸ್ಥಾಳವು ೨ನೇ
ಸಾ್ಥಾನದ9ಲ್ಲಿದೆ .?

3. ಇಂ(ನ ;ಷಯದ ಬಗೆ್ಗ
ಪಉಕಲ್ಪನೆ ಇದೆಇೕ?

5. ಭಾರತದ ಇ&ಹಾಸದ9ಲ್ಲಿ ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಸಾ್ಥಾಪನೆ
ಒಂದು ಮಹತಳ್ವಿದ ಘಟನೆ. ದ@ಣ ಭಾರತದ ರಾಜ ಮನೆತನಗಳಾದ್ದ
ದೇವಉಯ ಯಾದವರು, ವಾರಂಗ9ಲ್ಲಿನ ಕಾಕ&ೕಯರು, ಮಧುರೆಯ
ಪಾಂಡ್ಯರು, ದಾಳ್ವಿರ ಸಮುದ್ರಾದ (ಹಳೇ0ೕಡು) ಹೊಯ್ಸಾಳರು ಮತುತ್ತಿ
ತಾಂಜಾವೂಉನ ಚೋಳರು ಅಲಾಲ್ಲಿವು(್ದೕಪ 9ಲ್ಜಿಯ 1ೕಕರ ದಾ:ಗೆ
ತುತಾತ್ತಿದರು ಇದರ ಪಉಣಾಮವಾ ರಾಜೕಯ ಅಭದ್ರಾತೆ, ಅಐ್ಥಾರತೆ,
ೋಭೆ, ಭಯ ಮತುತ್ತಿ ಧಾಂರ್ಣಕ ;ಪಲ್ಲಿವ ಕಾ%ಐಕೊಂಡವು . ಈ
ಸ*್ನವೇಶದ9ಲ್ಲಿ ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯ ಉದಯವಾಆತು.
+ೕ"ಕೆ

6. Yes No I’m not sure
;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಆಡ:ತ ವು ವಂಶಪಾರಂಪಯರ್ಣವಾ ಆ:ಳ್ವಿಕೆ
ಮಾ#ದಾ್ದರೆ.

7. ೧ ಸಂಗಮ ಸಂತ&
೨ ಸಾಳುವ ಸಂತ&
೩ ತುಳುವ ಸಂತ&
೪ ಅರ;ೕಡು ಸಂತ&

8. ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಮೂಲ
;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಸಾ್ಥಾಪನೆಯ ೕ&ರ್ಣಯು ಸಂಗಮ
ಸಂತ&ಯ ಐವಉಗೆ ಸಲುಲ್ಲಿತತ್ತಿದೆ. ಅವರಾರೆಂದರೆ ಹಉಹರ , ಬುಕು್ಕೆ,
ಕಂಪಣ, ಮಾರಪ್ಪ ಹಾಗೂ ಮುದ್ದಪ್ಪ. ಆದರೆ ಹಉಹರ ಮತುತ್ತಿ ಬುಕು್ಕೆ
ನಾಯಕತಳ್ವಿ ವಒಐದುದಉಂದ ಸಾಮಾನ್ಯ ವಾ ಇವಉೕವರ್ಣರ
ಹೆಸರನು್ನ ಮಾತ್ರಾ ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯ ಸಾ್ಥಾಪಕರೆಂದು
ಹೇಳುವುದು ವಾ#ಕೆ. ್ರಾ.ಶ. ೧೩೩೬ ರ9ಲ್ಲಿ ಹಕ್ಕೆಬುಕ್ಕೆರು ತುಂಗಭದ್ರಾ
ನ(ಯ ದ@ಣ ದಡದ 3ೕಲೆ ಈ ರಾಜ್ಯವನು್ನ ಸಾ್ಥಾ+ಐದರು. ಮುಂದೆ
“ಹಂ+” ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ರಾಜಧಾ*ಯಾಆತು.

10. ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಅರಸರು
ಸಂಗಮವಂಶ :-1336-1646
೧.ಹಉಹರ (1336-57)
೨.ಬುಕ್ಕೆರಾಯ (1357-1377)
೩.ಒಮ್ಮ# ಹಉಹರ (1377-1404)
೪.ಒಮ್ಮ# ಬುಕ್ಕೆ ,(1404-1406)
೫.ಒಮ್ಮ# ;ರುಪಾ (1404-1506)
೬.ಒಂದನೇದೇವರಾಯ(1406-1422)
೬.;ಜಯರಾಯರು (1422-1424)

ಪೌ್ರಾಢದೇವರಾಯ(1424-1446)
ಮ9ಲ್ಲಿಕಾಜುರ್ಣನ ,(1446-1465)
ಮೂರನೇ ;ರೂಪಾ,(1365- 1385)

ಸಾಳುವವಂಶ :-(1485-1505)
1.ತುಳುವ ನರಸನಾಯಕ (1491-1503)
೨ ನರಐಂಹ ದೇವರಾಯ (1485-1491)
೩ &ಮ್ಮ ಭೂಪಲ (1491)

11. ತುಳುವ ವಂಶ:- (1505- 1567)
೧ .ನರಸನಾಯಕನ (1505 )
೨. ;ೕರ ನರಐಂಹನು (1509)
೩.ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ (1509-1529)
೪. ಅಚು್ಯತರಾಯ (1530- 1542)
೫. ಸದಾಎವರಾಯ (1543- 1576)

ಅರ;ೕಡು ವಂಶ :- (1570- 1646)
ಅ:ಯ ರಾಮರಾಯ 1542-1565
&ರುಮಲ 1564-1572
ಒಂದನೇ ಎ್ರಾೕರಂಗ 1572-1586
ಎರಡನೇ ವೆಂಕಟ 1586-1614
ಎರಡನೇ ಎ್ರಾೕರಂಗ 1614
ರಾಮದೇವ 1617-1630

ಮೂರನೆ ವೆಂಕಟ 1632-1642

ಮೂರನೇ ಎ್ರಾೕರಂಗ 1642-1646

13. ;ಜಯನಗರದ ಅರಸರು ಮೂಲ ಕನ್ನ#ಗರು ಎಂದು ಕೆಲವು
ದಾಖಲೆಗಳ ಮೂಲಕ ಕರೆಯಲ್ಪ!್ಟುದೆ ಇದರ ಕುಉತಾ *ಮ್ಮ
ಅ1ಪಾ್ರಾಯ


ಒಪು್ಪತೆತ್ತೀವೆ
ಒಪು್ಪವು(ಲಲ್ಲಿ

14. ಕನಾರ್ಣಟಕದ ಮೂಲದ ಪ್ರಾಕಾರ, ;ಜಯನಗರದ ಅರಸರನು್ನ ಕನಾರ್ಣಟಕ ರಾಯರು ಎಂದು
ಸಂಬೋ)ಐದಾ್ದರೆ.
ತೆಲುಗು ಕ;ಗಳಾದ ಎ್ರಾೕನಾಥ, ವಲಲ್ಲಿಭಾಚಾಯರ್ಣ ಮುಂತಾದವರು ;ಜಯನಗರದ ರಾಜಕುಮಾರರನು್ನ,’
ಕನಾರ್ಣಟಕದ ಲ್ಲಿ&ನಾಥರು’ ಎಂಬುದಾ ಉಲೆಲ್ಲೀಐರುವುದು ;ಜಯನಗರ ಸಾ್ಥಾಪಕರು ಕನ್ನಡದವರೆಂಬ
ಅಂಶವನು್ನ ಸ್ಪಷ್ಟುಪ#ಸುತತ್ತಿದೆ.;ಜಯನಗರ ಸುಮಾರು ೫ ಸಾ;ರ ಶಾಸನಗಳ9ಲ್ಲಿ ಅಧರ್ಣದಷು್ಟು ಕನ್ನಡದ9ಲ್ಲಿವೆ
ಹಾಗೂ ಇವರು ಕನ್ನಡದವರೆಂಬುವುದಕೆ್ಕೆ ಹೆಚು್ಚು ಪು=್ಟು *ೕಡುತತ್ತಿದೆ..

15. ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಸಾಂಸ&ಕ
ಕೊಡುಗೆಗಳು
೧ ಆಡ:ತ

16. ಅ). ಕೇಂದಾ್ರಾಡ:ತ:-
ಮಧ್ಯಕಾ9ೕನ ಯುಗದ ಇತರ ರಾಜ್ಯಗಳಂತೆಇೕ
;ಜಯನಗರದಲೂಲ್ಲಿ ರಾಜ ಪ್ರಾಭುತಳ್ವಿ ;ತುತ್ತಿ. ರಾಜನೇ ಎಲಲ್ಲಿ
ಅ)ಕಾಉಗ:ಗೂ ಮುಖ್ಯಸ್ಥಾ ಆಡ:ತದ9ಲ್ಲಿ ಆತನದೇ ಮುಖ್ಯ
ಪಾತ್ರಾ.ಆತನನು್ನ ದೈವಾಂಶ ಸಂಭೂತನೆಂದು
ಪಉಗ%ಸಲಾತುತ್ತಿ.ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನು ತನ್ನ ಅಮುಕತ್ತಿಮೌಲ್ಯದ
ಕೃ&ಯ9ಲ್ಲಿ “ರಾಜನು ಧಮರ್ಣದ ಚೌಕ!್ಟುನ9ಲ್ಲಿ ಅ)ಕಾರ
ನಡೆಸಬೇಕು” ಎಂದು ಹೇ:ರುವುದನು್ನ ನೋ#ದರೆ,
;ಜಯನಗರದ ಅರಸರು ಧಾಂರ್ಣಕ ಸಂಪ್ರಾದಾಯಗ:ಗೆ
ಬದ್ದರಾರಬೇತುತ್ತಿ ಎಂದು &:ಯುತತ್ತಿದೆ.

17. ಆ) ಮಂ&್ರಾ ಮಂಡಲ
ಆಡ:ತದ9ಲ್ಲಿ ರಾಜ*ಗೆ ಸಲಹೆ ಮತುತ್ತಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಲು ಮಂ&್ರಾ ಮಂಡಲ ;ತುತ್ತಿ.
ಪ್ರಾಧಾನ ಅಥವಾ ಮಹಾ ಪ್ರಾಧಾ* , ಎರಪ್ರಾಧಾ*, ದಂಡ ನಾಯಕ ಮತುತ್ತಿ ಮಹಾ
ಸಾಮಂತಾ)ಕಾಉ ಎಂಬ ಮಂ&್ರಾಗಳು ಇದ್ದರು. ಅನೇಕ ಮಂ&್ರಾಗಳು ರಾಜನು ರಕತ್ತಿ
ಸಂಬಂ)ಗಳೇ ಆರು&ತ್ತಿದ್ದರು. ಅವರ9ಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಧಾ* ಪ್ರಾಮುಖ. ಆಡ:ತ ಅವನ
*ಯಂತ್ರಾಣದ9ಲ್ಲಿತುತ್ತಿ.
ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಆಡ:ತಾವ)ಯ9ಲ್ಲಿ ಆತನ ಪ್ರಾಧಾನ ಮಂ&್ರಾ ಸಾಳುವ &ಮ್ಮ
ರಾಜ್ಯದ9ಲ್ಲಿಇೕ ಪ್ರಾಮುಖ ವ್ಯತ್ತಿ ಎ*ಐಕೊಂ#ದ್ದನು.

18. ಇ) ಪಾ್ರಾಂತಾ್ಯಡ:ತ
ಆಡ:ತಾನುಕೂಲಕೊ್ಕೇಸ್ಕೆರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯ ವನು್ನ ಅನೇಕ ಪಾ್ರಾಂತ್ಯಗಳನಾ್ನ
;ಂಗ#ಸಲಾತುತ್ತಿ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ರಾಜ್ಯ, ಮಂಡಲ, ಪಾ್ರಾಂತ್ಯ, ನಾಡು, ಐೕ3,
ಮಾಗ% ಮುಂತಾದವು. ಪಾ್ರಾಂತ್ಯಗಳು ೨ ಉೕ&ಯಾರುತತ್ತಿದೆ . kದಲನೇ
ಗುಂ+ನ ಪಾ್ರಾಂತ್ಯಗ:ಗೆ ರಾಜನು ನೇರವಾ ತನ್ನ ಪ್ರಾ&*)ಗಳನು್ನ ನೇಂಸುವ
ಮೂಲಕ ಆಡ:ತ ನಡೆಸು&ತ್ತಿದ್ದನು. ೨ನೇಯದು ಸಾಮಂತಉಂದ ಆಳಲ್ಪಡು&ತ್ತಿದ್ದ
ಪಾ್ರಾಂತ್ಯಗಳು. ಈ ಬಗೆಯ ಉೕ&ಯನು್ನ ‘ ನಾಯಂಕರ ಪದ್ಧ& ‘ ಎಂದು
ಕರೆಯಲಾಗುತತ್ತಿದೆ.

19. ಈ) ಗಾ್ರಾಮಾಡ:ತ
ಆಡ:ತಾನುಕೂಲಕೊ್ಕೇಸ್ಕೆರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯ ವನು್ನ ಅನೇಕ ಪಾ್ರಾಂತ್ಯಗಳನಾ್ನ
;ಂಗ#ಸಲಾತುತ್ತಿ. ಅವುಗಳೆಂದರೆ ರಾಜ್ಯ, ಮಂಡಲ, ಪಾ್ರಾಂತ್ಯ, ನಾಡು, ಐೕ3,
ಮಾಗ% ಮುಂತಾದವು. ಪಾ್ರಾಂತ್ಯಗಳು ೨ ಉೕ&ಯಾರುತತ್ತಿದೆ . kದಲನೇ
ಗುಂ+ನ ಪಾ್ರಾಂತ್ಯಗ:ಗೆ ರಾಜನು ನೇರವಾ ತನ್ನ ಪ್ರಾ&*)ಗಳನು್ನ ನೇಂಸುವ
ಮೂಲಕ ಆಡ:ತ ನಡೆಸು&ತ್ತಿದ್ದನು. ೨ನೇಯದು ಸಾಮಂತಉಂದ ಆಳಲ್ಪಡು&ತ್ತಿದ್ದ
ಪಾ್ರಾಂತ್ಯಗಳು. ಈ ಬಗೆಯ ಉೕ&ಯನು್ನ ‘ ನಾಯಂಕರ ಪದ್ಧ& ‘ ಎಂದು
ಕರೆಯಲಾಗುತತ್ತಿದೆ.

20. ೩ಉೕ&ೕಯ ಮತುತ್ತಿ ಸೇನಾಡ:ತದ ಹಂತಗಳನು್ನ ಹೊಂ(ದ್ದರು.
೧ಕಾಲದಳ
೨ಅಶಳ್ವಿದಳ
೩ಗಜದಳ
೫,ರಂಗ

21. ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಆಡ:ತದ ಕುಉತಾ *ಮ್ಮ
ಅ1ಪಾ್ರಾಯ
ಪ್ರಾಜಾಸತಾತ್ತಿತ್ಮಕ
ಸವಾರ್ಣ)ಕಾಉತಳ್ವಿ *ರಂಕುಶತಳ್ವಿ
0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

22. ೨.ಧಾಂರ್ಣಕ ವ್ಯವಸೆ್ಥಾ
;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಅರಸರು ವೈ(ಕ ಮಾಗರ್ಣ ಪ್ರಾ&ಷಾ್ಠನಾಚಾಯರ್ಣ ಮತುತ್ತಿ ಗೋ
ಬಾ್ರಾಹ್ಮಣ ಪ್ರಾ&ಷಾ್ಠಪನಾ ಚಾಯರ್ಣ ಎಂಬ 0ರುದನು್ನ ಧಉಐದರು. ಆದರೆ ಒಂದೂಧಮರ್ಣ
ರಣೆ ಯು ಸಮಯದ9ಲ್ಲಿ ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಅರಸರು ಇತರ ಧಮರ್ಣಗಳನು್ನ
ಎಂದು +ೕ#ಸ9ಲಲ್ಲಿ. ಜೈನ, ಇಸಾಲ್ಲಿಂ, ಕೆಸತ್ತಿ, ಮತುತ್ತಿ ಇತರ ಸಮಯದ9ಲ್ಲಿ ಧಮರ್ಣದವರನು್ನ
ಗೌರವ(ಂದ ಕಂಡು, ಅವಉಗಾ ಮಐೕ(, ಚHರ್ಣ ಜೈನ ಬಸ(ಗಳನು್ನ ಕ!್ಟುಐದರು.
ಬುಕ್ಕೆ*ಗೆ ಒಂದೂರಾಯ ಸುರತಾ್ರಾಣ ಎಂಬ 0ರು(ತುತ್ತಿ . ಆತ ಹಲವು ಧಮರ್ಣ
ಕೆಲಸಗಳನು್ನ ಮಾ#ದಾ್ದನೆ ಸಾಯಣಚಾಯರ್ಣ ಮತುತ್ತಿ ಮಾಧವಾಚಾಯರ್ಣರ
ನೇತೃತಳ್ವಿದ9ಲ್ಲಿ ;ದಾಳ್ವಿಂಸರ ನೆರ;*ಂದ ವೇದಗ:ಗೆ ಭಾಷೆಯ ಬರೆಐದನು
ಇದಉಂದಾ ಬುಕ್ಕೆರಾಯನ ವೈದ್ಯೕಯ ಮಾಗರ್ಣ ಪ್ರಾವತರ್ಣಕ ದೊರೆಆತು

23. ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಅರಸರು ಯಾವ
ದೇವತಾರಾಧನೆಯ9ಲ್ಲಿ ತೊಡದ್ದರು.


ಶೈವರು
ವೈಷ್ಣವರು

24. ವೈಷ್ಣವರು

ಸಾಳುವ ಮತುತ್ತಿ ತುಳುವ ವಂಶದ ಅರಸರು ವೈಷ್ಣವ
ರಾದ್ದರು ಎ್ರಾೕಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಕೃಷ್ಣನ
ಆರಾಧಕರಾದ್ದರು ಈತನ ಕಾಲದ9ಲ್ಲಿ ಮಹಾರಾಷದ
;ಠೋಬ ಪಂಥ ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯಕೂ್ಕೆ
ಹ0್ಬತು. ಆತನ ತರುವಾಯ ಕಾಲದ9ಲ್ಲಿ ;ಠಲನ
ಜನ+್ರಾಯತೆ ಮುಂದುವರೆಆತು ಹಂ+ಯ ;ಠ್ಠಲ
ದೇವಾಲಯ ಮುಳಬಾ9ನ ;ಠ್ಠಲ
ದೇವಾಲಯಗಳು ;ಠಲ ಪರಂಪರೆಗೆ ಕೆಲವು
ಉದಾಹರಣೆಗಳು

25. ಶೈವರು:-
ಸಂಗಮ ವಂಶದ ಅರಸರು ಶೈವರಾದು್ದ .
;ೕರಶೈವಉಗೆ ೃ್ರಾೕತಾ್ಸಾಹ *ೕ#ದ್ದರು
ಎರಡನೇ ದೇವರಾಯನ ಶೃಂಗೇಉ ಮಠಕೆ್ಕೆ
ದ&ತ್ತಿ *ೕ#ದನು ಶೃಂಗೇಉ +ೕಠಾ)ಪ&ಗ:ಗೆ
;ಜಯನಗರದ ಅರಸರು ಸದಾ ಗೌರವ
ಸ9ಲ್ಲಿಸು&ತ್ತಿದ್ದರು. ೨ ನೇ ದೇವರಾಯನ
ದಂಡನಾಯಕರಾದ ಲಕ್ಕೆಣ್ಣ ದಂಡನಾಯಕನು
;ೕರಶೈವನಾದು್ದ ಎವತತಳ್ವಿ ಂತಾಮ%
ಎಂಬ ;ೕರಶೈವ ;ಶಳ್ವಿಕೋಶ ರಐದಾ್ದನೆ
ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಆಸಾ್ಥಾನದ9ಲ್ಲಿ &ಮ್ಮಣ್ಣ,
ಧೂಜರ್ಣ!, ಮಲಲ್ಲಿಣ್ಣ kದಲಾದ ಶೈವಕ;ಗಳು
ಆಶ್ರಾಯ ಪಡೆ(ದ್ದರು.

26. ಮುಐಲ್ಲಿಮರು ಮತುತ್ತಿ ಕೆಸತ್ತಿರು:-
;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಟರು ಬಹುಮ* ಸುಲಾತ್ತಿನ ರೊಂ(ಗೆ *ರಂತರವಾ
ಸ್ಪ)ರ್ಣಐದರು ಅವರ9ಲ್ಲಿ ಮ&ೕಯ ಭಾವನೆಗಳು ಹು!್ಟುರ9ಲಲ್ಲಿ ಪ್ರಾ&ಭಾವಂತ ಮುಐಲ್ಲಿಮರನು್ನ
ಸೈನ್ಯದ9ಲ್ಲಿ ಸೇಉಐಕೊಂ#ದ್ದರು ಸದಾಎವರಾಯ ಮತುತ್ತಿ ರಾಮರಾಯರು ಮಐೕ(ಗಳ
*ಮಾರ್ಣಣಕೆ್ಕೆ ಅನುಮ& *ೕ#ದ್ದರು ರಾಮರಾಯನ ಐಂಹಾಸನದ ಮುಂದುಗಡೆ ಕುರಾ*ನ
ಪ್ರಾ&ಯ*್ನ!್ಟುದ್ದನೆಂಬುದು ಸ್ಮರ%ೕಯ.

ಮುಐಲ್ಲಿಮರಾದ ಅರಭ ವತರ್ಣಕರು ;ಜಯನಗರ ದೊಂ(ಗೆ ವಾ್ಯಪಾರ-ವಒವಾಟು
ನಡೆಸು&ತ್ತಿದ್ದರು ಕೆಸತ್ತಿ ವಾ್ಯಪಾಉಗಳು ;ಜಯನಗರ ರಾಜ್ಯದೊಂ(ಗೆ ವಾ್ಯಪಾರ ನಡೆಸು&ತ್ತಿದ್ದರು.
ಈ ಅವ)ಯ9ಲ್ಲಿ ಹಲವು ್ರಾಎ್ಚುಯಪ ಮಂ( ಪ್ರಾವಾಐಗರು ;ಜಯನಗರಕೆ್ಕೆ ಬಂ(ದ್ದರು . ಇ9ಲ್ಲಿನ
ಅವರ ಧಾಂರ್ಣಕ ಉದಾರತೆ ಕಂಡು 3ಚು್ಚುಗೆ ವ್ಯಕತ್ತಿಪ#ಐದರು.

27. ಜೈನರು:-
ಜೈನಧಮರ್ಣಕೆ್ಕೆ ಈ ಕಾಲದ9ಲ್ಲಿ ೃ್ರಾೕತಾ್ಸಾಹ ಐ್ಕೆತು ಒಂದನೇ ಬುಕ್ಕೆರಾಯನ ್ರಾಯಾಶತ್ತಿ
ಗುರು;ನ ಎಷ್ಯನಾದ್ದನು. ಗುರು;ನ ಪ್ರಾಭಾವ(ಂದಾ ಆತ ಧಮರ್ಣ ;ಶಾಲತೆಯನು್ನ 3ೖಗೂ#ಐ
ಕೊಂಡಂತೆ ತೋರುತತ್ತಿದೆ. ಇದೇ ಬುಕ್ಕೆರಾಯನು ಶ್ರಾವಣಬೆಳಗೊಳದ9ಲ್ಲಿ ಜೈನ ಮತುತ್ತಿ ವೈಷ್ಣವ
ನಡುವೆ ಉಂಟಾದ ಮ&ೕಯ ಕಲಹವನು್ನ ಸೌಹಾದರ್ಣಯುತವಾ ಬಗೆಹಉಐದನು.
ಇವರ ಕಾಲದ9ಲ್ಲಿ ಇರುಗಪ್ಪ, ನೇಂನಾಥ, ;ದಾ್ಯನಂದ, ಮಧುರ ಎಂಬ ಹೆಸಉನ ಜೈನ
ಪಂ#ತಉದ್ದರು .ವೇಣೂರು, ಕಾಕರ್ಣಳ, ಮೂಡ0(ರೆ ಆನ ಮುಖ್ಯ ಜೈನ ಕೇಂದ್ರಾಗಳಾದ್ದವು.

28. ಜೈನ ಮುಖಂಡ ರಾಜ್ಯಎ್ರಾೕ &ರುಮಲೆಯ ತಾತ್ಯಯ್ಯಂಗಳು ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಎಲಲ್ಲಿ ಜೈನಉಂದ
ವಸೂ9 ಮಾ#ದ ಕಂದಾಯ ಹಣದ9ಲ್ಲಿ ಬೆಳಗೊಳದ ದೇವರು ಅಂಗ ರಣೆಗೆ 26 ಆಳುಗಳನು್ನ
ನೇಂಸಬೇಕೆಂದು ಹಾಗೂ ಎ'ಲಗೊಂಡ ಜೈನ ಬಸ(ಗಳನು್ನ ದುರಐತ್ತಿ ಮಾಡಲು ಅರಸನು
ಆದೇಎಐದನು. ಈ ಆೆಯನು್ನ ಉಲಲ್ಲಿಂಐದವರು . ಅರಸ*ಗೂ ಮತುತ್ತಿ ಸಮುದಾಯಕೂ್ಕೆ
ದೊ್ರಾೕಹ ಬಗೆದಂತೆ ಎಂದು ಒಂದು ಶಾಸನ ಹೇ:ದೆ. ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಜೈನಧಮರ್ಣಕೆ್ಕೆ ಕೊಟ್ಟು
ಉದಾರ ಕೊಡುಗೆ ಶಾಸನಗಳ9ಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾದೆ .ಉದಾಹರಣೆಗೆ &ರುಪ್ಪರು&ತ್ತಿ ಕನೂ್ನಉನ
ತೆಲೋಕ್ಯನಾಥ ಬಸ( ಮತುತ್ತಿ ಚಪ್ಪಉಯ ಬಸ(ಗ:ಗೆ ಗಾ್ರಾಮವನು್ನ ದಾನವನಾ್ನ
*ೕ#ದ್ಧನು.

29. ಸಾಒತ್ಯಕೆ್ಕೆ ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಕೊಡಗೆ :-

೧ಸಂಸತ ಸಾಒತ್ಯ:-

;ಜಯನಗರ ಅರಸರು ಸಂಸತ ;ದಾಳ್ವಿಂಸಉಗೆ *ೕ#ದ ಆಶ್ರಾಯ (ಂದಾ ಸಂಸತದ9ಲ್ಲಿ ಹೇರಳ
ಸಾಒತ್ಯ ಸೃ=್ಟುಯಾಆತು .;ದಾ್ಯರಣ್ಯ ;ದಾ್ಯಶಂಕ] ಅವರು ಹಲವಾರು ಸಂಸತ ಗ್ರಾಂಥಗಳನು್ನ
ರಐದರು. ;ದಾ್ಯರಣ್ಯರು ಸುಮಾರು ೬೦ ಕೃ&ಗಳನು್ನ ರಐದಾ್ದನೆ. ಅವುಗಳ9ಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಮುಖವಾದವು
ಸವರ್ಣದಶರ್ಣನ ಸಂಗ್ರಾಹ, ವೇದಭಾಷ್ಯ, ಶಂಕರ;ಜಯ, ಅನುಭೂ& ಪ್ರಾಕಾಶ ಇತಾ್ಯ(.

30. ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯವು ಸವರ್ಣ ;ಧದಲೂಲ್ಲಿ
ಸುವಣರ್ಣಯುಗವಾ ಕಂಗೊ:ಸು&ತ್ತಿತುತ್ತಿ
ಇಲಲ್ಲಿವೇ ಇಲಲ್ಲಿಸಾಧಾರಣ ಹೌದು

31. ಸಯಣ ಅವರು ರಐದ ವೇದಾಥರ್ಣ ಪ್ರಾಕಾಶ ,ಆಯರ್ಣವೇದ ಸುಧಾ*), ಪುರುಷರ ಸುಧಾ*)
ಗ್ರಾಂಥಗಳು ಪ್ರಾಐದ್ಧವಾದವು . ;ಜಯನಗರದ ಅರಸ ಬುಕ್ಕೆರಾಯನ ಮಗ ಕಂಪಣ್ಣನ ಹೆಂಡ&
ಗಂಗಾದೇ; ಮಧುರಾ ;ಜಯಂ ಅಥವಾ ;ೕರ ಕಂಪಣ್ಣರಾಯ ;ಜಯಂ ಎಂಬ ಕೃ&ಯ9ಲ್ಲಿ ತನ್ನ
ಪ&ಯ ಮಧುರಾ ದಂಡಯಾತೆ್ರಾ ಕುಉತು ಬರೆ(ದಾ್ದರೆ.
ಎರಡನೇ ದೇವರಾಯ ಮತುತ್ತಿ ಎ್ರಾೕಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ ಕ;ಗಳು ಆದ್ದರು ಎರಡನೇ ದೇವರಾಯನ
ಸಂಸತದ9ಲ್ಲಿ ಬ್ರಾಹ್ಮಸೂತ್ರಾ ವೃ&ತ್ತಿ ಎಂಬ ಭಾಷ್ಯವನು್ನ ಎ್ರಾೕಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಜಾಂಬವ& ಕಲಾ್ಯಣ ಎಂಬ
ಕೃ&ಯನು್ನ ರಐದನು

32. ಕನ್ನಡ ಸಾಒತ್ಯ :-
ಜೈನ ಕ;ಗಳ9ಲ್ಲಿ ಶೆ್ರಾೕಷ್ಠನಾದ ರತಾ್ನಕರವ%ರ್ಣಯ ಭರತೇಶ ವೈಭವ ಎಂಬ
ಕೃ&ಯನು್ನ ಬರೆ(ದಾ್ದನೆ ಇದರ9ಲ್ಲಿ ಜೈನ ಧಮರ್ಣದ kದಲನೇ &ೕಥರ್ಣಂಕರನಾದ ಭರತನ
ಪಉಚಯ;ದೆ ಭಟಾ್ಟುಕಂಳಕ ದೇವನೆಂಬ ಮತೊತ್ತಿಬ್ಬ ಜೈನ ಕ; ಕನಾರ್ಣಟಕ ಶಬಾ್ದನುಶಾಸನ ಎಂಬ
ಕನ್ನಡ ವಾ್ಯಕರಣ ಗ್ರಾಂಥ ರಐದರು ;ೕರಶೈವ ಕ;ಗಳು ಕನ್ನಡ ಸಾಒತ್ಯವನು್ನ
ಎ್ರಾೕಮಂತಗೊ:ಐದಾ್ದರೆ.
ಲಕ್ಕೆಣ್ಣ ಎವತತಳ್ವಿಂತಾಮ% ಕೃ&ಯನು್ನ ಚಾಮರಸನ ಪ್ರಾಭು9ಂಗ9ೕಲೆ ಕೃ&ಯನು್ನ
;ರೂಪಾ ಪಂ#ತನ ಚೆನ್ನಬಸವ ಪುರಾಣ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಕಾಲದ ಮಲಲ್ಲಿಣ್ಣನು
ಗುಣಭಾಷ್ಯ ರತ್ನಮಾಲ ಎಂಬ ಗ್ರಾಂಥವನು್ನ ರಐದರು.

33. ಅವನ ಮಗ ಮಲಲ್ಲಿಣಾಯರ್ಣ ಭಾವಂತಾರತ್ನ ಮತುತ್ತಿ ;ೕರಶೈವಾಮೃತ ಪುರಾಣ ಎಂಬ ಕೃ&ಗಳನು್ನ
ರಐದನು. ಬಾ್ರಾಹ್ಮಣ ಕ;ಗಳ9ಲ್ಲಿ ಗದುನ ನಾರಣಪ್ಪನು್ನ ಪ್ರಾಮುಖ ನಾದ್ದನು. ಅವ*ಗೆ ಕುಮಾರವಾ್ಯಸ
ಎಂಬ 0ರು(ತುತ್ತಿ. ;ಜಯನಗರ ಅರಸರ ಕಾಲದ9ಲ್ಲಿ ದಾಸ ಸಾಒತ್ಯವೂ ಸಹ ;ಪುಲವಾ ಬೆಳೆ(ತುತ್ತಿ.
ದಾಸ ಸಾಒತ್ಯ ರಐದ ಪ್ರಾಮುಖರೆಂದರೆ ಎ್ರಾೕಪಾದರಾಯ ,ಪುರಂದರ ದಾಸ, ಕನಕದಾಸರು
ಮುಳಬಾ9ನ9ಲ್ಲಿ ಮಠ ಸಾ್ಥಾ+ಐ ಖಾ್ಯ&ಗೆ ಬಂ(ದ್ದ ವಾ್ಯಸರಾಯರು ವೇಣುೕತೆ,ಗೋಪಾಲ ೕತೆಯನು್ನ
ರಐದ್ದರು . ದಾಸ ಸಮೂಹದ9ಲ್ಲಿ ಜನ+್ರಾಯರಾದ ಪುರಂದರದಾಸರು ಅನೇಕ ೕತರ್ಣನೆಗಳನು್ನ
ರಐದರು ಮತೊತ್ತಿಬ್ಬ ಪ್ರಾಐದ್ಧ ಸಾಒ& ಕನಕದಾಸರು kೕಹನ ತರಂ%, ನಳಚಉತೆ , ಹಉಭಕತ್ತಿಸಾರ,
ರಾಮಧಾ್ಯನಚಉತೆ್ರಾ ಕೃ&ಗಳನು್ನ ರಐದರು.

34. ಯಾವ ದಾಸರ ನೆನ+ಗಾ ಹಂ+ಯ ತುಂಗಭದ್ರಾ ನ( &ೕರದ9ಲ್ಲಿ
ಮಂಟಪವನು್ನ ಕ!್ಟುಸಲಾದೆ
ಅಥವಾ
ಕನಕದಾಸರು
ಪುರಂದರ
ದಾಸರು

35. ತೆಲುಗು ಸಾಒತ್ಯ :-
;ಜಯನಗರ ಕಾಲದ9ಲ್ಲಿ ತೆಲುಗು ಸಾಒತ್ಯಕೂ್ಕೆ ಹೆಚು್ಚು ೃ್ರಾೕತಾ್ಸಾಹ ಐ್ಕೆತು ಎರಡನೇ ದೇವರಾಯನ
ಕಾಲದ ಉದಾ್ದಮ ಪಂ#ತನೆ*ಐಕೊಂ#ದ್ದ ಎ್ರಾೕ ನಾಥನು ತನ್ನ ನೈಷಧ ಕಾವ್ಯವನು್ನ ರಐದ.
ಹಉ;ಲಾಸ, ಕಾಎೕಖಾಂಡಂ ಇವನ ಇತರ ಕೃ&ಗಳು. ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಅಮುಕತ್ತಿ ಮೌಲ್ಯದ ತೆಲುಗು
ಕೃ&ಯ ರಐದ.

ಈತನ ಆಸಾ್ಥಾನದ9ಲ್ಲಿ ಅಷ್ಟು(ಗ್ಗಜರೆಂಬ ಪ್ರಾಐದ್ಧ ತೆಲುಗು ಕ;ಗ:ದ್ದರು ಅವರುಗಳೆಂದರೆ ಅಲಲ್ಲಿಸಾ*
ಪೆದ್ದಣ,ನಂ( &ಮ್ಮಣ್ಣ ,ರಾಮಭದ್ರಾ ,ದುಜರ್ಣಟ, +ಂಗ: ಸುರನ್ನ ,ರಾಮರಾಜ ಭೂಷಣ ಮತುತ್ತಿ ತೆನಾ9
ರಾಮಕೃಷ್ಣ.ಅಲಲ್ಲಿಸಾ* ಪೆದ್ದಣ್ಣ ಮನು ಚಉತಂ &ಮ್ಮಣ್ಣನ ಪಾಉಜಾತಾಪಹರಣ, ರಾಮಭದ್ರಾನ
ರಾಧಾಮಾಧವ ,ದುಜರ್ಣಟ ಎ್ರಾೕ ಕಾಳಹಸೆತ್ತೀಶಳ್ವಿರ ಶತಕ +ಂಗ: ಸುರಣ್ಣ ಕಲಪೂಣೋರ್ಣದಯಂ,
ರಾಮರಾಜ ಭೂಷಣನ ವಸುತ್ತಿ , ತೆನಾ9 ರಾಮಕೃಷ್ಣ ಉಭಟರಾಧ್ಯಚಉತಂ ಮತುತ್ತಿ ಪಾಂಡುರಂಗ
ಮಹಾತ್ಯಂ ಕೃ&ಗಳು ಈ ಕಾಲದ ತೆಲುಗು ಸಾಒತ್ಯದ ಸುವಣರ್ಣ ಯುಗವ*ಐದೆ.

37. ;ಜಯನಗರದ ಅರಸರು ಕೆಲವು ತಂಳು ಕ;ಗ:ಗೂ ಆಶ್ರಾಯ *ೕ#ದರು. ಇದು ;ಜಯನಗರ
ಅರಸರ ಔದಯರ್ಣಕೆ್ಕೆ ಉದಾಹರಣೆಯಾದೆ .ಪರಂ ಜೊ್ಯೕ&ಯ], ;ೕರ ರಾಘವ], ಮಂಡಲ
ಪುರುಷ , ಾನಪ್ರಾಕಾಶ ,ಹಉಹರ ಮುಂತಾದವರುಎ್ರಾೕಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯನ ಆಸಾ್ಥಾನದ9ಲ್ಲಿದ್ದರು.
ಪರಂಜೊ್ಯೕ&ಯ] ಕ;ಯು &ರುವೆಳಯಾಡ] ಪುರಾಣಂ ಕೃ& ರಐದಾ್ದನೆ. ಎವ9ೕಲೆಗಳನು್ನ
ಒಳಗೊಂ#ದೆ.ಇದು ಎವ9ೕಲೆ ಗಳನು್ನ ಒಳಗೊಂ#ದೆ ಅ&;ೕರ ರಾಮ ಪಾಂಡೆ ನೈಷದಂ ,
ಕೂಮರ್ಣಪುರಾಣ ,9ಂಗಪುರಾಣ ಎಂಬ ಕೃ&ಗಳನು್ನ ರಐದನು. ಕುಮಾರ ಸರಸಳ್ವಿ& ರಐದ
ಕಾವ್ಯದ9ಲ್ಲಿ ಕೃಷ್ಣದೇವರಾಯ ಗಜಪ&ಯ ಮಗಳ ಮದುವೆಯ ಸುಂದರ ವಣರ್ಣನೆಆದೆ.
ತಂಳು ಸಾಒತ್ಯ

38. ಕಲೆ ಮತುತ್ತಿ ವಾಸುತ್ತಿಎಲ್ಪ

39. ಒಟಾ್ಟುರೆಯಾ ;ಜಯನಗರ ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ಐ&ಹಾಐಕ ಒನೆ್ನಲೆಯನು್ನ
ದೃ=್ಟುಯ9ಲ್ಲಿಟು್ಟುಕೊಂಡು ನೋಡುವುದಾದರೆ ಆ'ರ್ಣಕವಾ ಸಾಮಾಕವಾ
ಧಾಂರ್ಣಕವಾ ಆಡ:ತಾತ್ಮಕವಾ ಸಹ ಬಹಳ ಸಂಪತುತ್ತಿ ಹೊಂ(ರುವ
ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯವಾ ಆ:ಳ್ವಿಕೆಯನು್ನ ಮಾ#ದೆ ಮಾ#ದೆ ಎಂದು ದೇಎೕಯ ಮತುತ್ತಿ ;ದೇಎ
ಪ್ರಾವಾಐಗರು ಬರೆ(ರುವಂತಹ ಲೇಖನಗಳ9ಲ್ಲಿ &:ಯಲಾದೆ ಆದರೆ ;ಜಯನಗರ
ಸಾಮಾ್ರಾಜ್ಯದ ವೈಭವ(ಂದ ಎಲಲ್ಲಿರನು್ನ ಆಕ=ರ್ಣಸುವಂತೆ ಸುವಣರ್ಣ ಭಉತವಾದ
ಮತುತ್ತಿ ರತ್ನಖತವಾದ ಐಂಹಾಸನವು ನೋಡುಗರ ಕಣ್ಮನ ಸೆಳೆಯುವಂ&ತುತ್ತಿ
ಎಂದು ಇ&ಹಾಸದ ಪುಟ ಪುಟಗಳ9ಲ್ಲಿ &:ಯು&ತ್ತಿದೆ್ದೕವೆ.
ಉಪಸಂಹಾರ