yeterlilik fiili.pptx

Turkish grammar

1. Yeterlilik Fiili Fotoğraflardaki insanlar neler yapıyorlar? Mesela siz hiç tenis oynadınız mı? Biliyor musunuz?

2. Yeterlilik Fiili 1 . Fonksiyon: Yeteneklerimizi, kabiliyetlerimizi anlatmak için kullanıyoruz. Ben sırt üstü yüzebilirim. (yani benim böyle bir yeteneğim var, sırt üstü yüzmeyi biliyorum.)

3. Onun yaşı küçük ama gitar çalabilir . (Onun böyle bir yeteneği var.)

4. - Ben çok hızlı koşabilirim , sen? -Hayır, senin kadar hızlı koşamam .

5. 2. Fonksiyon: Mümkün olma ve ihtimal durumlarını anlatmak için kullanıyoruz. Hava kapalı, birazdan yağmur yağabilir . (Emin değilsiniz, havaya bakıyorsunuz ve tahmin ediyorsunuz.) Hafta sonu dışarıya çıkma yasağı olabilir . Çok kar yağıyor yarınki sınavımız ertelenebilir . - Pardon, bu ilacı almak istiyorum. - Hımm! Bu ilaç bizde olmayabilir . Ben hemen bakayım.

6. 3. Fonksiyon: Tavsiye vermek için kullanıyoruz. Sağlıklı olmak için her sabah aç karnına limonlu su içebilirsiniz . İyi Türkçe konuşmak için Türk filmleri izleyebilirsin . Karantinada sıkılmamak için her gün farklı bir yemek tarifi deneyebilirsin . - En hızlı Üsküdar’a nasıl gidebilirim? - Marmaray’ı kullanabilirsin .

7. 4. Fonksiyon: Soru formunda izin istemek için kullanıyoruz. -Pardon geç kaldım, sınava girebilir miyim ? -Hayır, giremezsin. -Babacığım, arkadaşlarımla konsere gidebilir miyim ? - Tabii gidebilirsin ama çok geç kalma. -Telefonum evde kalmış. Senin telefonunu kullanabilir miyim ? - Evet, kullanabilirsin.

8. 5. Fonksiyon: Rica fonksiyonunda kullanıyoruz. Ayy! Sınıf çok soğuk. Pencereyi kapatabilir misin ? Pardon, sessiz olabilir misiniz ? Şoför bey, geç kaldım. Biraz daha hızlı gidebilir misiniz ? Lütfen, ekmeği uzatabilir misin ?

9. Geniş zaman ile: fiil+(y)Abil+-r/-Ar+kişi eki Ben konuş-abil-ir-im gel-ebil-ir-im Sen konuş-abil-ir-sin gel-ebil-ir-sin O konuş-abil-ir gel-ebil-ir Biz konuş-abil-ir-iz gel-ebil-ir-iz Siz konuş-abil-ir-siniz gel-ebil-ir-siniz Onlar konuş-abil-ir-ler gel-ebil-ir-ler

10. Ben Türkçe konuşabilirim . Sen yalnız yaşayabilirsin . O bisiklet sürebilir . Biz Türkçe şarkıları anlayabiliriz . Siz bu ödevi yapabilirsiniz , sizin için çok kolay. Onlar araba kullanabilirler .

11. Not: “Fiil + (y)Abil + ir + kişi eki” Bu form yetenek, ihtimal, tavsiye ve mümkün olma durumunda kullanıyoruz . Ben çok güzel şiir okuyabilirim . (Yetenek) Yarın yağmur yağabilir . (İhtimal) Hafta sonu Ortaköy’e gidebilir , kumpir yiyebilirsiniz . (Tavsiye) Biz birlikte bir kitap yazabiliriz . (Mümkün olma)

12. Şimdiki zaman ile: Fiil + (y)Abil + iyor + kişi eki Yetenek ve mümkün olma durumlarını anlatmak için kullanıyoruz. Ben konuş-abil-iyor-um söyle-yebil-iyor-um Sen konuş-abil-iyor-sun söyle-yebil-iyor-sun O konuş-abil-iyor- söye-yebil-iyor Biz konuş-abil-iyor-uz söyle-yebil-iyor-uz Siz konuş-abil-iyor-sunuz söyle-yebil-iyor-sunuz Onlar konuş-abil-iyor-lar söyle-yebil-iyor-lar

13. Altı ay önce İstanbul’a geldim, şimdi İstanbul’un her yerini biliyorum. Her yere kendi başıma gidebiliyorum . Ali iyi derecede Çince konuşabiliyor . Ali iyi derecede Çince konuşabilir . O yemek kursuna gitti şimdi çok güzel yemekler yapabiliyor . Biz altı aydır Türkçe kursuna gidiyoruz ve şimdi sokaktaki insanları anlayabiliyoruz . Annesinden öğrenmiş, evde kendi başına yoğurt yapabiliyor .

14. Geçmiş Zaman ile: Fiil + (y)Abil +DI/mIş̧ + kişi eki Ben yap-abil-di-m bitir-ebil-di-m Sen yap-abil-di-n bitir-ebil-di-n O yap-abil-di bitir-ebil-di Biz yap-abil-di-k bitir-ebil-di-k Siz yap-abil-di-niz bitir-ebil-di-niz Onlar yap-abil-di-ler bitir-ebil-di-ler

15. Ben yap-abil-miş-im geç-ebil-miş-im Sen yap-abil-miş-sin geç-ebil-miş-sin O yap-abil-miş geç-ebil-miş Biz yap-abil-miş-iz geç-ebil-miş-iz Siz yap-abil-miş-siniz geç-ebil-miş-siniz Onlar yap-abil-miş-ler geç-ebil-mil-ler

16. Atı aydır bu proje için çalışıyoruz. Projeyi dün bitirebildik . Vize konularını sabaha kadar çalışıp yetiştirebildim . Tebrikler, öğretmenin söyledi, sınavdan geçer not alabilmişsin . Sabah çok geç uyandım ama son dakika otobüse yetişebildim . Dünkü konserde Tarkan’la fotoğraf çekebildik . Mağazada indirim vardı, çok kalabalıktı. Kahve makinesini çok uygun fiyata alabildik . Çok sis varmış ama uçak zamanında kalkabilmiş .

17. Gelecek zaman ile: Fiil + (y)Abil + ecek + kişi eki Ben konuş-abil-eceğ-im oku-yabil-eceğ-im Sen konuş-abil-ecek-sin oku-yabil-ecek-sin O konuş-abil-ecek oku-yabil-ecek Biz konuş-abil-eceğ-iz oku-yabil-eceğ-iz Siz konuş-abil-ecek-siniz oku-yabil-ecek-siniz Onlar konuş-abil-ecek-ler oku-yabil-ecek-ler

18. Biz, kurs bittikten sonra ülkemize gidebileceğiz . Siz sınavdan sonra sertifika alabileceksiniz . Şimdi kursa gidiyorum, yazın araba sürebileceğim . Şimdi vize ve pasaport işleriyle uğraşıyor, gelecek ay İngiltere’ye gidebilecek . Yarın ailesi buraya geliyor. Nihayet üç ay sonra görüşebilecekler .

19. Sorulara cevap verelim. Sen yemek yapabiliyor musun? Siz sokaktaki insanları anlayabiliyor musunuz? Sırt üstü yüzebilir misin? Çok zengin olmak istiyorum. Neler yapabilirim? Evde sıkılıyorum. Neler yapabilirim? Sınavdan sonra hemen ülkene gidebilecek misin? A2 seviyesindeki tüm gramerleri anlayabildiniz mi?

20. Yeterlilik Fiili Olumsuz Fiil+ A +mA+zaman eki+kişi eki Yeterlilik fiilini olumsuz yapmak için “-a,-e” ile birlikte “-mA” olumsuzluk ekini kullanıyoruz. Ben konuş-a-ma-m yüz-e-mem bekle-ye-me-m Sen konuş-a-maz-sın yüz-e-mez-sin bekle-ye-mez-sin O konuş-a-maz yüz-e-mez bekle-ye-me-z Biz konuş-a-ma-yız yüz-e-me-yiz bekle-ye-me-yiz Siz konuş-a-ma-sınız yüz-e-mez-siniz bekle-ye-mez-siniz Onlar konuş-a-maz-lar yüz-e-mez-ler bekle-ye-mez-ler

21. Türkçe konuşabilirim ama Çince konuşamam . Atlar yüzemezler ama çok hızlı koşabilirler. Üzgünüm ama sana yardım edemem , çok işim var. Biz burada sigara içemeyiz , yasak. Siz derslerde İngilizce konuşamazsınız . O çok iyi basketbol oynayabilir ama futbol oynayamaz .

22. Not: Geniş zamanın olumsuzu ile yeterlilik fiilinin olumsuzunu karıştırmayın! Ben sigara içmem . (Bu geniş zamanın olumsuzu, sigara içmek sizin elinizde ama içmiyorsunuz.) Ben sigara iç e mem . (Bu yeterlilik fiilinin olumsuzu, belki sigara içmek istiyorsunuz ama bir engel var.) Ben yüzmem . ( geniş zamanın olumsuzu) Ben yüzemem . ( yeterlilik fiilinin olumsuzu)

23. Ben gelmiyorum . (Ben istiyorum ve gelmiyorum.) Ben gelemiyorum . ( Aslında gelmek istiyorum ama bir engel var.) Ben gelmeyeceğim . Ben gelemeyeceğim . Ben gelmedim . Ben gelemedim .

24. Sizinle sinemaya gelemiyorum , babam izin vermedi. Toplantıya yetişemeyeceğim çok trafik var. Sınav çok zordu, soruların çoğunu yapamadım . Burası kapalı mekan burada sigara içemezsiniz . Sınavlarda sözlük kullanamazsınız . Dün hava çok sisliymiş, uçak sis yüzünden kalkamamış . Dünkü maçı izleyemedim evde misafir vardı.

25. Not: Fiil + mA + (y)Abil + ir + kişi eki Bu formu, ihtimal anlamlı olumsuz cümleler yapmak için kullanıyoruz. Kendimi iyi hissetmiyorum, yarınki derse gelmeyebilirim . (kesin değil, ihtimal.) O daha yeni Türkçe öğreniyor. Sizi anlamayabilir . İnternetten baktım ve bir kek tarifi denedim. Ama bu kek güzel olmayabilir . Bebek az önce uyandı tekrar uyumayabilir .

26. Hava çok sisli uçak kalkmayabilir . ( Bu cümlede ihtimal var .) Hava çok sisli uçak kalkamaz . ( Daha kesin bir ifade, uçak kalkacak belki ama maalesef imkân yok çünkü çok sis var.) Ayşe toplantıya gelemez çünkü hasta ve evde dinleniyor. Ayşe toplantıya gelmeyebilir çünkü çok trafik var.

27. Aşağıdaki cümleler rica mı ihtimal mi izin mi? Burada sigara içebilir miyim? İçeriye girebilir miyim? Bana kalemi uzatabilir misin? Londra’ya gitmeyebiliriz, benden haber bekleyin. Paltonuzu alabilir miyim, efendim! Lütfen, telefonunuzu kullanabilir miyim? Trafik çok yoğun, gecikebilirim. Size bir fincan kahve ısmarlayabilir miyim? Saat onda gelebilirler. Bana bu konuda yardımcı olabilir misiniz? Size yardım edebilir miyim? Yarın yağmur yağabilir. Evde su olmayabilir, markete uğrayalım.