1. HYRJE
Legjenda e Argjirosë është një nga historitë më të njohura të
traditës shqiptare, e lidhur ngushtë me qytetin e Gjirokastrës dhe
kalanë e tij. Përmes saj, populli shqiptar ka shprehur dhimbjen dhe
krenarinë, sakrificën dhe dashurinë për lirinë. Kjo legjendë nuk ka
mbetur vetëm në kujtesën popullore, por ka frymëzuar edhe
letërsinë e shkruar, duke u përdorur si burim motivimi nga
shkrimtari i madh Ismail Kadare.
2. PËRMBLEDHJE
Sipas legjendës, gjatë pushtimeve osmane, një princeshë
e bukur dhe krenare me emrin Argjiro jetonte në kalanë
e Gjirokastrës. Kur armiqtë sulmuan qytetin dhe
rrezikuan të zinin robë gratë dhe fëmijët, Argjiro mori
një vendim tragjik, por të lavdishëm: ajo hodhi veten
nga muret e kalasë, duke marrë në krahë djalin e saj të
vogël. Përmes këtij akti, ajo preferoi vdekjen sesa
robërinë dhe poshtërimin. Pas kësaj ngjarjeje, sipas
legjendës, qyteti mori emrin Gjirokastër (nga “Argjiro”
dhe “kala”).
3. PERSONAZHET
KRYESORE
Argjiro: Një princeshë e re, e guximshme, e
cila mishëron krenarinë, dashurinë për
fëmijën dhe shpirtin e lirisë.
Djali i Argjirosë: Simbol i pafajësisë
dhe i brezit të ardhshëm, të cilin ajo
nuk e la kurrë vetëm, as në momentin e
fundit.
Pushtuesit osmanë: Forca kërcënuese
që përfaqëson robërinë dhe humbjen e
lirisë.
4. TEMAT KRYESORE
Liria dhe krenaria kombëtare –
më mirë vdekje sesa robëri.
Sakrifikimi i nënës – dashuria
për fëmijën është më e fortë se
frika.
Heroizmi i grave shqiptare –
forca dhe guximi nuk janë vetëm
tipare mashkullore.
Dashuria për atdheun – akti i
Argjirosë është simbol i shpirtit të
pavarur shqiptar.
5. MESAZHI I LEGJENDËS
Legjenda e Argjirosë na mëson se liria dhe
dinjiteti janë vlera që vlejnë më shumë se jeta.
Ajo dëshmon se sakrifica është pjesë e
identitetit historik dhe kulturor të shqiptarëve,
dhe se gratë kanë luajtur një rol të madh në
këtë qëndresë.
KALAJA E
GJIROKASTRËS
.
6. PËRFUNDIME
Kjo legjendë më emocionoi sepse tregon një vendim të
guximshëm dhe shumë të dhimbshëm. E admiroj Argjironen
për forcën dhe dinjitetin e saj, edhe pse e gjithë ngjarja
është tragjike. Mendoj se kjo legjendë është një mënyrë e
popullit për të treguar se shqiptarët gjithmonë kanë dashur
lirinë dhe se gratë kanë pasur një rol të madh në mbrojtjen e
saj. Për mua, Argjiro mbetet një figurë e pavdekshme, një
nënë dhe një heroinë që i dha qytetit të saj një emër dhe një
kujtim të përjetshëm.