YUNIT 1: MGA PANGUNAHING KONSEPTO NG EKONOMIKS

YUNIT 1: MGA PANGUNAHING KONSEPTO NG EKONOMIKS

1. SAGUTIN:

CE N
= Natanong mo na ba minsan sa iyong sarili bakit palaging
kulang ang mga bagay na gusto mo?

=Napapansin mo ba na maraming bagay ang
kinakailangan ng tamang pagdedisyon at pagsaalang-
alang? Magbigay ng ilang halimbawa ayon sa iyong
sariling sitwasyon.

2. PAANO KA MAGDESISYON? Ai

« Panuto: Katatapos mo lang maligo nang biglang mangyari ng
sabay-sabay ang sumusunod na mga pangyayari. Ano ang
uunahin? Lagyan ng bilang 1 ang una hanggang 4 ang
pinakahuli.

Biglang umulan at nakasampay sa likod-bahay ang iyong
mga nilabhan

Naamoy mo ang nasusunog na sinaing.
Narinig mo na nag-ring ang iyong cellphone
Umiyak ang iyong inaalagaang sanggol na kapatid

3. PAANO KA MAGDESISYON?

1. Maari mo bang gawin ang mga sumusunod ng
sabay-sabay? Pangatwiran ang sagot.

2. Ano ang batayan sa iyong pagpili sa kung anong
gawain ang uunahin?

4. ONOMIKS

5. Ci de {
si & 4
==
22
=
=S
CU]
Fa

6. ANO ANG EKONOMIKS? a

"Ang ekonomiks ay isang agham
panlipunan na may layuning pag-aralan
ang mga pagkilos, pagsisikap ng mga tao,
at mga paraan ng paggamit ng mga
limitadong pinagkukunang yaman upang
matugunan ang walang katapusang
pangangailangan at kagustuhan sa buhay.

7. > ECONOMIC GOODS VS.FREEGOODS =:

y 5 EEE |. May tinatawag na economic goods kung saan
ea

ang lahat ng bagay ay may halaga o presyo tulad
ng pagkain, damit, at bahay. Bago makamit ang
mga bagay na ito, kailangan ng tao ng salapi.
Bunga ng walang katapusang pangangailangan
ng tao kaya nagkakaroon ng kakapusan sa
economic goods.

Ang free goods naman ay mga bagay na
nakakamit ng tao nang walang bayad tulad ng
init ng araw at hangin. Lahat ng tao ay
nakikinabang sa mga bagay na ito. Kaya
mahalaga ang bawat kilos at galaw ng tao sa
ekonomiks dahil ito ang magtatakda ng gawaing

8. MGA KONSEPTO NA NAGLALARAWAN
NG KAHULUGAN NG EKONOMIKS

Pagpili EN Pagdedesisyon
7

N -

Walang
katapusang
pangangailanga
n

imitadong
yaman ng

pm)

9. MGA KONSEPTO NANAPAPALOOBSA N
KAHULUGAN NG EKONOMIKS

+ Alam natin na malawak ang nasasaklawan ng
ekonomiks sa ating buhay. Magmula sa ating paggising
sa umaga hanggang sa pagtulog sa gabi ay may
kaugnayan sa ekonomiks.

* Bilang mag-aaral, ang pagbabadyet ng baon, pagpili ng
pagkain na kakainin, at pagdedesisyon ukol sa mga
gawain ay masasabi na bahagi ng agham ng
ekonomiks.

10. PAGLAGANAP NG KAISIPAN NG Ei
EKONOMIKS

* Ang salitang ekonomiks ay nagmula sa salitang Griyego na
"oikonomia” na ang ibig sabihin ay "pamamahala ng sambahayan"
(household management). Ang ekonomiks ay unang nakilala bilang
political economy na sentral na paksa ng mga pilosopo. Iba't ibang
kaisipan ang lumitaw mula sa mga pilosopo na nag-uugnay sa
politika at ekonomiks.

- Ang ekonomista (economist) ay isang tao na nag-aaral ukol sa
galaw ng ekonomiya, ginagawang pagpili at pagdedesisyon ng mga
tao at lipunan at ang epekto nito sa buong ekonomiya. Ang
ekonomiks ay higit na nakilala bunga ng kaisipan ng sumusunod na
ekonomista at pilosopo.

11. MGA EKONOMISTA: Fi

1. ADAM SMITH
Siya ang kinikilalang Ama ng Makabagong Ekonomiks.

Ang kaniyang doktrinang laissez-faire o Let Alone Policy ang nagpaliwanag
na hindi dapat makialam ang pamahalaan sa pagpapatakbo ng ekonomiya
ng priba

Ang espesya m Smith ay paghahati ng mga g.
produksiyon ayon sa kapasidad at kakayahan sa paggawa.

Sinulat niya ang aklat na An Inquiry into the Nature and Causes of the
Wealth of Nations.

2. THOMAS ROBERT MALTHUS

Binigyang-diin niya ang mga epekto ng mabilis na paglaki ng
populasyon.

Ang kaniyang Malthusian Theory ay nagsasabing ang populasyon ay
mas mabilis lumaki kz supply

12. 3. DAVID RICARDO Ci

+ Nakilala siya sa kaniyang dalawang ideya:

+ Law of Diminishing Marginal Returns - Ang patuloy na _
paggamit ng tao Sa mga likas na yaman ay nagiging dahilan

ng pagliit ng nakukuha mula sa mga ito.

+ Law of Comparative Advantage - Isang prinsipyong
nagsasaad na mas nakalalamang ang mga bansa na

nakagagawa ng mga produkto sa mas mababang halaga
(production cost) kompara sa ibang bansa.

4. JOHN MAYNARD KEYNES

Kinikilala siya bilang Father of Modern Theory of Employment
yang ang pamahalaan ay may mas malaking
tili ng katatagan at balanse sa ekonamiya

P nito.
+ Siya ang sumulat ng aklat na General Theory of Employment, Interest,
and Money

13. 5. KARL MARX Ci

+ Siya ang tinaguriang Ama ng Komunismo.

+ Sinulat niya ang aklat na Das Kapital na naglalaman ng mga
aral ng komunismo.

+ Sinulat din niya ang Communist Manifesto kasama ni

Engels.

Naniniwala siya sa pagkakaroon ng pagkakapan- tay ng tao

sa lipunan.

+ Naniniwala siya na ang estado ang dapat na nagmamay-ari
ng mga salik ng produksiyon at gumagawa ng desisyon ukol
sa produksiyon at distribusyon ng yaman ng bansa.

« Isinulong niya na ang rebolusyon ng mga proletariat ang
magpapatalsik sa mga kapitalista.

14. KAISIPANG NALILINANG SA PAG-AARAL NG &
EKONOMIKS

PAMPOLITIKA PANGMORALIDAD PANGKABUHAYAN

Y Pagbabago ng Sistema v Pagpapatupad ng v Pagkasira ng kalikasan

sa eleksiyon death penalty v Pagbibigay ng lupa sa
Y Pagpapatupad ng v Pagtatalo ukol sa mga magsasaka

bagong batas sa buwis family planning v Pagtaas ng presypo ng
y Korupsiyon sa v Pang-aabuso sa mga bilihin

pamahallan karapatang pantao “ Kakulangan ng supply
y Pagpapalit ng Sistema ng bigas

pamahalaan

15. MGA HAKBANG SA PAGSASAGAWA NG
SIYENTIPIKONG PAMAMARAAN

Pagbibigay Pangangalap Pagsusuri ng Pagbibigay ng
Poatukoy 58 n EUR Datos mga Datos at Konklusyon at
Hypothesis Impormasyon Impormasyon Rekomendasyon

=> mz) => ==>

16. PAGPILI AT PAGDEDESISYON a]

Individual choice at Economic Choice

- Ang pagpapasiya ng isang indibidwal
upang matugunan ang kaniyang
pangangailangan dahil sa limitadong
pinagkukunang yaman ay tinatawag na
individual choice.

« Samantala, ang social choice ay ang
pinagsama-samang pagpapasiya ng mga ||
indibidwal, pangkat, organisasyon, at
pamahalaan ukol sa hakbangin upang
matuqunan ang maa pangangailangan nd eee

17. Economic choice at Economic Decision Hi
Ang economic choice ay may kinalaman sa desisyon ukol
sa iba't ibang gamit ng limitadong pinagkukunang yaman.
Ang pagpili ng pagkain na kakainin, mga damit na isusuot,
bahay na titirhan, at ng iba pang bagay na kailangan ng
upang tugunan ang kaniyang pangangailangan sa buhay
bahagi ng kaniyang economic choice at economic

Ang economic choice at economic decision ay halos
magkatulad sapagkat ito ay isinasagawa ng tao at
pamahalaan upang matugunan ang pangangailangan sa
buhay at ekonomiya. Sa bawat pagpili at pagdedesisyon
mayroong isinasaalang-alang tulad ng halaga at

18. + Opportunity cost

Ang opportunity cost ay tumutukoy sa
isinakripisyong halaga ng isang bagay upang
bigyang-daan ang higit na mas makabuluhang
paggagamitan nito. Ito ang bunga ng pagpili ng
isang A

19. Ci
+ Trade-off
Ang trade-off ay ang pagpapaliban ng pagbili
ng isang bagay upang makamit ang ibang
bagay.

20. SAGUTIN AT PAGNILAYAN:

1. Paano naapektuhan ng Ekonomiks ang iyong pang araw-araw na
buhay? Bakit mahalagang pag-aralan ito?

2. Ano ang desisyon sa iyong buhay ang pinanghihinayangan mo na
hindi mo nagawa at bakit?

3. Magbigay ng mga bagay na iyong isinakripisyo upang makamit
ang ibang mas mahalagang bagay?