4_2_Қазақстандағы_казак_әскери_отаршылдығы.pdf

zanarlepesova5 4 views 18 slides Sep 21, 2025
Slide 1
Slide 1 of 18
Slide 1
1
Slide 2
2
Slide 3
3
Slide 4
4
Slide 5
5
Slide 6
6
Slide 7
7
Slide 8
8
Slide 9
9
Slide 10
10
Slide 11
11
Slide 12
12
Slide 13
13
Slide 14
14
Slide 15
15
Slide 16
16
Slide 17
17
Slide 18
18

About This Presentation

Description


Slide Content

ЖАҢА ЗАМАНДАҒЫ ҚАЗАҚСТАН ТАРИХЫ
ҚАЗАҚ-ЖОҢҒАР СОҒЫСТАРЫНАН БАСТАП ОТАРШЫЛДЫҚ КЕЗЕҢГЕ ДЕЙІНГІ ТАРИХИ ДӘУІР

ЕҢБЕК—» ТӘУЕКЕЛ—» НӘТИЖЕ

ОТАРЛАУ ЖӘНЕ ҰЛТ -АЗАТТЫҚ КҮРЕС
ҚАЗАҚСТАНДАҒЫ КАЗАК -ӘСКЕРИ ОТАРШЫЛДЫҒЫ

КАЗАК-ӘСКЕРИ ОТАРШЫЛДЫҒЫ
XVIIIғасырдыңекіншіжартысында
саудақарым-қатынастарыныңбасты
қаласы:Орынбор
XVIIIғасырдыңсоңындақазақтар200мың
қойдыайдапбарып,саудажасады:Орынборда
Зерттеулерінде шойыннан жасалған
қазандардыңқазақдаласындамалжәнеаң
терілерінеқалайайырбасталғанынсуреттеп
жазған:М.П.Вяткин
Абылайханқайтысболғансоңқазақтархан
көтеругедайындағанұлы:Уәлисұлтан
Уәлидіханкөтерурәсімінеқатысатын
елшілерінжіберді:Цинимпериясы
1782жылдыңбасындаПетропавловск
қамалынабарып,Ресейгеадалдығынайтып
антберген:Уәли

КАЗАК-ӘСКЕРИ ОТАРШЫЛДЫҒЫ
Пекингедеөзелшіліктерінжіберіп,Цинимператорынаөзадалдығынайтқан:Уәли
Ресейдіңқазақдаласынбасыпалудыжоспарлағанбіразжобаларыпайдаболабастаған:
XVIIIғасырдыңсоңынақарай
Уәлиханныңжанынанқұруұсынылған,екіколлегиядантұратынорган:Ақсақалдаркеңесі
Бастысотколлегиясыорналасатынболған:Петропавлқамалында
Екіншісотколлегиясыорналасатынболған:Ханныңордасында(ставка)
Маңыздышешімдербекітілетінболған:Петропавловскіде

КАЗАК-ӘСКЕРИ ОТАРШЫЛДЫҒЫ
ҚырымдыжәнеНоғайхандығыныңжерлерін
Ресейәскерлерібасыпалған:1768-1774
жылдары
Қырымхандығыныңөмірсүруін,орыс
әскерлерітоқтатты:1783жылғақарай
ОртажүздіңханыБөкейқайтысболған:1817
жылы
Уәлиханқайтысболды:1819жылы
Ресейгекөршілесаймақтардағыхандық
биліктіәлсіреткен:УәлижәнеБөкей
хандардыңқайтысболуы
Қазақстандажәнеоныменшектесаумақтарда
төртказакәскерiболған:
Жайықказакәскері; Сiбiрказакәскері;
Орынборказакәскері; Жетiсуказакәскері;

КАЗАК-ӘСКЕРИ ОТАРШЫЛДЫҒЫ
Әскериқызметатқаруменқатар,әскери-инженерлiкбекiнiсқұрылыстарын,жолдарменкөпiрлер
салуғажәнеолардыжөндеуденөткiзiптұруғамiндеттiболған:Казактар
Ресейимпериясыныңаумағындағыказакәскерлерініңатқарғаннегізгіқызметі:
Орысармиясыныңшетелдергежасағанжорықтарынақатысу;
Ұлт-азаттықкөтерілістер,шаруаларменжұмысшылардың көтерілістерінаяусызбасуға
белсенеқатысу;
Ресейгежаңажерқосыпалуғабелсенеқатысу;
Шегаранықорғау;
Бекінісқұрылыстарынсалуғақатысу,полицейлікқызметатқару;

КАЗАК-ӘСКЕРИ ОТАРШЫЛДЫҒЫ
Казактарәскериқызметтiөмiрбойы
жалданутәртiбiменатқаратын:1835жылға
дейiн
Ресейимпериясындағыбарлықказактарүшiн
белгіленгенәскериқызметмерзімі:30жыл
РесейказактарыХIХғасырдыңортакезiндегi
соғысуақыттарындажасақтайалғанжауынгер
саны:160мыңғадейiн
Казактардыңқатарыартатүскен:Орыс
шаруаларынқабылдауарқылы
Тұтқынғатүскеншвед,француз,поляктардың
есебiнендетолығыпотырған:Сібірказактары
Казактардыңқатарындағыорысемес
халықтардыңөкiлдерi:Татар,башқұрт
жәнеқалмақтар

ЖАЙЫҚКАЗАКТАРЫ
Қазақтарменказактардыңарасындағықақтығыстардыңсебебi:Жердауы
Қазақстанаумағыныңсолтүстiк-батысында(Жайық(Орал)өзенiнiңбойында)Жайық(Орал)
казактарыныңалғашқымекендерiпайдаболған:ХVIғасырдыңекіншіжартысынанбастап
Казактардыңқоғамдықөмiрiнiңмаңыздымәселелерiшешілген:Әскеритопта
ПатшалықРесейоңтүстiк-шығысшегаранықорғаужәнеәскериотарлаумiндеттерiн
жүктеген:Жайықказактарына
1773–1775жылдардаПугачевбастағаншаруаларкөтерiлiсiнеқатысқан:Жайықказактары

ЖАЙЫҚКАЗАКТАРЫ
Әрбірінде80десятинаданжертелiмiболған:
Жайықказактары
Егiншiлiкпенбалықаулау,тұзөндiружәне
аңшылықпен айналысқан: Жайық
казактары
ЖердiішкiБөкейОрдасындағыжәне
Жайықтыңсыртқыжағындағықазақтарға
жалғаберген:Жайықказактары
Қызылбалықпенқарауылдырықтың
өзiненғанакүмiсақшаменжылсайын
қомақтытабыстапқан:Жайықказактары
Жылсайын300мыңбасқадейiнқойсатқан:
Жайықказактары
ХХғасырдыңбасынадейiндәстүрлерiн,
«байырғыескi»тәртiптерiн,тұрмыс-
тiршiлiгінберiксақтаған:Жайық
казактары

ОРЫНБОР КАЗАКТАРЫ
Байырғыескiдiнинаным-сенiмдерінұзақ
сақтаған:Жайықказакәскерлерi
ҚазақтардыңЖайықказактарыныңтiлiнеенген
сөздері:Баспақ,дөнен,нар,тымақ,жасауыл
1748–1755жылдараралығындақұрылған:Орынбор
казактары
ОрынборказактарыныңЖайықказактарынан
айырмашылығы:Патшаүкiметiнiңбастамакөтеруi
бойыншаарнайымақсатпенқұрылған
Орынборказактарыныңнегiзгiұйытқысыболған:
Самара,Уфа,АлексеевжәнеЕсетказактары
Орынборказактарыныңқұрамындаболған
ұлттар:Башқұрт,украин,қалмақ,орыс
Орынбор губерниясыныңоңтүстiкжәне
оңтүстiк-шығыс шегараларында орналқан:
Орынборказакәскерлерi

ОРЫНБОР КАЗАКТАРЫ
Орынбор өлкесінiң шамамен төрттен бiр
бөлiгiн алып жатқан:Орынбор казак әскерлерi
«ОрынборказакәскерлерiтуралыЕреже»
шыққан:1840жылы
Орынборказакәскерлерiнiңжерiндетұратын
барлықшаруаларқабылданған: Казактартобына
Ставрополь қалмақ әскерi келiп қосылған:
Орынбор казактарының қатарына
Орынбор казак әскерлерiнiң орталығы
орналасқан: Орынбор қаласында Көпшілігі
селолық жерлерде қоныстанған:Казактар
Казактардыңнебәрі2%-ытұрған:Қалаларда
Егiншiлiкпен, мал өсiрумен, балық аулаумен
айналысқан: Орынбор казактары
Ешкiнiңтүбiтiнентүрлiорамалтоқыған:
Казакәйелдерi

СIБIРКАЗАКТАРЫ
Ресейгежәнеодантысжерлергетанымал
болғанОрынборшәлiсi,орамалы,бөкебайы,
бетперделерiменқолғаптарынтоқыған:
Казакәйелдерi
Негiзiнәскерқызметiндегiлерқұраған:Сiбiр
казактары
ХVIғасырдыңаяғынанбастапСiбiрәскери
бекiнiстерiндекүзетқызметiнатқарған:Сiбiр
казактары
БатысСiбiрдiңоңтүстiгiндешегаралық
бекiнiсқамалдарбойкөтерген:ХVIII
ғасырда
ХVIIIғасырдыңаяғынадейiнСiбiрдегiорыс
шаруаларыныңесебiнентолығыпотырған:
Сiбiрказактары

СIБIРКАЗАКТАРЫ
Қатарысолдаттардыңержеткенбалаларының,
саясижераударылыпкелгендерменбашқұрт,
мещеряктаржәнеДонказактарыныңесебiненде
толықтырылған:Сiбiрказактары
Донказакәскеріненқұрылған:Астраханказак
әскерлері
1808жылғыЕрежегесәйкес,Сібірлиниялықәскері
қызметкеөзқаруларымен,жабдықтарымен,киім-
кешегіменжәнежылқыларыменалуғатиісболған:
Казактарды
СiбiрказактарыСiбiршегарашебiнiңказак
әскерлерiдегенресмиатқаиеболған:1808жылы
«Барлықбүлікшілердітыныштандырушы
және жуасытушы» ретіндеөздерінің
міндеттерінқатыгездікпенорындаған:Сібір
казакәскерлері
Әскердiңштабыорналасқанқала:Омбы

СIБIРКАЗАКТАРЫ
БатысСiбiргенерал-губернаторына,кейiнiрекДалаөлкесiнiңгенерал-губернаторынатiкелей
бағынған:Сiбiрказактарыныңәскериатаманы
СiбiрказакәскерлерiАқмолажәнеСемейоблыстарынаорналастырылған:ХIХғасырдыңаяқкезiнде
ТомскгуберниясыныңБийскокругiнежайғастырылған:Сiбiрказактары
Сiбiрказактарыныңәрқайсысынатиесiлiжертелiмiнiңкөлемi:30десятина
ЕртiстiңоңжағалауындағыДолон,ШульбажәнеҚарағайлыормандарыниеленген:Сiбiр
казактары
Сiбiрказактарыныңнегiзгiкәсiбi:Егіншілік

СIБIРКАЗАКТАРЫ
Бау-бақшаөсiруменайналысатынтұтасказакпоселкелерi
құрылған:Петропавлмаңында
Шегарашебiнiңтемекiсi«махорка»
кеңiнентараған:Сібірге
Кендiрөндiрумендеайналысты,сора
өсiрген:Казактар
ЕртiсөзенiменЗайсанкөлiндебалық
аулаған:Казактар
ХIХғасырдыңаяғындаЕртiсшегарашебiндежалданып
жұмысiстегенқазақтардыңсаны:100мыңғажуық
Өзжерлерiнiңбiрбөлiгiнқазақтарғажалғаберiп,
табыстауыпотырған:Сібірказактары
Сiбiрказактарыныңтарихын,олардыңЕртiс
бойындағықазақтарменқарым-қатынасынзерттеумен
айналысқантарихшыжәнеөлкетанушы:генералГ.Е.
Катанаев

ЖЕТIСУ КАЗАКТАРЫ
1867жылғы13шілдедеІІАлександр
патшаныңжарлығыменқұрылған:Жетісуказак
әскерлері
1867жылыСiбiрказактарынан
жасақталған:Жетiсуказактары
1867жылы құрылғаноблыс:
Жетісу
Жетiсуказакәскерлерiнiңтағайындалған
атаманыболыптабекiтiлген:Жетісуәскери
губернаторы
Бұхара әмiрлiгiн,Қоқан, Хиуа,
Түрiкменстандыбағындырудажәнеұлт-
азаттықкөтерiлiстiбасудаерекше
белсендiлiктанытқан:Жетiсуказактары
Жетiсуказактарыөзiн-өзiбасқарудыңбасты
органы:Сход
Казактардың сход(жиналысына)қатыса
берген:Басқақалалықадамдар
Tags