Download full ebook of instant download pdf

1. Get Full Test Bank Downloads on testbankbell.com
Business Communication Today 13th Edition Bovee
Solutions Manual
http://testbankbell.com/product/business-communication-
today-13th-edition-bovee-solutions-manual/
OR CLICK BUTTON
DOWLOAD EBOOK
Download more test bank from https://testbankbell.com

2. More products digital (pdf, epub, mobi) instant
download maybe you interests ...
Business Communication Today 13th Edition Bovee Test
Bank
https://testbankbell.com/product/business-communication-
today-13th-edition-bovee-test-bank/
Test Bank for Business Communication Today, 11th
Edition: Bovee
https://testbankbell.com/product/test-bank-for-business-
communication-today-11th-edition-bovee/
Test Bank for Business Communication Today, 12/E 12th
Edition Courtland Bovee, John V. Thill
https://testbankbell.com/product/test-bank-for-business-
communication-today-12-e-12th-edition-courtland-bovee-john-v-
thill/
Business in Action 8th Edition Bovee Solutions Manual
https://testbankbell.com/product/business-in-action-8th-edition-
bovee-solutions-manual/

3. Business in Action 7th Edition Bovee Solutions Manual
https://testbankbell.com/product/business-in-action-7th-edition-
bovee-solutions-manual/
Test Bank for Business Communication Essentials, 6th
Edition: Courtland Bovee
https://testbankbell.com/product/test-bank-for-business-
communication-essentials-6th-edition-courtland-bovee/
Test Bank For Business Communication Today (14th
Edition) 14th Edition
https://testbankbell.com/product/test-bank-for-business-
communication-today-14th-edition-14th-edition/
Global Business Today Canadian 4th Edition Hill
Solutions Manual
https://testbankbell.com/product/global-business-today-
canadian-4th-edition-hill-solutions-manual/
Business Law Today Comprehensive 11th Edition Miller
Solutions Manual
https://testbankbell.com/product/business-law-today-
comprehensive-11th-edition-miller-solutions-manual/

4. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-1
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC


Business Communication Today 13th Edition Bovee
Solutions Manual
Download full chapter at: https://testbankbell.com/product/business-
communication-today-13th-edition-bovee-solutions-manual/



Chapter 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business
Etiquette


CHAPTER OUTLINE

Communicating Effectively in Teams
Advantages and Disadvantages of Teams
Characteristics of Effective Teams
Group Dynamics
Assuming Team Roles
Allowing for Team Evolution
Resolving Conflict
Overcoming Resistance
Collaborating on Communication Efforts
Guidelines for Collaborative Writing
Technologies for Collaborative Writing
Collaboration Systems
Social Networks and Virtual Communities
Collaboration via Mobile Devices
Giving—and Responding to—Constructive Feedback
Making Your Meetings More Productive
Preparing for Meetings
Conducting and Contributing to Efficient Meetings
Putting Meeting Results to Productive Use
Using Meeting Technologies
Improving Your Listening Skills
Recognizing Various Types of Listening
Understanding the Listening Process
Overcoming Barriers to Effective Listening
Improving Your Nonverbal Communication Skills
Recognizing Nonverbal Communication
Using Nonverbal Communication Effectively
Developing Your Business Etiquette
Business Etiquette in the Workplace
Business Etiquette in Social Settings
Business Etiquette Online
Business Etiquette Using Mobile Devices

5. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-2
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC




LECTURE NOTES

Section 1: Communicating Effectively in Teams

Learning Objective 1: List the advantages and disadvantages of working in teams, describe the
characteristics of effective teams, and highlight four key issues of group dynamics.

Collaboration—working together to meet complex challenges—has become a core job responsibility for
roughly half the U.S. workforce.

A team is a unit of two or more people who share a mission and the responsibility for working to achieve
a common goal.

Problem-solving teams and task forces assemble to resolve specific issues and then disband when their
goals have been accomplished.

Such teams are often cross-functional, pulling together people from a variety of departments who have
different areas of expertise and responsibility.

Diversity of opinions and experiences can lead to better decisions, but competing interests can create
tension.
Committees are formal teams that can become a permanent part of the organizational structure.
Advantages and Disadvantages of Teams

Teams are often part of participative management—the effort to involve employees in the company’s
decision making.

A successful team can provide advantages, such as:

Increased information and knowledge
Increased diversity of views
Increased acceptance of a solution
Higher performance levels

Teams can also have disadvantages, such as:

Groupthink—occurs when peer pressures cause individual team members to withhold
contrary or unpopular opinions
Hidden agendas—private, counterproductive motives that undermine someone else on the
team
Cost—aligning schedules, arranging meetings, and coordinating individual parts of a project
can eat up a lot of time and money

6. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-3
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Characteristics of Effective Teams

The most effective teams:

Have a clear objective and a shared sense of purpose
Communicate openly and honestly
Reach decisions by consensus
Think creatively
Know how to resolve conflict

Ineffective teams:

Get bogged down in conflict
Waste time and resources pursuing unclear goals

Two of the most common reasons cited for unsuccessful teamwork are a lack of trust and poor
communication.

Group Dynamics

Group dynamics are the interactions and processes that take place among members in a team.

Productive teams tend to develop positive norms—informal standards of conduct that members share
and that guide member behavior.

Group dynamics are influenced by:

The roles assumed by team members
The current phase of team development
The team’s success in resolving conflict
The team’s success in overcoming resistance

Team members can play various roles:

Self-oriented roles are played by those motivated mainly to fulfill personal needs—these
individuals tend to be less productive than other members.
Team-maintenance roles are played by those who help everyone work well together.
Task-oriented roles are played by those who help the team reach its goals.

As teams grow and evolve, they generally pass through a variety of stages, such as these five:

Orientation
Conflict
Brainstorming
Emergence
Reinforcement

7. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-4
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Another common model, proposed by Bruce Tuckman:

Forming
Storming
Norming
Performing
Adjourning

Conflict in team activities can result from:

Competition for resources
Disagreement over goals or responsibilities
Poor communication
Power struggles
Fundamental differences in values, attitudes, and personalities

Conflict is not necessarily bad.
Conflict can be constructive if it:
Forces important issues into the open
Increases the involvement of team members
Generates creative ideas for the solution to a problem

Conflict can be destructive if it:

Diverts energy from more important issues
Destroys morale of teams or individual team members
Polarizes or divides the team

Destructive conflict can lead to win-lose or lose-lose outcomes, in which one or both sides lose to the
detriment of the entire team.

If you approach conflict with the idea that both sides can satisfy their goals to at least some extent (a
win-win strategy), you can minimize losses for everyone.

For the win-win strategy to work, everybody must believe that:

It’s possible to find a solution that both parties can accept
Cooperation is better for the organization than competition
The other party can be trusted
Greater power or status doesn’t entitle one party to impose a solution

8. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-5
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Conflict can be resolved through:

Proactive management. Deal with minor conflict before it becomes major conflict.
Communication. Get those involved with the conflict actively involved in resolution.
Openness. Get feelings out into the open before dealing with main issues.
Research. Get the facts before attempting a resolution.
Flexibility. Don’t let anyone lock into a position before considering all possible solutions.
Fair play. Insist on a fair outcome that doesn’t hide behind rules.
Alliance. Unite the team against an “outside force” instead of each other.
When attempting to overcome irrational resistance, try to:
Express understanding
Bring resistance out into the open
Evaluate others’ objections fairly
Hold your arguments until the other person is ready for them

Section 2: Collaborating on Communication Efforts

Learning Objective 2: Offer guidelines for collaborative communication, identify major collaboration
technologies, and explain how to give constructive feedback.

When teams collaborate, the collective energy and expertise of the various members can lead to results
that transcend what each individual could do otherwise.
However, collaborating on team messages requires special effort.
Guidelines for Collaborative Writing

In any collaborative effort, team members coming from different backgrounds may have different
work habits or priorities, for example:

A technical expert to focus on accuracy and scientific standards
An editor to be more concerned about organization and coherence
A manager to focus on schedules, cost, and corporate goals

Remember that the ways in which team members differ in writing styles and personality traits can
complicate the creative nature of communication.

To collaborate successfully, follow these guidelines:

Select collaborators carefully.
Agree on project goals before you start.
Give your team time to bond before diving in.
Clarify individual responsibilities.

9. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-6
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Establish clear processes.
Avoid composing as a group.
Make sure tools and techniques are ready and compatible across the team.
Check to see how things are going along the way.

Technologies for Collaborative Writing

Collaboration technologies range from simple features such as commenting and revision or change
tracking, to collaboration solutions such as content management systems that organize and control the
content for many websites (particularly larger corporate sites).

A wiki is a website that allows anyone with access to add new material and edit existing material.
Key benefits of wikis include:
Simple operation
Freedom to post new or revised material without prior approval

This approach is quite different from a content management system, in which both the organization of
the website and the work flow are tightly controlled.

Chapter 8 addresses wikis in more detail.

Groupware is an umbrella term for systems that let people simultaneously:

Communicate
Share files
Present materials
Work on documents

Cloud computing expands the ways in which geographically dispersed teams can collaborate.

Shared workspaces are “virtual offices” that:

Give everyone on a team access to the same set of resources and information
Are accessible through a web browser
Control which team members can read, edit, and save specific files
Can allow only one person at a time to work on a given file or document to avoid getting
edits out of sync
May include presence awareness

The terms intranet (restricted internal website) and extranet (restricted, but with outside access) are
still used in some companies.

Social networking technologies are redefining teamwork and team communication by helping erase
the constraints of geographic and organization boundaries.

10. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-7
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Virtual communities or communities of practice link employees with similar professional interests
throughout the company and sometimes with customers and suppliers as well.

Social networking can also help a company maintain a sense of community even as it grows beyond
the size that normally permits a lot of daily interaction.

Mobile brings a new dimension to collaboration by connecting employees and business partners who
work part- or full-time outside conventional office environments.

Giving— and Responding to—Constructive Feedback

Constructive feedback, sometimes called constructive criticism, focuses on the process and outcomes
of communication, not on the people involved.

Destructive feedback delivers criticism with no guidance to stimulate improvement.
When you give feedback, try to:
Avoid personal attacks
Give the person clear guidelines for improvement

When you receive constructive feedback, try to:

Resist the urge to defend your work or deny the validity of the feedback
Disconnect emotionally from the work and see it simply as something that can be made better
Step back and consider the feedback before diving in to make corrections
Don’t assume that all constructive feedback is necessarily correct

Section 3: Making Your Meetings More Productive

Learning Objective 3: List the key steps needed to ensure productive team meetings.

Well-run meetings can help you:

Solve problems
Develop ideas
Identify opportunities

Meetings are unproductive when they:

Wander off the subject
Lack an agenda
Run too long

11. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-8
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Preparing for Meetings

To increase the productivity of meetings, prepare carefully. Steps include:

Identify your purpose—whether you need an informational or a decision-making meeting.
Select participants whose presence is essential.
Choose the venue and time and prepare the facility.
Set the agenda. An effective agenda answers three questions:
What do we need to do in this meeting to accomplish our goals?
What issues will be of greatest importance to all participants?
What information must be available in order to discuss these issues?

Conducting and Contributing to Efficient Meetings

Ensure a productive meeting by:

Keeping the discussion on track
Following agreed-upon rules, including parliamentary procedure, if appropriate
Encouraging participation
Participating actively
Closing effectively

Putting Meeting Results to Productive Use

The value of a meeting’s interaction and discovery usually doesn’t (or at least shouldn’t) end when
the meeting ends.

In formal meetings, one person is appointed to record the minutes.

In small meetings, attendees often make their own notes on their copies of the agenda.
The minutes of a meeting summarize:
The important information presented
The decisions made
The people responsible for follow-up action

12. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-9
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Section 4: Using Meeting Technologies

Learning Objective 4: Identify the major technologies used to enhance or replace in-person meetings.

Replacing in-person meetings with long-distance, virtual interaction can:

Dramatically reduce costs and resource usage
Reduce wear and tear on employees
Give teams access to a wider pool of expertise

Virtual teams have members who work in different locations and interact electronically through virtual
meetings.
Basic teleconferencing involves three or more people connected by phone simultaneously.
Videoconferencing combines live audio and video letting team members see each other, demonstrate
products, and transmit other visual information.

More-advanced telepresence systems create interaction so lifelike that participants can forget that the
person “sitting” on the other side of the table is actually in another city.

Web-based meeting systems combine the best of instant messaging, shared workspaces, and
videoconferencing with other tools, such as virtual whiteboards, that let teams collaborate in real time.

The benefits are compelling, but conducting successful virtual meetings requires extra planning
beforehand and more diligence during the meeting in order to overcome potential communication
barriers.

Section 5: Improving Your Listening Skills

Learning Objective 5: Identify three major modes of listening, describe the listening process, and explain
the problem of selective listening.

Effective listening:

Strengthens organizational relationships
Enhances product delivery
Alerts the organization to opportunities for innovation
Allows the organization to manage growing diversity
Gives you a competitive edge
Enhances your performance and influence within your company and industry

13. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-10
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Recognizing Various Types of Listening

You will become a more effective listener by learning to use several methods of listening. For
example:

Content listening emphasizes information and understanding, not agreement or approval.
Critical listening emphasizes evaluating the meaning of the speaker’s message on several
levels (logic of the argument, strength of evidence, validity of conclusions, implications of
the message, intentions of the speaker, and omission of any important or relevant points).
Empathic listening emphasizes understanding a speaker’s feelings, needs, and wants (without
advising or judging).
Active listening means making a conscious effort to turn off their own filters and biases to
truly hear and understand what the other party is saying.

Understanding the Listening Process

Most people aren’t very good listeners—in general, people:

Listen at or below a 25 percent efficiency rate
Remember only about half of what has been said in a 10-minute conversation
Forget half of that within 48 hours
Mix up the facts when questioned about material they’ve just heard

The listening process involves five separate steps:

Receiving
Decoding
Remembering
Evaluating
Responding

Overcoming Barriers to Effective Listening

Good listeners look for ways to overcome potential barriers.

Selective listening is one of the most common barriers to effective listening.

Defensive listening—protecting your ego by tuning out anything that doesn’t confirm your beliefs or
your view of yourself—is even worse.

To become a good listener, recognize and overcome potential barriers throughout the listening
process:

Avoid interrupting or creating nonverbal distractions that make it hard for others to pay
attention.

14. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-11
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Avoid selective listening, whereby you pay attention only to those topics in which you have
an interest.
Focus on the speaker (because people think faster than they speak, their minds tend to wander).
Avoid prejudgment, and listen with an open mind.
Avoid misinterpreting messages because of the lack of common ground.
Don’t rely on your memory.

To remember material, you must first capture it in short-term memory, then successfully transfer it to
long-term memory.

Use four techniques to store information in long-term memory:

Associate new information with something closely related.
Categorize new information into logical groups.
Visualize words and ideas as pictures.
Create mnemonics.

Section 6: Improving Your Nonverbal Communication Skills

Learning Objective 6: Explain the importance of nonverbal communication, and identify six major
categories of nonverbal expression.

Nonverbal communication is the interpersonal process of sending and receiving information, both
intentionally and unintentionally, without using written or spoken language.

Nonverbal cues affect communication in three ways:


Strengthen a verbal message
Weaken a verbal message
Replace a verbal message

Recognizing Nonverbal Communication

Nonverbal communication can be grouped into six general categories:

Facial expression
Gesture and posture
Vocal characteristics
Personal appearance
Touch
Time and space

15. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-12
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Using Nonverbal Communication Effectively

To be a better speaker and listener, pay closer attention to nonverbal cues in every situation:

Be aware of the cues you send when you’re talking.
Be aware of the cues you send when you’re not talking (through clothing, posture, and so on).
Be aware of the cues you receive when you’re listening.

If something doesn’t feel right, ask the speaker an honest and respectful question.

Section 7: Developing Your Business Etiquette

Learning Objective 7: Explain the importance of business etiquette, and identify three key areas in which
good etiquette is essential.

Etiquette is now considered an essential business skill.
Poor etiquette can:
Destroy morale and drain productivity
Drive away customers, investors, and other critical audiences
Limit your career potential

Business Etiquette in the Workplace

Workplace etiquette includes a variety of behaviors, habits, and aspects of nonverbal communication.

Personal appearance may be thought of as an element of etiquette and sends a strong signal to
managers, colleagues, and customers.

Personal appearance guidelines include:

Matching your style of dress to the situation
Dressing modestly and simply
Paying close attention to cleanliness and avoiding the use of products with powerful scents
Following company policy regarding hairstyle
Smiling genuinely at appropriate times

Telephone etiquette is essential for overcoming the lack of visual contact and feedback:

Be conscious of how your voice sounds.
Be courteous when you call someone; take into account that you are interrupting.
Convey a positive, professional attitude when you answer the phone.

16. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-13
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Business Etiquette in Social Settings

When meeting people, learn about their cultural customs beforehand.

When introducing yourself, include a brief description of your role in the company.
When introducing two other people, remember to:
Speak both their first and last names clearly.
Offer some information to help them ease into a conversation.
Introduce the lower-ranking person to the senior-ranking person.
When conducting business over a meal, be sure that you:
Choose foods that are easy to eat.
Avoid ordering alcoholic beverages or save them until after business is concluded.
Leave business papers under your chair until entrée plates have been removed.
Choose topics of conversation carefully (avoid politics, religion, or other emotional topics),
Avoid going overboard when chatting about personal interests.
Don’t complain about work.
Avoid profanity.
Avoid deeply personal questions.
Be careful with humor.

Business Etiquette Online

Learn the basics of professional online behavior to avoid mistakes that could hurt your company or
your career. Here are some guidelines to follow:

Avoid personal attacks.
Stay focused on the original topic; don’t hijack threads.
Don’t present opinions as facts, and support facts with evidence.
Follow basic expectations of spelling, punctuation, and capitalization.
Use virus protection and keep it up to date.
Ask if this is a good time for an IM chat.
Watch your language and keep your emotions under control.
Avoid multitasking while using IM and other tools.
Never assume privacy.
Don’t use “reply all” in email unless everyone can benefit from your reply.
Don’t waste others’ time with sloppy, confusing, or incomplete messages.
Respect boundaries of time and virtual space.
Be careful with online commenting mechanisms.

17. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-14
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





Business Etiquette Using Mobile Devices

The way you use your mobile devices sends a message—positive or negative—about your
professionalism and respect for others. Avoid these:

Selecting obnoxious ring tones
Talking loudly in open offices or public places
Using your phone right next to someone else
Making excessive or unnecessary personal calls during work hours
Invading someone’s privacy by using your camera phone without permission
Taking or making calls in restrooms and other inappropriate places
Texting while someone is talking to you
Allowing incoming calls to interrupt meetings or discussions
Using voice commands or voice dictation in ways that interrupt other people

ETHICS DETECTIVE (p. 37)
Solving the Case of the Missing Team

Students’ answers will most likely vary. Those who place the good of the organization before themselves
will agree with the colleague who stated that the goal of the team was to solve a problem for the company
and not seek personal recognition. Those who are most interested in advancing their own careers, as the
person described in the story, will most likely agree that Mueller behaved in an unethical manner. You
might want to ask students if Mueller had taken one minute to introduce each team member to the board,
would they be satisfied with his decision?

HIGHLIGHT BOX: COMMUNICATING ACROSS CULTURES (p. 53)
Whose Skin Is This Anyway?

Students will no doubt have a range of opinions on this matter, and those opinions will be influenced by
their experiences as employees and as consumers, and by their relative depth of perspective in matters of
business. Any considered response to this question must include context and common sense, however.
For example, one would be hard-pressed to mount a strong defense for body art and other appearance
choices that openly clash with the brand image and customer experience that a company is spending
thousands or millions of dollars to create and protect. Employees who choose to work in customer-facing
positions are “constrained” in other ways as well (they most likely aren’t allowed to swear or smoke in
front of customers, for example), so on the face of it, having stricter standards of appearance for these
employees does not seem unreasonable.

This question is more nuanced than the previous issue; but again, it comes down to a matter of context
and common sense. A building supplies wholesaler and a bank might both cater to a clientele fond of
body art, but brand message and customer experience mean two different things to these two businesses.

18. 2: Collaboration, Interpersonal Communication, and Business Etiquette 2-15
Copyright © 2016 Bovée and Thill LLC





COMMUNICATION CHALLENGES AT CEMEX (p. 58)
Individual Challenge
This is a chance for students to demonstrate an understanding of resolving conflict and the purposes of
collaborative writing. All three communication choices offered in the text have potential shortcomings.
Calling her out of the blue could create even more tension and misunderstanding, particularly if language
is a barrier. Sending an email precludes the use of vocal characteristics to help convey meaning and
increases the chances that she might misinterpret your message. Inserting a sarcastic comment on the wiki
not only avoids the problem but also allows the firm to see your comments. Of the three, we can eliminate
the sarcastic comment, because it doesn’t solve the problem. The choice between phone and email would
come down to the nature of the relationship and any knowledge of language compatibility issues. The
optimum solution could be to send an introductory email expressing your concern in calm, non-defensive
language and proposing that you have a phone conversation to iron out any misunderstandings.

Remember the rules for resolving conflict:

Proactive management
Communication
Openness
Research
Flexibility
Fair play
Alliance

When considering the form of your message, students should make sure to discuss the benefits of
collaborative writing but not patronize their colleague; rather, they should make sure that she knows they
appreciate the interactive nature of the wikis and her attention to their postings, but that they’re noticing
she’s making several changes that don’t seem necessary.

Team Challenge

The guidelines developed by the team should incorporate the following points about collaborative writing that
apply to this scenario:

Restate the agreed upon project goals.
Clarify individual responsibilities. (This will help others realize that the grammatical and
mechanical errors will be corrected before the final report is submitted.)
Remind everyone about the process that was established at the beginning of the project.
Reassess whether the group even needs to be writing together.

TEST YOUR KNOWLEDGE (p. 58)

2.1. Few activities in business today are the sole focus of a single individual, so successful teamwork
is vital to virtually everything a company does. Even individual salespeople who travel from
customer to customer outside the office rely on a support staff to coordinate schedules, provide

19. Another random document with
no related content on Scribd:

20. Harimona, de heilige vrouw, in lompen gehuld, barrevoets over de
sneeuw loopend, maakte ook geen eerbiedwekkenden indruk.
Sogol naderde twee ernstige, breedgebouwde edellieden, [211]die
van hun paarden gestegen waren, maar weifelden hem te
begroeten.
„Kunt di dijn heer niet begroeten, wanneer hij zijn rijk
binnentreedt?” vroeg Sogol toornig.
De twee zagen elkaar aan en dan de jongste, met zichtbare
minachting naar de lompen van Harimona schouwend, antwoordde:
„Wie zegt ons, dat du onze heer zijt?”
Meteen had Sogol zijn kortzwaard getrokken en sloeg met één slag
den man neer.
„Ik, Sogol, prins der Nerviërs!” zei hij, met vuur in de oogen.
„Breng de paarden voor!” gebood hij den tweeden edelman.
Deze, die even de hand aan de greep van zijn zwaard had gebracht,
toen zijn reisgenoot met gekloofden schedel neerviel, was
doodsbleek geworden maar waagde niet het zwaard te trekken.
„Leid de paarden hier!” beval Sogol nogmaals met een dreigend licht
in zijn oogen. „Of zoowaar, ’t is met di ook gedaan.”
De edelman boog nu het hoofd en naar de twee paarden gaande,
leidde hij ze tot voor Sogol en Harimona.
Sogol hielp Harimona bij ’t opstijgen en besteeg daarna zelf het
tweede paard. Toen nu de edelman de twee te paard zag zitten,
ondanks hun lompen, fier, rijzig, rechtop en met waardigheid in de

21. opgeheven hoofden, voelde hij zijn ongelijk en knielend bij het paard
van Sogol, zeide hij:
„Heer, vergeef mi!”
Maar Sogol verwaardigde hem met geen blik, doch reed den weg
verder langs, ziende de vuren op de meld-torens branden en van
verre, grauw op het wit der sneeuw, de menschen naderen.
De edelman was opgestaan en bukte zich tot zijn neergevelden
kameraad. Maar deze was levenloos.
De vijf Norigeners waren op eenigen afstand gevolgd. [212]Toen zij
nu den edelman geknield vonden bij den neergeslagen makker,
wiens bleek hoofd op een purperen kussen scheen te liggen, daar de
sneeuw het bloed snel had ingezogen en vroegen wie den man had
vermoord, antwoordde de edelman:
„Hij is niet vermoord maar gericht, omdat hij den prins niet geëerd
heeft.”
De Norigeners vertelden den edelman van den moed en de kracht
van Sogol. Hoe hij den stuurman had bevrijd, de wijven uit haar
krocht had gehaald en tot spreken gedwongen en hoe hij op den
verderen tocht vreezeloos was geweest in velerlei omstandigheden.
Ook spraken zij over Harimona. Ja, zij was een heilige vrouw en
leefde in strenge kuischheid. De prins en de heilige jonkvrouw
verkeerden met elkaar als geliefden, maar niet als gehuwden.
De zeelieden hielpen den edelman zijn gedooden makker naar de
naaste woning dragen, waar het lijk werd neergelegd, tot de vader
en moeder hun zoon een afscheidsgroet hadden kunnen brengen en
voor de verbranding zorg konden dragen. Toen trokken de zeelieden
en de edelman achter Sogol en Harimona aan.

22. Deze waren al een eind weegs gevorderd en de andere edellieden,
die hun toekomstigen koning tegemoet reden, Sogol en Harimona
fier en rijzig ziende op de zware, hooge paarden, staken hun
zwaarden met de punt ver in de hoogte, ten teeken van eerbiedigen
groet.
Ernstig, met zijn nog bebloed kortzwaard met edelen zwier terug
groetend, reed Sogol en Harimona nevens hem, voort, zonder te
spreken, recht voor zich uitstarend over het verre, blauwblanke vlak
der Nervische landen.
De edelen vormden een lijfwacht achter hem en bij elke woning, die
zij voorbij reden, werd de stoet grooter. Er traden nu ook vrouwen
en maagden uit de hutten en huizen, velen met een zwaard of een
spiets in de hand, [213]die met heldere stemmen hun juichend een:
„Wotan were!” toeriepen.
Andere vrouwen kwamen met kannen warme bloesemmelk, schotels
geboterde mikjes en konfijt van roode boschbessen en boden die
den hoogen prins en de heilige jonkvrouw aan met hoofsch en
onderdanig gebaar.
Een rijke weduwe, wier man onder Sogols vader had gestreden op ’t
Paarden-eiland, ziende dat de prins een schamele pels en de heilige
jonkvrouw een door de lange reis verscheurd gewaad droeg, zond
heur zoon en heur dochter naar den jongen vorst om hun eigen
gewaden aan te bieden. De zoon droeg een pels van blauw
dassenbont, gevoerd met witte lamswol en de dochter een lange
huifmantel van purperlaken met gouden boorden en kwasten.
Sogol wierp Harimona eerst den rooden mantel om de schouders en
heur witte haren, beschenen door de zon, stroomden als gebleekte
zijde over het purper van schouders en rug. Toen sloeg Sogol met

23. waardigen zwaai zichzelf den blauwen pels om de schouders en stak
haar vast met den bronzen sluitspeld voor den linkerschouder.
„Heer,” zeide de zoon, „mijn vader streed en stierf in uw vaders
dienst.”
„Volg mi. Du zult mi dienen.”
„Heer,” vroeg de dochter, „sta mij toe, uw bruid te dienen.”
„Volg haar!” zeide Sogol.
En beiden, op schoone rossen stijgend, volgden achter Sogol en
Harimona.
Voor een tempel aan den weg stonden de priesters blootshoofd, in
witte gewaden, met lange grijze baarden en zongen een plechtigen
lofzang, toen Sogol naderde.
Maar hij, met de punt van zijn bebloed zwaard naar hen duidend,
gebood hen met luider stemmen te zwijgen.
Een der priesters, een groot, breedgeschouderd man met een
rustigen tred, trad op Sogol toe en tot hem opziende vroeg hij: [214]
„Heer, is di onze zang niet aangenaam?”
„Noch dijn zang, noch dijn wezen!” antwoordde Sogol en reed
verder, de priesters niet meer met een blik verwaardigend.
Onderwijl hadden de zeelieden aan de velen, die hun om inlichtingen
vroegen, van den moed en kracht van prins Sogol verteld. De manke
stuurman, meestrompelend in den stoet, heette hem luidde zijn
levensredder. De rijzige, kloeke Rytzell, met zijn blauwe, onvervaarde
oogen, liep tusschen een drom edelen en verhaalde van de

24. wonderdaden van prins Sogol. Ook had de prins met hem gesproken
over de groote goden en hem afvallig gemaakt van Odin. De prins
zou in Nervigo den nieuwen godsdienst invoeren, die den menschen
moedig maakt en sterker dan al de kleine geesten van woud en
stroom en de groote van de zeeën.
Voor een groot huis stond een schreiende vrouw.
Sogol hield zijn paard in.
„Wat deert di?” vroeg hij.
„Heer, mijn zoon u tegemoet rijdend, is van zijn ros gestort en ligt
binnen met gebroken been!”
„Draag hem hier!” beval Sogol.
Hij steeg af van ’t paard en nu eerst zagen de Nervische edelen de
hooge, waardige gestalte van hun nieuwen vorst.
Op een baar werd de zieke naar buiten gedragen. Sogol bevoelde de
beide beenen van den jongen man. Het rechterbeen was bij den
voet verstuikt, het linker had slechts een vleeschwond.
Sogol vroeg olie, wreef de voet met olie en rukte hem weder in ’t lid.
Toen gebood hij de vleeschwonde met gekookt water schoon te
wasschen, deed geplozen lijnwaad op de wonde leggen, verbond de
wonde en beval den jongen man rust.
„Zal hij genezen?” vroeg de moeder. [215]
„De volgende week verwacht ik hem op ’t kroningsfeest te Beldun!”
antwoordde Sogol.

25. De moeder trad op Harimona toe en een tip van heur kleed grijpend,
kuste zij de slip.
„Wotan were!” riep de zieke op de baar. En van alle zijden klonk een
juichend „Wotan were! Wotan were!”
Het paard van Sogol, verschrikt door ’t geroep, begon te steigeren,
stelde zich op de achterpooten met de voorpooten graaiend in de
lucht.
De edelen zagen met bewondering, hoe Sogol het paard bedwong
door de kracht zijner klemmende beenen.
Toen zij het dorp Waldsend bereikt hadden, waar de edelen, door
kondschappers gewaarschuwd, in slagorde geschaard, mannen,
vrouwen en jonkvrouwen, hem opwachten en het vorstelijk paar met
een luid en herhaald: Wotan were! begroetten, traden zeven der
oudste edellieden tot voor Sogol.
„Heer!” zei de woordvoerder, „de reis van Waldsend naar Frigsbeek,
het naaste dorp op den weg naar Beldûn, is ver. Vóór den nacht is
het niet te bereiken. Daarom smeeken wij di om de eer in onze
stede te willen overnachten.”
„Wij zullen blijven,” antwoordde Sogol.
De zeven edellieden voerden hem door het dorp naar het groote
Dinghus. Sogol en Harimona stegen af en traden het groote houten
huis binnen.
Binnen in de hal brandde een groot houtvuur en terzijde waren
zware eiken zetels met lederen kussens neergezet.
Links en rechts waren groote zijzalen. Daar ook waren groote
houtvuren aangelegd en breede rustbedden met zachte pelzen

26. belegd, stonden daarbij.
Sogol en Harimona zetten zich op de zetels voor den haard en
rustten een wijle. Een edelvrouw met hare dochters naderde en
vroeg wanneer de vorst en zijn bruid het maal wenschten te zien
opgediend. [216]
„Zoodra,” beval Sogol. „Buiten staan vijf Scandiërs. Laat ze
binnentreden en disch voor hen op. Zij zijn vrienden van de
Nerviërs.”
De vrouwen droegen groote kommen met warme wildbraadsoep,
gebraden kippen, eierkoeken, rollen geperste hazelnoten en rood
boschbessenkonfijt op. Zij zetten groote kommen met honingbier
daarnevens.
Sogol en Harimona zaten aan en voor ’t eerst na vele weken, konden
zij zich sterken aan een rustigen, welvoorzienen disch.
De vijf zeelieden traden beschroomd binnen, maar Sogol noodde ze
aan zijn vorstelijke tafel en als gul gastheer gebood hij zijn nieuwen
knaap, den zeelieden rijkelijk bier te schenken.
Maar hijzelf dronk matig. Nog steeds was hij er niet in geslaagd, een
der vijf er toe te brengen, hem den weg naar het vreemde land te
wijzen. Wel hadden Rytzell en de stuurman hem onderweg verhalen
gedaan van ’t geen zij in ’t vreemde land, dat zij in hun taal Masar
noemden, hadden beleefd en welke waren zij er heen brachten,
barnsteen, gepolijste horens, bronzen knoopen en sluitspelden. Maar
’t meest toch verkregen zij door wapengeweld. Zij landden ’s nachts
aan de kusten, sloegen hun mantels van stierhuid om met de horens
boven op ’t hoofd en dan, onder gejoel en geschreeuw, stormden zij
de dorpen binnen. De menschen, verschrikt door ’t geweld,
meenden dat de duivels losgebroken waren en vluchtten uit hun

27. huizen. Dan namen de lieden al wat hun behaagde en met hun buit
snelden zij terug naar hun skig en zeilden snel weg of wanneer de
wind niet gunstig was, werden de roeiriemen uitgestoken en de skig
werd weggeroeid. Maar welke schatten in de Norigeensche skigge
geborgen waren, had geen der zeelieden willen zeggen. Nu deed
Sogol hun kroes na kroes volschenken.
Harimona, niet begrijpend maar ziende, dat de mannen
[217]beschonken raakten, stond op van tafel en door haar maagd
gevolgd, ging zij naar het linksche zijvertrek om zich af te zonderen
en rust te nemen. Zij liet de twee voorhangen van het
toegangspoortje neervallen en legde zich op een der rustbedden
neder, na heur maagd geboden te hebben, bij de edelvrouwen
lijnwaad voor heur te halen en onderkleederen en voor een warm
bad te zorgen.
Sogol zond alle aanwezigen uit het vertrek, behalve de vijf
Norigenen.
Hij moedigde hen steeds maar tot drinken aan, zelf de kannen en
kroezen vullend, hun zeggend, dat zij nu met den prins der Nerviërs
dronken, maar dat zij zeker binnenkort met den koning der Nerviërs
zouden drinken. Doch dan moesten zij niet zooals nu, kleine teugjes
nemen gelijk kinderen, maar meer eer aan het brouwsel van ’t
Nervische land schenken. Hij had altijd gehoord, dat de Nerigonen
de beste drinkers waren van heel Germanje en hij hoopte dat hij zich
niet vergist zou hebben.
De vijf zeelieden, hoewel ze al veel gedronken hadden, wilden niet
de schande lijden, door den toekomstigen koning der Nerviërs
geminacht te worden wegens hun gebrek aan dorst.
Sogol, ziende dat Rytzell een groote kan in een teug opdronk, knikte
goedkeurend.

28. „Opperschipper,” zeide hij, „wie is thans koning van de Scandiërs?”
„Hallánder, heer!”
1
[218]
„Zoudt di dijn koning mijn vriendschap willen gaan aanbieden?”
„De eer is groot, heer.” [219]
„Zeg hem, dat Sogol, koning der Nerviërs, di zendt. Ik zal di een
schoon zwaard medegeven om dijn koning te schenken en twaalf
Nervische paarden met twaalf knechten.”
„Heer, du bent te goed voor mi …”
„Drink met mi, op het heil van koning Hallánder. Wotan were!”
Sogol hief zijn kroes op. De Scandiërs hieven hun kroezen eveneens
op en ledigden ze tot op den bodem.
„Nu een lied, een Norigeensch lied!” riep Sogol.
Rytzell stond op en begon te zingen:
Een zeeman ging het zeegat uit,
Al om ver weg te varen,
En achter liet hij toen zijn bruid,
Een meid met blonde haren.
Zijn liefje wachtte aan de heg,
Alwaar de koetjes grazen.
De skiggen voeren heel ver weg,
De winden bleven blazen.
Toen ’s nachts de bruigom wachtstond had,
Zwom voor hem op de baren,

29. Een meeremin in ’t pekelbad,
Met lange, blonde haren.
De meermin sprak toen: „Schippersmaat,
Ik kom di niet vervelen,
De morgen rijst, het wordt al laat,
Laat ons een beetje spelen.”
De zeeman zei: „Dou valsche kol,
Ik ga met di niet mede,
Speel di alleen dijn rolde bol,
Mijn bruid wacht op de reede.”
De meermin sprak: „Dou domme maat,
Dijn meid vrijt met een ander,
Waarvan ze zich braaf kussen laat,
Bij Wotan, ’t is een schande.”
[220]
Het meerwijf lonkte hem zoo zoet,
Hij is haar gaan gelooven,
De maat sprong bij haar in den vloed,
Nooit kwam hij weer naar boven.
En aan het strand op verre ree,
Stond toen de bruid te schreien,
Zij stortte zich op ’t lest in zee,
Daar rusten ze nu beien.
De andere zeelieden, goed beschonken, begonnen nu ook liedjes te
zingen en Sogol, steeds zorgend dat de kroezen gevuld bleven,

30. begon hen te roemen en voorzichtig uit te vragen naar den weg
naar ’t vreemde land.
Rytzell, hoewel smoordronken, behield zijn geslotenheid. Maar de
roes beving hem en hij stortte van de bank en bleef onder de tafel
liggen ronken.
De manke stuurman, los van tong, begon nu van het vreemde land
te vertellen. Het was een verward dronkemans verhaal, vol leugens
en verdichtsels en hij vertelde de geschiedenis van zijn
gevangenzetting en verlossing door de boschniksen alsof zij in ’t land
Masar was voorgevallen. Maar tusschen het dronkenmansgelol door
hoorde Sogol, dat de schepen altoos gericht werden links van de
ster Raíts, zoodat met deze steeds recht achter de nôta van de skig
moest zien. Op den terugtocht moest men weder op Raíts aanvaren,
zoodat de ster nu recht voor den boeg stond.
Ook vernam hij, dat in ’t vreemde land niet aan Odin geloofd werd
en niet aan Wotan, noch aan Thor of Freya. Zij hadden daar een
vreemden god, die onzichtbaar was en de deugdzamen gingen
stervend op in het niet. Maar de slechten werden na den dood in
dieren veranderd, tot zij door leed gereinigd waren.
Meer dan dat kon hij niet te weten komen, want de zeelieden
begonnen liedjes te lollen en vielen daarna één voor één terzij van
hun zetels en begonnen te ronken.
Toen was Sogol tevreden. Hij riep edelen naar binnen [221]en beval,
dat men de dronken lieden naar hun rustbedden zou leiden.
De edellieden, ziende dat allen dronken waren behalve Sogol,
voelden grooten eerbied voor den jongen vorst, die blijkbaar zoo
goed drinken kon.

31. 1
Nu ook legde Sogol zich ter ruste. Maar tegen den avond stond hij
op, riep de oudsten der edelen bijeen en liet hen in de groote hal,
zittend rondom het houtvuur, dat het vertrek met zachten rossen
gloed verlichtte, verhalen wat in ’t land gebeurd was, sedert hij het
had verlaten.
En vol verwondering hoorde hij van koning Kundric en zijn
strijdvrouwen. Van de twisten tusschen de mannen en de vrouwen
en van de regeering van koning Solbert, die de edelen had geknecht
en de knechten geadeld en nu met de vrijgelatenen wachtte op den
beslissenden slag, die de edelen hoopten onder Sogols aanvoering te
zullen winnen.
In den nacht was Sogol weder alleen. Maar zijn gedachten waren
niet bij de staatszaken.
Hij peinsde over het vreemde land, het wondere Masar, dat lag
tegenover de ster Raíts en waar een god was, wiens zaligheid in
vernietiging bestond.
En in zijn nachtdroom voer hij op een groote skig, over verre groene
zeeën naar een heilig wit land, dat aan den einder oprees. [222]
Sommigen meenen, dat de Scandiërs tegen 100 v. Chr onder Odin uit Azië zijn
gekomen. Anderen noemen als datum 250 n. Chr. Is de onderstelling te
gewaagd, dat de Scandiërs een Aziatisch kustvolk waren? Eenige hunner schepen
werden tot Scandia gedreven, daar landden de lieden na lange zwerftocht,
vestigden er zich en huwden met vrouwen van andere volksstammen. Hun
oorspronkelijke beschaving ging grootendeels verloren, maar zij behielden
herinnering zoowel van den cultus als van de ligging van het land hunner afkomst,
ten minste van het bestaan daarvan. Men heeft te weinig aandacht geschonken
aan het feit, [218]dat het menschelijk instinct, het onbekende te doorvorschen, zoo
goed den Aziaten op den zoek naar ’t avondland heeft gedreven als het, vele
eeuwen later, den Europeërs (Spanjaarden, Portugeezen, Nederlanders) op den
zoek naar ’t morgenland drong. Ulysses, Columbus, Magalhaens, Willem Barendts,
Livingstone, Emin-Pascha, Stanley staan niet zonder verband in de geschiedenis

32. van het menschdom. Thans, nu de oppervlakte van onze planeet zoo goed als
bekend is, onderzoeken wij de andere hemellichamen, wier oppervlakten zeker het
menschdom eens eveneens bekend zullen zijn, sedert de spectraal-analyse aan
heeft getoond hoe verreikend schijnbaar eenvoudige middelen kunnen zijn. De
vele moderne Mars-romans zijn weinig anders dan de vooruitloopende fantasie—
de voelhoorns van ons instinct—en de wetenschap zal ze eens ontnuchteren,
zooals de wetenschap de fantastische verhalen der ouden omtrent onontdekte
zeeën en landen, hun „Mars-romans”, ontnuchterd heeft, maar niet geheel tot
onwaarheid gemaakt. Wij vermoeden méér dan wij weten of wellicht juister, wij
weten méér dan wij vermoeden.
En meent men, dat ook de Aziatische oer-volkeren niet het Ulysses-Columbustype
hebben gehad? Veronderstel dat Barendts en de zijnen werkelijk er in geslaagd
waren om de Pool heen te komen, tot b.v. Japan door te dringen, dáár gevangen
waren genomen, tot dienstbaarheid verplicht, gevlucht naar een eiland, zich
vermengd hadden met de eilandbevolking?
Na eenige eeuwen zou dan op zoo’n eiland een bevolking leven, wier
raadselachtige afkomst den etnologen veel te denken zou geven.
Daar hebt gij wellicht Othon en de zijnen.… en men bedenke, dat Othon
waarschijnlijk niet een sanskriet-geleerde aan boord had, zooals Gerrit de Veer een
kenner van ’t Nederlandsch was, daar bij de oude Indiërs het schrijven, een
gewijde kennis, uitsluitend door de priesters beoefend werd.
Wij zouden méér van de oud-Germaansche geschiedenis te weten komen indien
men op de gymnasia in eenige klassen met het Sanskriet-leeren begon op twaalf-
jarigen leeftijd; thans, nu men met Sanskriet-studie aanvangt op een leeftijd,
waarop het geheugenwerk moeielijk valt, gaan uitstekende denkers en zoekers
verloren voor een vak, dat ons tegenwoordig véél meer belangstelling behoort in
te boezemen dan de humaniora, die nu sedert eeuwen voldoende zijn doorzocht
en zelfs in de meest gewaagde conjuncturen geen groote verrassingen meer
opleveren, wat men van conjuncturen als deze, vermoed ik, niet beweren zal. ↑

33. [Inhoud]

34. HOOFDSTUK XVI.
Koning Mise had een groot feestmaal doen aanrichten. Alle
voorname Velagers waren uitgenoodigd en ook waren voorname
Bedekauwers tot het feest toegelaten, hoewel zij arm waren, daar zij
gedurende den winter dure leeftocht hadden moeten koopen voor
de schatten, die op hun eiland waren opgekoopt. Het graan was
tegen goud opgewogen en honig of kaas was bijna niet te krijgen
geweest.
Maar Mise had gewild, dat ook de Bedekauwers zouden hooren hoe
heldhaftig hij, de eens gesmade, zich op den tocht naar Renigo
gedragen had.
Sedert den dood van hun heer waren Hall, Hamm en Hann in
droevige stemming. Mager als geesten, in lompen gehuld, zwierven
ze bedelend rond op ’t eiland, altoos sprekend over hun goeden
koning Gise, die zoo ongelukkig aan zijn eind was gekomen.
Soms werden zij door Mise naar Veloog geroepen en voor een goed
maal lieten de drie hongerhalzen zich vinden om een wedstrijd in ’t
sprokespreken aan te gaan met Pill, Pimm en Pinn. Maar het was
een onbegonnen werk, want koning Mise keurde al te voren hun
sproken af en prees de sproken van Pill, Pimm en Pinn, hoewel de
drie door ’t goede leven en de eer opgeblazen fluizen waren
geworden, niet meer in staat een hartig woord te zeggen. Ze waren
nu lafhartige en laaghartige vleiers en hun sproken bevatten niets
anders dan de verheerlijking van koning Mise.
Tot diens geringste daden werden door de drie, hooggeroemd met
overdreven woorden. Maar Mise was daarmede nog altijd niet
tevreden en zoover gingen toen Pill, Pimm [223]en Pinn, dat toen

35. koning Mise eens, na een drinkgelag zichzelf en de gasten bekotst
had, Pill sprak:
De kots van den koning,
Smaakt zoet als honing.
Pimm zeide:
’t Volk in óvervloeden leeft,
Als zijn koning overgeeft.
Pinn sprak:
Toen Mise véél gedronken had,
Gaf hij den gasten elk nog wat.
Maar eindelijk vonden Hall, Hamm en Hann een middel om hun
gedachten te uiten zonder gevaar te loopen getuchtigd te worden.
In de bitterheid huns harten zeiden zij in hun sproken en boerden
wat zij van Koning Mise meenden, maar zij deden alsof zij niet
koning Mise maar koning Gise bedoelden.
Dan lachte koning Mise en alle Velagers lachten, tevreden dat de
doode koning nog in zijn graf bespot werd en dat wèl door zijn eigen
sproke-sprekers.
Hall, Hamm en Hann lachten dan ook met een bitteren grim en zoo
dikwijls grimden zij, dat hun gezicht gram ging staan en om hun
monden altoos een grijnslach speelde, die hun magere gelaten
afschrikwekkend maakten.
Ook op het groote feest, waar de „Misère,” zoo was de titel van het
heldendicht op de reis van den dapperen koning Mise naar ’t land
van Renigo, zou worden voorgedragen door Pill, waren Hall, Hamm
en Hann aanwezig. En zij stonden in zwarte pijen met de hoofden

36. dicht bij elkaar, achter in de hal toe te luisteren en onder hun
donkere pijen balden zij de vuisten, en hun mondhoeken trokken ze
zoo ver naar achter van verbeten woede, dat hun lange, blauwe
tanden te voorschijn kwamen.
Koning Mise, in een purper gewaad met breede, hermelijnen
boorden en een groote kroon op ’t hoofd, zat op een gouden
[224]zetel, op een troon hoog boven de gasten uit, opdat tijdens de
voordracht, de lieden den held van het heldendicht goed zouden
kunnen zien. Want koning Mise wilde breken met het gebruik van
den tijd, om helden eerst na hun dood te bezingen en ze als goden
te verheerlijken. Hij wilde van zijn heldhaftigheid nog tijdens zijn
leven genieten, en den indruk te zien, die het verhaal van zijn daden
op het menschdom maakte.
Zoo zat hij dan hoog op den troon, goed voor allen zichtbaar en in
zijn rechterhand hield hij een zwaard om bij de zinnen, waar dat te
pas kwam, aan te toonen op welke wijze hij van het wapen gebruik
had gemaakt om de gruwelijke monsters, draken en roovers te
vellen.
Naast den troon was een stellage gemaakt met groene doeken
behangen en in ’t midden daarop stond Pill, in een lang gewaad van
fijngeweven, witte lamswol. Ter zijde stonden Pimm en Pinn,
eveneens in blanke lamswollen gewaden.
Toen het dan stil was geworden, verhief Pill zijn stem en riep:
MISÈRE.
Pimm schreeuwde het eerste deel van den ondertitel uit:
„Of de waarachtige, heldhaftige daden van den
hoogverheven, doorluchtigen, onversaagden,

37. rechtvaardigen en zedigen koning Mise,
beheerscher van Veloog.…”
En Pinn besloot:
„Hoe dezelve, na in armoede en nederigheid te
zijn uitgetrokken naar het verre land van
Renigo, in gezelschap van den overmoedigen en
weelderigen koning Gise van Bedekoog, om
[225]velerlei avontuur en gestadigen kamp, door
den edelen hoogepriester Maresag wordt
geschat om zijn kennis en wijsheid, door de
heilige maagd in liefde wordt ontvangen en na
haar gunst deelachtig te zijn geworden, met
schatten beladen huiswaarts keert, alwaar het
wonder van de uitdieping der fioord, tot loon
van ’s konings deugdzaamheid, eerlijkheid,
rechtvaardigheid en godvruchtigheid, door
Harimona’s toovermacht heeft plaats gehad.”
Een luid gejuich ging op uit de rijen der gasten. Koning Mise groette
met zijn pronkzwaard dankend en wenkte dat men zwijgen zou, daar
er nog meer kwam.
„Terwijl,” sprak Pimm,—de zin van Pinn weder voortzettend, „de
overmoedige en grootsprekende koning Gise
van Bedekoog, na door koning Mise uit velerlei
gevaar te zijn gered, te Renigo aankomend,
zoodanig het misnoegen van den hoogepriester
Maresag en de heilige jonkvrouw Harimona
verwekt, dat hij door de wacht wordt
uitgedreven, op een ellendige ezelkar, gelijk
een bedelaar en verachtenswaardige schooier,
naar zijn rijk terugkeert, alwaar hij, door de

38. toovermacht der hoogheerlijke vroede en
alwijze jonkvrouw Harimona, zetelend in de
heilige haag van Renigo, de fioord verzand
vindt en ervarende, welke rampen hij, door zijn
zedeloosheid, lafheid en eerloosheid over zijn
volk heeft gebracht, zichzelf ellendiglijk den
dood geeft. Slot!”
Een gejoel en gesis van verachting steeg op. De drie sproke-sprekers
in de zwarte pijen, gingen nog dichter bij elkaar staan, zoodat hun
kappen elkaars gezichten verborgen [226]en niemand zag, dat de
grijnzen om hun monden nog verbetener werden en hun holle oogen
vochtig.
Nu breidde Pill de armen uit en met luider stem zeide hij op:
Ez wuohs in Velagó ein armer Künic her;
Geheizen was er Miseman sin vater der hiez Gêr,
Sîn muoter diu hiez Wote und was ein Küniginne,
Durch ir hôhe tugende sô gezam dem arme wol ir minne.
En ook was er in Bedekoog, een koning van veel zwier,
Geheeten was hij Giseman, zijn vader heette Tsier,
Zijn moeder was een weduwvrouw, al na heur man zijn dood,
En van een halve wees werd Gies, een rijke Koning groot.
De koning Miseman hoe droef, bezat noch geld noch goed,
Zijn schat bestond slechts uit zijn zwaard, en uit zijn heldenmoed.
Maar ’laas de wereld schat dat niet, en dies was hij veracht,
Doch daarom boog hij niet het hoofd, noch uitte ooit een klacht.
De koning Giseman hoe slecht, bespotte vaak zijn buur,
En toonde al zijn schatten graag, al in een groote schuur, [227]
De wereld bracht hem toen veel eer, verhief hem hemelhoog,

39. Aanschouwt des werelds spiegelbeeld, in Vel—en Bedekoog.
Maar zij het menschdom dan ook veil, niet zoo het vroom geloof,
Dat stelt des menschen eigen aard, ver boven goud en roof,
In ’t groote land van Renigo, daar leefde eene maagd,
Met Maresag, dien eed’len man, een priester hoogbedaagd.
Die maagd verwekte wond’ren veel, en had een schoone ziel,
Zij achtte niet op goud of goed, maar op wie haar beviel,
En wie het meest haar gunst verwierf, die koos zij zich wel uit,
Tot bruidegom en echtgenoot, die zoete, lieve bruid.
De haven nu van Velago, die was heel dik verzand,
En daardoor heerschte arremoed, in der Velagers land,
Maar Bedekoog had een fioord, die was diep als de zee,
Deswege werd het volk er rijk, door skigge op de ree.
De Giseman dacht op een keer, ik zoek een mooie vrouw,
Wat let mij en ik ga op reis, naar ’t wijf in Renigou, [228]
Met pronk en staat, met schat en gift, en door mijn hoogen stand,
Kost ’t zeker luttel moeite mij, zij schenkt mij graag heur hand.
De Miseman, die peinsde ook, en dacht al aan die vrouw,
Hij meende en met ’t meeste recht, Dat zij hem passen zou,
Gelijk een need’rig held betaamt, trok hij toen naar de meid,
Met geene and’re schatten dan, zijn onverschrokkenheid.
De Giseman, die lachte luid, toen hij held Mise zag,
En hoonde toen den dapp’ren man, met zijnen pratsten lach,
Beroemde zich al van te voor, op zijne zegepraal,
De menschen gaven hem gelijk, Want Miseman was kaal.
De Miseman die zweeg maar stil, zijn vingers om de greep,
Hoe dieper smaad hem wedervoer, hoe vaster ’t zwaard hij neep.

40. Zoo trok hij eenzaam met zijn moed, al naar de heil’ge haag,
Langs woud en weg, langs dorp en huis, men zag hem nergens
graag.
De Giseman al met zijn stoet, die maakte veel radau,
Hij zwoer bij al wat heilig is, hem hoorde reeds de vrouw, [229]
En daar hij zooveel schatten had, zei overal ’t gemeen,
Dat koning Gise trouwen zou, de heil’ge Haromeen.
Ze kwamen in een duister woud, daar zat een groot gedrocht,
Toen liepen Gises lieden hard, en scholen in een krocht.
De koning kroop het diepste weg, in d’allerversten hoek,
En aller monden waren leeg, maar vol was aller broek.
Held Mise die den draak ook zag, trok dapperlijk van leer,
En na een kort maar woest gevecht, bestond de draak niet meer.
Toen stak de held zijn zwaard weer op, en sprak met kalm geluid,
Een heldendaad is ook een schat, en hoopte op de bruid.
De Giseliden kwamen nu, weer bevend voor den dag,
En keken bijster ernstig naar, de plaats, waar ’t ondier lag,
De Giseman stak met zijn zwaard, toen in het drakenlijk,
De menschen riepen „Heldenzoon!” want Giseman was rijk.
Zij kwamen aan een diepen vliet, daar stond een watergeest,
De Giselieden vloden snel, voor ’t hachje zeer bevreesd. [230]
Zij klommen in een hoogen boom, en keken naar beneên,
En dreigden wel met menig woord, maar vechten deed er geen.
De Miseman, die zag den geest, en trok meteen zijn zwaard,
Gelijk de dapp’re Sigefried sloeg hij den geest ter aard.
De Giseliden kwamen nu, al van hun hoogen tak,
En met zijn zwaard de Giseman, den dooden geest doorstak.

41. Zoo dan na menig avontuur, kwam men in Renigo,
Held Mise met zijn bloed’rig zwaard, en Gise evenzoo,
Van vele zijden liep men toen, al naar den Giseman,
En toen men al diens schatten zag, sprak men daar wond’ren van.
Hoe anders ging het Mise laas, die ’t pralen niet verstond,
En wel een zwaard had, glad en rad, maar ach, geen radden mond,
Men keek niet naar dien stillen heer en geen gaf hem een kans,
Op de zoo schoone Haromien, want hij was zonder glans.
Doch in het Renigosche kamp, daar waren helden groot,
Die trokken gaarne op het zwaard, en streden op den dood. [231]
De Giselieden hielden zich, als muizen in een hoek,
En koning Gise zelf die was, in al die tijden zoek.
Maar Mise als een ware held, die stond er wel zijn man,
Hij hakte heel het heldenheer, alleenig in de pan.
Gelijk de helden uit de saag’, die kennen vrees noch pijn,
En die door and’re helden steeds, onoverwinbaar zijn.
Zoo streed held Mise onvervaard, en bleef zelf ongedeerd,
Tot er geen held meer overbleef, hij was zijn dichters weerd.
Nu trad hij voor de heil’ge vrouw, en bad heur om heur min,
Toen sprak de schoone priesteres: Du zijt zeer naar mijn zin.
Maar Gise, die geen held meer zag, trad nu ook voor heur troon,
En bood haar schatten en zijn land en sprak van Mise hoon.
De opperpriester hield nu raad, en gaf als zijn besluit,
Dat Gies met Mies op ’t korte zwaard, zou vechten om de bruid.
Toen Giseman dat woord vernam, verschrikte hij zoozeer,
Dat haastig op de vlucht hij sloeg, men zag hem nimmer weer. [232]
Want in zijn land teruggekeerd, was de fioord verzand,

42. En Gise bang voor arremoed, sloeg aan zichzelf de hand.
Maar Mise, als een waardig held, kreeg toen van Haromien,
Veel kussen op zijn schoonen mond, en schatten bovendien,
Hij voer terug met pronk en praal, en komend in zijn rijk,
Vond hij zijn haven uitgediept, bevrijd van zand en slijk.
Heil, koning Mise, dapp’re man, het volk, dat bidt di aan,
En tot het verre nageslacht, zal ’t konden dijne daân,
In sagen zal dijn stout bestaan, di hooger heffen tot,
Men Mises naam vereeren zal, gelijk die van een god!
Doodstil was het in de groote hal geweest, toen Pill de heldensproke
met krachtige stem uitsprak. De gasten keken beurtelings naar den
sprokespreker en naar hun heldhaftigen koning, die waardig, zooals
dat een rijken vorst past, met krachtige stooten van zijn fraai
pronkzwaard, toonde hoe hij den draak, den watergeest, de helden
en ten laatste den lafhartigen koning Gise had verdeemoedigd en
aldus de waarheid als het ware nog meer waarschijnlijk maakte.
Hall, Hamm en Hann echter, dicht de gelaten bij elkaar, vormend een
driehoek, sloten de ooren, want de drie gidsen gruwden van deze
sproke-kunst. [233]
Thans begonnen zij te jouwen, riepen dat het heele heldendicht een
opeenstapeling van leugens was en protesteerden in naam van de
realistische kunst.
Doch het gejuich en het geroep van „Were Wotan!” „Were Mise!”
„Nere Gise!” overstemden de protesten en een uur lang duurde dat
donderend gejuich, gedurende ’t welk Pill dankbaar boog, Pimm de
stafrijmen lovend opsomde en Pill de maat roemde, terwijl koning
Mise met zéér veel waardigheid, niet moede werd met zijn zwaard

43. nogmaals en nogmaals in de lucht de stooten te toonen, die hij op
de gevaarlijke reis niet in de lucht had toegebracht.
Eerst toen het feestgebraad werd opgedragen en elken gast een
heel, gebraden speenvarken werd voorgediend, verzwakten de
stemmen maar zelfs tusschen twee kluiven door, riepen de
geestdriftige onderdanen nog Were Wotans! en Were Mises! of Nere
Gises!
Nu stapte koning Mise waardig van de treden van zijn troon en de
eereplaats aan de feesttafel innemend en zich plaatsend voor een
iever, in zijn geheel aan ’t spit gedragen, riep hij Pill, Pimm en Pinn
tot zich, roemde hun waarheidsliefde, trouw en kunstvaardigheid en
zeide hun het loon te zullen schenken voor zooveel
koningsgezindheid.
Hij hief zijn gruwbaar en gevreesd zwaard op, maar ditmaal voor
een werk des vredes. Want hij hakte den iever in vier deelen. Pill
kreeg de ooren, Pimm de staart, Pinn de snuit. De koning
vergenoegde zich met de rest van den iever, zeggende: „Ziedaar, de
dankbaarheid der koningen!”
Weer ging een trillend gejuich op, na deze daad van
grootmoedigheid en men zag zelfs gasten, die reeds met de kluif
voor de lippen, deze een oogenblik terug hielden, om een „Were
Mise!” te roepen.
De drie koks van wijlen koning Gise echter sloegen hun kappen wat
terug en grijnsden. [234]
Koning Mise dit ziende, riep het drietal tot zich en sprak:
„En waar blijft de sproke op Gise!”

44. „Heer,” antwoordde Hall, „hoe zouden wij heldensagen op onze
koning kunnen spreken, nu hij er niet meer is om ons te beloonen?”
„Heer,” antwoordde Hamm, „de grootmoedigheid des konings is de
zalf der sprokesprekerij.”
„Heer,” antwoordde Hann, „Geen heer, geen smeer.”
„Ondankbare!” vloekte koning Mise, „zult di dijn heer geen
grafsprook naspreken! Op den bida, zeg ik di!…”
De drie koks liepen naar de verhevenheid, waar Pill, Pimm en Pinn
zooeven onsterfelijke triomfen hadden beleefd en stelden zich daar
op, gereed om te spreken, Hall vooraan in ’t midden, Hamm en
Hann terzijde.
De urn met de asch van den koning van Bedekoog werd voor Hall
nedergezet en de kok bedacht zich even.
Toen keek hij koning Mise aan, met in zijn holle, zwarte oogen een
vreemden glans en hij zeide, wijzend met den vinger op de urn,
maar met zijn oogen duidend op koning Mise:
Dit is eens konings honk,
Hij at, dronk en stonk.
[235]

45. [Inhoud]

46. HOOFDSTUK XVII.
Tegen het voorjaar was Reri zeer stil geworden. Hij sprak weinig, zat
gehurkt voor ’t vuur in den gloed te staren en liep daarna opeens
naar buiten, langs de velden, die ver tot den horizont glooiend
oploopend, blauwzwart lagen onder den dijzigen luchtboog. Hij liep
dan los op de bonkerig gekniede beenen, met groote stappen, zijn
klein hoofd op den korten nek, naar den grond tot hij, bij de rivier in
een eenboom stappend, met krachtigen riem-wrong stroomafwaarts
wrikte tot bij de hut van Reginbirn, die twee dochters had, Swanhild
en Walhild.
Hij klopte aan de deur en als een van de twee meisjes opendeed,
vroeg hij of Reginbirn binnen was. Dan kwam hij bij den boer voor
het vuur zitten en hij ging spreken over het land en den oogst en
over de jacht en over het Friese vee.
Na een poos ging hij weg en thuis zat hij weder voor het vuur. Hij
vroeg na eenigen tijd of Tjeerd ook niet eens mee wou gaan naar
Reginbirn, die wilde eenden wist te vangen, door een stuk veen te
branden, waardoor ze den jager niet in den reuk kregen en ze dan
door een klein hondje in een net te jagen.
Tjeerd ging mede en zat ook bij Reginbirn te spreken voor het vuur
en dan keken zij beiden, de twee kerels, naar Swanhild en Walhild,
die in ’t halfduister zaten te weven.
Nu ook werd Tjeerd stil en Maaike begreep wel, dat als de twee bij
het vuur zaten te peinzen en dan opstonden en naar Reginbirn
gingen, dat het om de meiden was.

47. Sigbert vond het goed. Zij waren oud genoeg om den [236]meiboom
te planten. Maar voor gezaaid was, zou hij toch zijn toestemming
niet geven, want hij wist wel hoe ’t ging als de liefde ze in den kop
zat. Dan was alle werk te veel en de beste kinderen werden
opstandig tegen den eigen vader.
„Vaêr,” zei Tjeerd, „wij moeten het di nou maar zeggen. Ik neem
Walhild en Reri neemt Swanhild.”
„Nou jong, vrijen is geen trouwen … en vóór den zaai komt er niks
van …”
Reri zei heelemaal niets en Tjeerd wou nog wel even wat terug
zeggen, maar hij zag de oogen van zijn vaêr en hield zich stil.
Nog een paar dagen liepen ze allen dag naar Reginbirn. Als ze nu
kwamen, stonden Swanhild en Walhild al aan de deur, twee
breedheupige maagden, met zware schouders, korte nekken, ronde
gezichten met blauwe oogen, groote neuzen, forsche kaken en
vlassig haar, die zéér op elkaar geleken, van gelijke grootte, half-
weezen en bekend als goede weefsters.
Achter de hut, waar de linden stonden, ging Reri met Swanhild en
Tjeerd met Walhild, ieder naar een andere zij zitten en terwijl de
maagden weefden, zaten ze te kijken naar het afloopen van de
leemen ring om de spoel en het trekken der draden uit het vlas.
Reri zei weinig. Zijn kleine oogen keken naar de knuistige handen,
naar de ronde armen, naar den dikken, korten, roomigen nek, naar
het haar, dat dezelfde kleur had als het vlas op ’t rokken en naar de
schouders, de borsten en de heupen. Swanhild deed alsof zij het niet
merkte en spon heel ijverig. Maar soms keek ze even op en dan
kleurde ze meteen en spon weer ijverig, want ze had wel gezien wat
Reri in zijn oogen had.

48. Tjeerd sprak veel met Walhild, die gaarne het rokken rusten liet en
naar hem opzag en hoorde naar zijn verhalen van de groote reis of
van de heilige jonkvrouw met de [237]roode oogen en het witte haar.
Soms ook stond ze op en ging met Tjeerd wandelen. Zij liepen over
den al zachten grond langs de velden van Sigbert en Tjeerd vertelde,
dat zijn vader na den zaai zijn toestemming zou geven en het land
toewijzen voor hem en voor Reri. Tjeerd sloeg zijn arm om haar hals
en de twee, zoo zachtjes langs de velden loopend, keken beiden
naar de einder en naar de zon, wachtend op het voorjaar.
Reri hield er meer van bij Swanhild te zitten en haar te hooren
zingen. Zij kende veel weefliedjes, die ze zong op deuntjes, die
pasten bij het regelmatige trekken van de draden. Maar enkele
liedjes, die zij wist dat hij ’t allerliefste hoorde, zong zij niet tot hij
haar er om vroeg en zij eerst hem plaagde, zeggend dat zij ze
vergeten had, tot hij haar beetpakte om de schouders en haar kneep
en zij hem met een stomp of een klap van zich afsloeg. Want hij was
erg onhandig en hij wist niet, dat hij haar pijn deed. Maar als hij dan
wat bedremmeld bleef zitten, spijtig dat hij haar geknepen had,
begon zij weer, heur vingers nat makend, het vlas van ’t rokken te
trekken en zong, met hooge stem de liedjes, die hij ’t liefst hoorde,
als:
Spoeletje mîn,
Spoeletje mîn,
Draai di fin,
Draai di fin,
Frikke vrouw, Frikke vrouw,
Die di rustend vinden zou,
Draaide di dan in het rond,
Slaapsters komen op den hond.
1
of:

49. Draai, spoeltje draai,
Het lijnwaad wordt zoo fraai,
Spin een kleedje voor een bruid,
Die gaat in het voorjaar uit, [238]
Meien op het huis,
Moeder is niet thuis,
Meien op den nok,
Vader heeft een stok,
Meien in de hand,
Vrijen is geen schand.
Fluk spoeletje fluk,
Het lijnwaad, dat wordt smuk.
Sigbert was nog een laatsten vroegen ochtend langs de akkers
geloopen, en toen, met een paar handevol graan naar een
offersteen gegaan, die grenssteen van zijn akkers, aan Nerthus
gewijd was. Hij strooide het graan op den steen en ook een paar
korrels van ’t honiggraan er bij, keek rondom of hij alleen was. Toen
sprak hij, de handen beide zegenend boven den steen houdend:
Erce, Erce, Erce, Moeder der aarde,
Dat de geweldige, eeuwige Heerscher,
De akkers doe gedijen, vol en krachtig,
Gun veel halmen en veel korrels,
Laat de breede gerste wassen,
Laat de witte weite wassen,
En aller aarde wasdom.
Erce, Erce, Erce, Moeder der aarde.
2
Zoo bleef hij staan, wachtend tot de zon van achter de wolken
opgerezen was en zijn stralen over het graan en den steen wierp.
Toen, de armen naar de zon uitbreidend, zeide hij:
Oostwaarts sta ik, hulpe smeek ik