Digestive System basics knowladge for nursing care assistant students

basic knowledge

1. Ms. Dilini Bhagya Pathirana Assistant Lecturer BSc ( Hons ) in Nursing, University of Sunderland, UK PHSRC Registered Staff Nurse Nawaloka Hospital, Colombo. Digestive System

2. Learning Content - ඉගෙනුම් අන්තර්ගතය 1 2 3 4 5 Introduction Structure Function Common diseases & Conditions Summary 2 Digestive System 20XX

3. Introduction 3 The digestive system is  a group of organs working together to convert food into energy and basic nutrients for the body, while also eliminating waste . ආහාර දිරවීමේ පද්ධතිය යනු අපද්‍රව්‍ය ඉවත් කරන අතරම, ශරීරයට අවශ්‍ය ශක්තිය සහ මූලික පෝෂ්‍ය පදාර්ථ බවට පරිවර්තනය කිරීමට එක්ව ක්‍රියා කරන අවයව සමූහයකි.

4. Main Function of the Digestive System ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියේ ප්‍රධාන කාර්‍යය Ingest food - ආහාර අනුභවය සදහා. Break down food into nutrient molecules- ආහාර පෝෂක අණු බවට බිද දැමීම. Absorb molecules into the blood stream - රුධිරයට අණු අවශෝෂණය කිරීම. Rid the body of indigestible remains - ඡීර්ණය කලනොහැකි අපද්‍රවය ශරීරයෙන් ඉවත් කිරීම.

5. There are 4 stages to food processing : 5 20XX Ingestion - ආහාර ගැනීම Digestion - ඡීර්ණය Absorption - අවශෝෂණය Excretion - අපද්‍රව්‍ය ඉවත් කිරීම Digestive System

6. The digestive system, also known as the gastrointestinal (GI) system is a series of hollow organs connected in a long, twisting tube from the mouth to the anus, along with solid organs like the liver, pancreas, and gallbladder. It's responsible for breaking down food, absorbing nutrients, and eliminating waste . ආහාර ජීර්ණ පද්ධතිය, ආමාශ ආන්ත්රයික ( GI) පද්ධතිය ලෙසද හැඳින්වේ, අක්මාව, අග්න්යාශය සහ පිත්තාශය වැනි ඝන අවයව සමග මුඛයේ සිට ගුදය දක්වා දිගු, ඇඹරෙන නලයක් තුළ සම්බන්ධ වී ඇති හිස් අවයව මාලාවකි. ආහාර බිඳ දැමීම, පෝෂ්‍ය පදාර්ථ අවශෝෂණය කිරීම සහ අපද්‍රව්‍ය ඉවත් කිරීම සඳහා එය වගකිව යුතුය. 6 Digestive System 20XX

7. Major organs involved Mouth Small intestine Pharynx (Throat) Large intestine Esophagus Anus Stomach

8. Mouth - මුඛය 8 Digestive System 20XX Teeth - දත් Mechanical breakdown of food ආහාර යාන්ත්‍රිකව බිද දැමීම. Salivary glands - ලවණ ග්‍රන්ථි Secrete saliva containing enzymes for chemical digestion රසායනික ඡීර්ණය සදහා එන්සයිම අඩංගු කෙල ස්‍රාවය. Tongue - දිව Helps with chewing and swallowing හැපීමට සහ ගිලීමට උපකාරීවේ.

9. Teeth - දත් 9 Digestive System 20XX Most adults have 32 permanent teeth,   I ncisors -8 C anines - 4 , Pr emolars - 8 Molars - 12 A tooth is  a hard, calcified structure found in the mouth, used for biting and chewing food . දතක් යනු මුඛයේ දක්නට ලැබෙන දැඩි, කැල්සියම් කළ ව්‍යුහයකි, එය ආහාර සපා කෑමට සහ හපන්නට භාවිතා කරයි.

10. Salivary glands - ලවණ ග්‍රන්ථි 10 Digestive System 20XX Parotid glands :  The largest, located in front of the ears.  Submandibular glands :  Located under the jawbone.  Sublingual glands :  The smallest, located under the tongue . Salivary glands are  exocrine glands in the mouth that produce saliva , which is crucial for digestion, oral hygiene, and overall health. ලවණ ග්‍රන්ථි යනු මුඛයේ ඇති බාහිර ග්‍රන්ථි වන අතර එය කෙළ නිපදවන අතර එය ආහාර ජීර්ණය, මුඛ සෞඛ්‍යය සහ සමස්ත සෞඛ්‍යය සඳහා ඉතා වැදගත් වේ. මෙම ග්‍රන්ථි මගින් ඇමයිලේස් නම් එන්සයිම ශ්‍රාවය කරනු ලැබේ.

11. Tongue - දිව A digestive organ, your tongue moves food around your mouth to help you chew and swallow . ආහාර ජීර්ණ අවයවයක් වන ඔබේ දිව, ඔබට හපන්නට සහ ගිල දැමීමට උපකාර කිරීම සඳහා ඔබේ මුඛය වටා ආහාර චලනය කරයි. 11 Digestive System 20XX

12. Pharynx - ග්‍රසනිකාව 12 Dig e stive system 20XX

13. The pharynx, commonly known as the throat, is a muscular tube that serves as a passageway for both food and air. It's located in the head and neck, connecting the nasal cavity and mouth to the esophagus and larynx.  The pharynx is divided into three sections:   nasopharynx ,  oropharynx , and   laryngopharynx උගුර ලෙස පොදුවේ හඳුන්වන pharynx , ආහාර සහ වාතය යන දෙකම ගමන් කරන මාර්ගයක් ලෙස සේවය කරන මාංශ පේශි නලයකි. එය හිස සහ බෙල්ලේ පිහිටා ඇති අතර, නාසික කුහරය සහ මුඛය esophagus සහ ස්වරාලය සමඟ සම්බන්ධ කරයි. Pharynx කොටස් තුනකට බෙදා ඇත . 13 Digestive System 20XX

14. Esophagus - අන්නස්‍රෝතය The oesophagus, also known as the gullet or food pipe, is a muscular tube that connects the pharynx (throat) to the stomach. It's a crucial part of the digestive system, facilitating the passage of food and liquids from the mouth to the stomach for further digestion . ආහාර නළය හෝ ආහාර නාලය ලෙසද හැඳින්වෙන මෙම esophagus යනු උගුර (උගුර) ආමාශයට සම්බන්ධ කරන මාංශ පේශි නලයකි. එය ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියේ ඉතා වැදගත් කොටසක් වන අතර, තවදුරටත් ජීර්ණය සඳහා මුඛයේ සිට ආමාශයට ආහාර සහ ද්‍රව ගමන් කිරීමට පහසුකම් සපයයි. 14 Digestive System 20XX

15. It acts as a muscular tube, using rhythmic contractions called  peristalsis   to propel the swallowed material downwards. The esophagus also plays a role in preventing the backflow of stomach contents through its sphincters . එය මාංශ පේශි නලයක් ලෙස ක්‍රියා කරන අතර, ගිල දැමූ ද්‍රව්‍ය පහළට තල්ලු කිරීම සඳහා Peristalsis ලෙස හඳුන්වන රිද්මයානුකූල හැකිලීම් භාවිතා කරයි. ආමාශයේ අන්තර්ගතය එහි වක්‍රපිදානය හරහා ආපසු ගලා යාම වැළැක්වීම සඳහා ද esophagus කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. 15 Digestive System 20XX

16. Stomach - ආමාශය The stomach is a muscular, J-shaped organ in the upper abdomen that plays a key role in digestion. It receives food from the esophagus , mixes it with gastric juices (including acids and enzymes), and then slowly releases it into the small intestine.  ආමාශය යනු ඉහළ උදරයේ ඇති මාංශපේශී, J- හැඩැති අවයවයක් වන අතර එය ආහාර දිරවීමේ ප්‍රධාන කාර්යභාරයක් ඉටු කරයි. එය esophagus වෙතින් ආහාර ලබා ගනී, එය ආමාශයික යුෂ (අම්ල සහ එන්සයිම ඇතුළුව) සමඟ මිශ්‍ර කර, පසුව සෙමින් කුඩා අන්ත්‍රයට මුදා හරියි. 16 Digestive System 20XX

17. Function of Stomach 17 Digestive System 20XX Sto rage Mixing and Breaking Down Food - It churns and mixes food with gastric juices, which contain hydrochloric acid and enzymes like  pepsin , to begin the chemical breakdown of food, particularly proteins . Controlling Release of Food:  The pyloric sphincter regulates the rate at which partially digested food (chyme) moves into the small intestine

18. Small Intestine - කුඩා අන්ත්‍රය 18 Digestive System 20XX The small intestine is  a long, winding tube . It divided into three sections : Duodenum J ejunum Ileum

19. Functions of Small Intestine Digestion - ජීර්ණය Nutrient Absorption - පෝෂක අවශෝෂණය Surface Area - අංගුලිකා තළින් ඡීර්ණයේ අවසන් ඵල අවශෝෂණය Water Absorption - ඡල අවශෝෂණය 19 Digestive System 20XX

20. Large Intestine - මහාන්ත්‍රය 20 Digestive System 20XX The large intestine, also known as the large bowel or colon , is a crucial part of the digestive system. I t's a long, tube-like organ that connects the small intestine  to the  anus . මහා අන්ත්‍රය ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියේ තීරණාත්මක කොටසකි. එය කුඩා අන්ත්‍රය ගුදය හා සම්බන්ධ කරන දිගු, නලයක් වැනි අවයවයකි.

21. The longest part of the large intestine, divided into four sections 1. Ascending Colon 2. Transverse Colon 3. Descending Colon 4. Sigmoid Colon 21 Digestive system 20XX

22. Functions of Large Intestine Water absorption - ජල අවශෝෂණය Electrolyte absorption - ඉලෙක්ට්‍රෝලයිට් අවශෝෂණය Vitamin K production - විටමින් K නිෂ්පාදනය Fecal matter formation - මල ද්‍රව්‍ය සෑදීම 22 Digestive System 20XX

23. Rectum The rectum is  the final section of the large intestine, acting as a storage space for stool before it's eliminated from the body via the anus . ගුද මාර්ගය යනු මහා අන්ත්‍රයේ අවසාන කොටස වන අතර, එය ශරීරයෙන් ගුදය හරහා බැහැර කිරීමට පෙර මළපහ ගබඩා කිරීම සඳහා ස්ථානයක් ලෙස ක්‍රියා කරයි. 23 Digestive System 20XX

24. Anus T he anus is  the external opening at the end of the digestive tract, specifically at the end of the rectum, where stool ( feces ) exits the body . 24 Digestive System 20XX ගුදය යනු ආහාර ජීර්ණ පද්ධතියේ අවසානයේ, විශේෂයෙන් ගුද මාර්ගයේ අවසානයේ, මළපහ (මළපහ) ශරීරයෙන් පිටවන බාහිර විවරයයි.

25. Other Organs Liver Pancreas Gall Bladder

26. Liver - අක්මාව ​ 26 Digestive System 20XX The liver is the largest internal organ in the human body. It performs vital metabolic, detoxification, and synthetic functions. අක්මාව මිනිස් සිරුරේ විශාලතම අභ්‍යන්තර ඉන්ද්‍රියයි. එය අත්‍යවශ්‍ය පරිවෘත්තීය, විෂ ඉවත් කිරීමේ සහ කෘතිම කාර්යයන් ඉටු කරයි. Located in the upper right quadrant of the abdomen. Lies just below the diaphragm and above the stomach. උදරයේ ඉහළ දකුණු චතුරස්‍රයේ පිහිටා ඇත. ප්‍රාචීරයට පහළි න් සහ ආමාශයට ඉහළින් පිහිටා ඇත.

27. Functions Metabolic Functions: Converts glucose to glycogen (and vice versa) Metabolizes proteins and fats. පරිවෘත්තීය කාර්යයන්: ග්ලූකෝස් ග්ලයිකෝජන් බවට පරිවර්තනය කරයි (සහ අනෙක් අතට) ප්‍රෝටීන සහ මේද පරිවෘත්තීය කරයි. Bile Production: Produces bile which helps digest fats Bile is stored in the gallbladder and released into the duodenum . පිත නිෂ්පාදනය: මේදය ජීර්ණය කිරීමට උපකාරී වන පිත නිපදවයි. පිත පිත්තාශයේ ගබඩා කර duodenum තුළට මුදා හරිනු ලැබේ. 27 Digestive System 20XX Detoxification: Breaks down toxins, drugs, and alcohol Removes harmful substances from the blood. විෂහරණය: විෂ ද්‍රව්‍ය, ඖෂධ සහ මධ්‍යසාර බිඳ දමයි. රුධිරයෙන් හානිකර ද්‍රව්‍ය ඉවත් කරයි.

28. Functions Storage: Stores vitamins (A, D, B12), iron, and glycogen ගබඩා කිරීම: විටමින් ( A, D, B12), යකඩ සහ ග්ලයිකෝජන් ගබඩා කරයි. 28 Digestive System 20XX Synthesis: Produces blood proteins such as albumin and clotting factors සංස්ලේෂණය: ඇල්බියුමින් සහ කැටි ගැසීමේ සාධක වැනි රුධිර ප්‍රෝටීන නිපදවයි.

29. Pancreas - අග්න්‍යාශය ​ 29 Digestive System 20XX The pancreas is a glandular organ located in the abdomen. It plays both endocrine and exocrine roles. අග්න්‍යාශය යනු උදර කුහරය තුළ පිහිටා ඇති ග්‍රන්ථි අවයවයකි. එය අන්තරාසර්ග හා බාහිර ග්‍රන්ථි යන දෙකම ඉටු කරයි. Location Situated behind the stomach. Lies between the duodenum (on the right) and the spleen (on the left). Structure Divided into:  Head – located in the curve of the duodenum  Body – middle portion  Tail – extends to the spleen පිහිටීම ආමාශයට පිටුපසින් පිහිටා ඇත. duodenum ( දකුණු පසින්) සහ ප්ලීහාව (වම් පසින්) අතර පිහිටා ඇත.ව්‍යුහය බෙදී ඇත්තේ:හිස - duodenum හි වක්‍රයේ පිහිටා ඇතශරීරය - මැද කොටසවලිගය - ප්ලීහාව දක්වා විහිදේ

30. Functions Produces digestive enzymes: Amylase (carbohydrate digestion)Lipase (fat digestion)Trypsin and chymotrypsin (protein digestion) Enzymes are secreted into the duodenum via the pancreatic duct . ආහාර ජීර්ණ එන්සයිම නිපදවයි: ඇමයිලේස් (කාබෝහයිඩ්‍රේට් ජීර්ණය) ලයිපේස් (මේද ජීර්ණය) ට්‍රිප්සින් සහ චයිමොට්‍රිප්සින් (ප්‍රෝටීන් ජීර්ණය) එන්සයිම අග්න්‍යාශයික නාලය හරහා ඩුඕඩිනම් තුළට ස්‍රාවය වේ. Insulin – lowers blood glucose levels Glucagon – raises blood glucose levels Somatostatin – regulates other hormone secretion ඉන්සියුලින් - රුධිර ග්ලූකෝස් මට්ටම අඩු කරයි . ග්ලූකගන් - රුධිර ග්ලූකෝස් මට්ටම ඉහළ නංවයි . සොමැටොස්ටැටින් - අනෙකුත් හෝමෝන ස්‍රාවය නියාමනය කරයි . 30 Digestive System 20XX Endocrine Function: Islets of Langerhans produce hormones: අන්තරාසර්ග ක්‍රියාකාරිත්වය ලැන්ගර්හාන්ස් හෝමෝන නිපදවයි:

31. Gall Bladder - පිත්තාශය ​ 31 Digestive System 20XX The gallbladder is  a small, pear-shaped organ beneath the liver that stores and concentrates bile, a fluid produced by the liver to help digest fat . පිත්තාශය යනු අක්මාවට යටින් ඇති කුඩා, පෙයාර්ස් හැඩැති අවයවයක් වන අතර එය මේදය ජීර්ණය කිරීමට උපකාරී වන අක්මාව මගින් නිපදවන තරලයක් වන පිත ගබඩා කර සාන්ද්‍රණය කරයි.

32. Functions Stores and concentrates bile: The liver produces bile, which is then stored and concentrated by the gallbladder . පිත ගබඩා කර සාන්ද්‍රණය කරයි: අක්මාව පිත නිපදවන අතර, පසුව එය පිත්තාශය මගින් ගබඩා කර සාන්ද්‍රණය කරයි. Connects to the liver and intestine: The gallbladder connects to the liver and small intestine via a system of tubes called bile ducts . අක්මාව හා අන්ත්‍රයට සම්බන්ධ වේ: පිත්තාශය අක්මාව හා කුඩා අන්ත්‍රයට සම්බන්ධ වන්නේ පිත්තාශ නාල ලෙස හඳුන්වන නල පද්ධතියක් හරහාය. 32 Digestive syst e mm 20XX Aids fat digestion: When you eat fatty foods, bile is released from the gallbladder into the small intestine to help emulsify and break down the fat, making it available for energy . මේදය ජීර්ණයට උපකාරී වේ:ඔබ මේද ආහාර අනුභව කරන විට, පිත්තාශයේ සිට කුඩා අන්ත්‍රය තුළට පිත මුදා හරිනු ලබන අතර එමඟින් මේදය ඉමල්සිෆයි කිරීමට සහ බිඳ දැමීමට උපකාරී වන අතර එමඟින් එය ශක්තිය සඳහා ලබා ගත හැකිය.

33. 33 Digestive System 20XX

34. Thank you