Carpal instability Dr Haki Selaj.pdf QKUK

Definition

Carpal instability is an abnormal relationship or loss of normal alignment between the carpal bones, leading to pain, weakness, decreased motion, and potential degenerative arthritis.

Mechanism

Caused by disruption of intrinsic or extrinsic ligaments of the wrist.

Altered force transmission through the scaphoid, lunate, and triquetrum.

Imbalance between flexion moment of the scaphoid and extension moment of the triquetrum, resulting in abnormal kinematics.

1. Carpal instability
Dr.HakiSelaj Specializant
Mri.SciVjollca Bince -Mentore
Qendra Klinike Universitare e Kosovës
Klinika e Ortopedisë dhe
Traumatologjisë
QKUK, shtator 2025

2. Kyçi i dorës përbëhet nga dy rreshta kockash që sigurojnë lëvizshmëri dhe shpërndajnë forcat. S-skafoid, L-lunat,
T- triquetrum, P- pisiform, Tm- trapezium, Td- trapezoid, C – capitat, H- hamat

3. Parametrat radiografike
normal
➢1. Radial inklanacion 23 shkallë
➢2. Radial length 11mm
➢3. Volar tilt 12 shkallë
➢4. KëndiCapito-lunat<15
5. RaportiCarpal-High 0.5
6. KëndiSkafo-lunat30-60 shkallë
➢Lunati është çelësi i stabiliteti të
kyqit të dorës.

4. Harqet e Gilules: I kuq – Harku i parë përfshinë sipërfaqet konvekse proksimale të skafoidit, lunatat, trikuetrumit.
II-kaltër- Harku i dytë përfshinë sipërfaqet konkave distale të skafoidit, lunatit, trikuetrumit.
III-gjelbër- Harku i tretë përfshinë sipërfaqet konvekse të capitatit dhe hamatit.

5. Ligamentet e kyqit të dorës
•Extrinsic
Lidhin mes vete radiusin me kockat carpal ,
dhe kockat carpal me metacarpal
•Intrinsic
lidhin mes vete kockat karpal
Hapësira e Poirier (Poirier’s space)Është një
zonë dobësie në ligamente të kyçit të dorës.
Lokalizohet në pjesën volare të karpusit, midis
ligamentit radio-kapitat dhe ligamentit
ulnokapitat. Në këtë vend mungon një lidhje e
fortë ligamentoze, gjë që krijon predispozitë
për dislokime perilunate dhe lunate në drejtim
volar.
Ngjyra e verdhe- Lig Radiocapitat, vjollce-
ulnocapitat, Harku i zi – Harku i madh , vija e
nderprere e kuqe- lig SL dhe LT të cilët nuk janë të
ngjitur për radius apo ulnë.

6. ❑Extrinsic lig :
➢RCI –radioscaphocapitat
➢RL- radiolunat
➢DRC- dorsal radiocarpal

7. ❑Intrinsic lig :
➢Scapholunat lig
volar/ dorsal SL
➢Lunotriquetral lig LT
dorsal
volar

8. •SL ligamenti
•1. Komponenta dorsale
(komponenta me e trash dhe me
funksion me te rendesishem)
•2.Volar
•3.Proksiomale- centrale
Dorsal – e kuqe, proximal – e bardhë, volar- e verdhë

9. •Lunotriquetral lig
•1.Dorsal
•2.Volar( me e trash dhe
rolin kryesor – parandalon
ekstensionin e
triquetrumit)
•3.Proximal
Dorsal –e kuqe, proximal –e bardhë, volar-e verdhë

10. Kinematika
➢‘’Link Joint Concept’’
➢Rreshtat e karpalëve nuk lëvizin si kocka të
izoluara, por si njësi të lidhura (“linked
segments”).
➢Proximal row (skafoid, lunat, triquetrum) vepron
si një “link joint”: është intercalated
segment(ndërmjet), pa tendina direkte, dhe leviz
si rezultat i forcave që transmetohen nga distal
row (capitat-hamate) dhe nga radiusi.
➢Distal row (trapez, trapezoid, capitat, hamate) ka
stabilitet më të madh dhe vepron si një
strukturë e vetme.
➢Shembull klinik.Kur skafo-lunate ligament
dëmtohet, humbet lidhja e “link joint” → skafoidi
tenton në fleksion, lunati në ekstension →
rezulton dissociative carpal instability (DISI).

11. Carpal instability
Carpal instability dissociative CID
Instabilitet brenda një rreshti
Carpal instability non dissociative CIND
Instabilitet ne mes të rreshtave, ose në
mes radiusit dhe PR, RC-dislocation
Carpal instability combined CIC
Instabilitet brenda dhe mes rreshtave
Carpal instability Adaptiv CIA
Instabilitet si përgjigjje e një deformimi
jashtë nyjes RC
DISI
SL- lig
VISI
LT lig
Midcarpal
instability
Radiocarpal instability
Ulnar transl, dis radius
malunin .Extrinsic lig
Perilunat
dislocation
SL,CL,LT
Skafocapitat

12. Carpal
instability
varësisht nga
koha
Acute < 1 javë
mundësi për
shërim primarë
Subakut 1-6 javë
potencial i
zvogëluar për
shërim
Kronik > 6 javë
potencial shumë i
vogël për shërim

13. Carpal instability
(Constancy-
Qendrueshmeris)
Predinamik = ligament i dëmtuar,
por RTG normal → vetëm
artroskopi/MRI.
Dinamik = instabilitet që
shfaqet vetëm gjatë
lëvizjes/stresit → RTG normal
në pushim, por pozitiv në stres
Statik i reponueshem
duket i prishur në RTG, por
mund ta rikthesh në vend
me manipulim →
kandidatë për
rikonstruksion.
Statik i pa-reponueshëm =
deformim i ngurtësuar, nuk
kthehet më → kërkon
procedura “salvage”.
Carpal
instability
Etiologjia
InfalmatoreTraumatikekongjenitale
neoplastikjatrogjen Te tjera

14. ❑FOOSH- forca aksiale kompresive
➢Nyja RC në hiperekstenision
➢Devijimi ulnar
➢Supinacioni intercarpal

15. Klasifikimi Mayfield
Dëmtim lig Kockat
I.Scafo-lunat dissociation - Scafoid fx
II.Lunocapitet disruption Perilunat dislocation-
Radial styloid , Capitat fx
III Lunotriquetral disruption- Triquetral fx
IV Lunat dislocation-Lunat fx
Greater Arc = përveç dëmtimit
ligamentar, përfshin edhe
fraktura të skafoidit,
capitatumit, triquetrumit,
hamatumit (p.sh. trans-scapho-
perilunate dislocation).
Lesser Arc përkufizohet si
dëmtim vetëm ligamentar, pa
fraktura të kockave karpale
( lunat dislocation)
Greater
arc
Lesser
arc

16. Scapholunat dissociation DISI
•Ruptura e SL lig, skafoidi tenton të
flektohet, ndërsa lunati të shkojë
në dorsiflexion (tilt dorsal).
Mayfiled I.
•DISI (Dorsal Intercalated Segment
Instability) , kendi SL > 70 shkall.-
nese nuk trajtohet , shpie ne SLAC
(Scapholunat advanced collaps)
•Klinika: Dhimbje radiale, edemë,
klikim, dobësi nè kapje. Watson
test
•PA: Terry Thomas sign (>3 mm)
•Lateral: DISI (scaphoid volar tilt,
lunate dorsal tilt)
•Cortical Ring sign

17. Perilunat dislocation-
•Perilunate dislocation = capitatumi del
mbi lunatum, lunati mbetet në radius.
Mayfield II.
•Klinikisht: dhimbje, “ bump”deformim,
deficit median nerve.
•Radiografikisht: PA prishje e harkut të
Gilula-s (AP), "piece-of-pie sign“ lunati
ne form trekendeshi . SL <30- 60, CL
>30
•Lateral: Capitati mbi lunatin,
‘’spilled teacup sign’’
+ kockat (transcaphoid-perilunate, transcapitat
perilunat
transradial-styloid, transcaphoid-trans-capitate-perilunar,
transhamt periluant)

18. Lunotriquetral
dissociation - VISI
➢dëmtimi i ligamentit
lunotriquetral (LTIL) që lidh
lunatin me triquetrumin.
➢lunati tenton të flektohet
volarisht, ndërsa capitatum
ekstendohet dorsalisht.
➢“Ballotment test “
➢Scapholunate < 30° (normal
30–60°).
➢Capitolunate > 30°.

19. Lunat dislocation
•Është dislokimi i plotë i lunatit
nga artikulacioni i tij me
radiusin.
•Rrezik i lartë për kompresion
të nervit median → parestezi,
mpirje në gishta.
•“piece of pie sign”
•“Spilled teacup sign” . →
lunati është i rrotulluar
palmarisht, sikur një filxhan
çaji që derdhet

20. Manovra Tavernier
•Traksion + devijim ulnar +
hiperekstenzion, pastaj fleksion →
ndihmon në shtyrjen e kockave
karpale në pozicionin e tyre.
•Aplikohet traksion konstant me (2–
5 kg) peshë.Zakonisht lihet për 15
minuta, që të ndodhë relaksim i
muskujve dhe “ligamentotaxis”

21. Carpal
instability
Akut < 6
javë
Kronik > 6
javë
SL
dissociation
akut
Perilunat
dislocation
akut
Reponim i
mbyllur +
imobilizim
Ligament
repair,
anchor + k
wire
Reponim i
mbyllur
urgjent
ORIF, lig
repair, fiksim
frakturave
JO CTS
JO CTR
Lunat i
pareponueshem
Profilaktik
CTR
ënjtje- Traum e
madhe
Po CTS
Përmirësim
pas reponimit
Jo CTR
Përsistojnë
simptoma pas
reponimit
Po CTR
SL
dissociation
kronik
Perilunat
dislocation
kronik
Nëse gjendja e lig e mirë,
repair+ fiksmi < 18 muaj
Dëmtimi I madh/artroze
PRC,STT,SLC,arthrodesis.
ORIF + repair ,nëse është
e mundur
Nëse jo, PCR, Fusion,
Excision.
Po CTS
kronik
CTR + Lunat
excision
Gjendje jo e mirë e lig.
Rekonstruksion > 18 muaj
Profilaktik
CTR

22. ❑Qasja dorzale
➢Pèrparësitë:
➢Incizion gjatësor në tuberkulin e Lister-it,
hapet kompartmenti i 3-te. 8 cm gjatesi.
➢Jep ekspozim të shkëlqyer të rreshtit
proksimal të karpit dhe të artikulacioneve
midkarpale
➢Nuk lejon lirimin e tunelit karpal
❑Qasja Volare
➢Incizion i zgjatur i tunelit karpal, rastet kur
nuk reponohet lunati
❑Kombinuar
➢Pro:Ekspozim i shtuar
➢Reduktim më i lehtë
➢Qasje për frakturat e pjesës distale të
skafoidit
➢Mundësi për të riparuar ligamentet volare
➢Dekompresion i tunelit karpal
➢Kontra:Rritje e ënjtjes
➢Rrezik për devaskularizim të karpit
➢Vështirësi në rikthimin e fleksionit të gishtave
dhe forcës së shtrëngimit