KABANATA-II ANG FILIPINO SA IBA'T IABNG DISIPLINA.pptx

KABANATA-II

1. KABANATA II ANG FILIPINO BILANG DISIPLINA AT FILIPINO SA IBA’T IBANG DISIPLINA

2. PANIMULA MARAMING BESES NANG ITINANONG NG MGA PILIPINONG ISKOLAR MULA SA IBA’T IBANG DISIPLINA GAYA NG SYENSYA, MATEMATIKA, SOSYOLOHIYA, NEGOSYO AT IBA PA KUNG MAITUTURING NGA BANG DISIPLINA ANG FILIPINO O ITO AY ISANG WIKA LAMANG NA MAGAGAMIT BILANG INSTRUMENT NG PAKIKIPAGTALASTASAN O KOMUNIKASYON. BILANG TUGON, MARAMING BESES NA RING IPINALIWANAG NG MGA ISKOLAR NA PILIPINO NA NAGTATAGUYOD SA FILIPINO ANG MGA DAHILAN AT PATUNAY NA DISIPLINA ANG FILIPINO NA NAGTATAGLAY NG ANGKING KARUNUNGAN GAYA RIN NG MGA NABANGGIT NA DISIPLINA AT IBA PA.

3. A. FILIPINO BILANG DISIPLINA CHED MEMO BLG. 20,2013 NAGLALAMAN NG MGA BAGONG ASIGNATURANG DAPAT KUNIN NG MGA MAG-AARAL SA ANTAS-KOLEHIYO BUNGA NARIN NG MGA PAGBABAGONG DALA NG K+12 NA NILAGDAAN NI PANGULONG BENIGNO AQUINO. BUHAT SA CHED, WALA NANG ASIGNATURANG FILIPINO SA ANTAS KOLEHIYO SAPAGKAT ANG MGA ITO IBINABA NA SA ANTAS SENIOR HIGH SCHOOL – MAS NARARAPAT NA KALAGAYAN NG MGA FILIPINO AYON SA MGA BUMALANGKAS NG NATURANG KURIKULUM SA PANINIWALANG SAPAT NA RIN NAMAN ANG ASIGNATURANG FILIPINO AT DI NA KAILANGANG DAGDAGAN PA.

4. MIDYUM LAMANG AT DI KAILANMAN MAGIGING DISIPLINA MASAKLAP NA PINANGATWIRAN SAMAKATUWID MALINAW NA ISINASANTABI ANG FILIPINO BILANG WIKA NG KARUNUNGAN AT BUKAL NG KAALAMAN. BUNGA NITO, NAGPAPAHAYAG NG PAGTUTOL ANG MARAMING PAMANTASAN SA BANSA. NAGLABAS SILA NG KANI-KANILANG TINDIG AT PAGPAPALIWANAG NA NAGPAPAHAYAG NA HIGIT SA PAGIGING MIDYUM, DISIPINA ANG FILIPINO. PATAKARANG PANGWIKA NG PAMBANSANG SAMAHAN SA SIKOLOHIYANG PILIPINO (PSSP) ANG WIKANG FILIPINO AY WIKANG PAGDUDUKALAN NG PAGKAKAKILANLANG PAMBANSA. NAKAPALOOB SA WIKANG ITO ANG KABIHASAN AT KULTURANG PILIPINO. KADIKIT NG PAGTATANGGAL SA WIKANG FILIPINO AY ANG PATULOY NA PAGTATAGUYOD NG MGA LOCAL AT REHIYUNAL NA WIKA NA BALON NG MGA IDEYA, DAMDAMIN, PAGPAPAHALAGA, PANANAW AT PAG-UUGALI NG MGA MAMAMAYAN. SAMAKATWID, LUNAN ITO NG NATATANGING KAKAYAHAN NG KOMUNIDAD.

5. PANININDIGAN NG PAMANTASANG ATENEO DE MANILA PAMAGAT: ANG PANININDIGAN NG KAGAWARAN NG FILIPINO NG PAMANTASANG ATENEO DE MANILA SA SULIRANING PANG-WIKA SA KASALUKUYAN –INILATHALA NI MANILA TODAY HINDI LAMANG ITO ISANG MIDYUM SA PAGTUTURO SA ASIGNATURANG FILIPINO. SA KATUNAYAN, LUMILIKHA ITO NG SARILING LARANG NG KARUNUNGAN NA NAGTATAMPOK SA PAGKA-PILIPINO NG ANO MAN USAPIN SA LOOB AT LABAS NG AKADEMYA, ITO AY BAHAGI NG ANO MANG EDUKASYONG PROPESYONAL.GAYON DIN, KAKABIT NG FILIPINO BILANG DISIPLINA ANG PAGTATANGHAL AT PAGLINGAP NG MGA WIKA AT KULTURA NG BAYAN ( GAULARAN,2015) PAPEL NG KOLEHIYO G ARTE AT LITERATURA NG UP-DILIMAN PAMAGAT: PAHAYAG PARA SA PAGPAPATIBAY NG WIKANG FILIPINO BILANG MGA SABJEK SA KOLEHIYO, DEPARTAMENTO NG FILIPINO AT PANITIKAN NG PILIPINAS BINANGGIT ANG TATLONG PANGUNAHING PUNTO NA NAGPAPATUNAY NA ANG FILIPINO AY HIGIT PA SA PAGIGING MIDYUM NG KOMUNIKAYON.

6. TATLONG PANGUNAHING PUNTO: 1. ANG WIKANG FILIPINO AY ITINUTURING NA KASAYSAYAN NG BANSA. SIMULA NG ITURO ITO SA SISTEMA NG EDUKASYON NOONG 1940 HANGGANG SA MAGING MIDYUM NG PAGTUTURO ALINSUNOD SA PATAKARANG BILINGGWAL NOONG DEKADA 70, UMUNLAD ITO BILANG GANAP NA DISIPLINA AT PANANAW SA PAKIKIPAG-UGNAYAN PAN-DAIGDIG. BINANGGIT DIN SA NASABING PAPEL, NA ANG FILIPINO BILANG DISIPLINA AY ISA RING MAUNALAD NA LARANGAN DAHIL SA PAGKAKAROON NG IBA’T IBANG SUB-ERYA AT DAHIL SA INTERDISIPLINA NA UGNAYAN NITO SA IBANG LARAGAN GAYA NG PANITIKAN, ANTROPOLOHIYA, KASAYSAYAN, PILOSOPIYA, SIKOLOHIYA AT POLITIKA.

7. 2 . ANG WIKANG FILIPINO ANG PAGKAKAKILANLAN NG MGA PILIPINO ITO AY NAGBIBIHIS SA PAGIGING PILIPINO SA BAWAT ISA. SA KATUNAYAN AT LKAMALAYAN ANG WIKANG FILIPINO. DAHIL NASA WIKA MISMO ANG KAALAMAN SA SARILING PISIKAL AT DI PISIKAL NA DAIGDIG, HINDI LAMANG USAPIN NG WIKANG PANTURO ANG FILIPINO KUNDI USAPIN HIGIT NG PAGKILALA SA PAGKA-PILIPINO. BILANG ASIGNATURA, SAKOP NG FILIPINO ANG IBA’T IBANG KAALAMANANG MAY KINALAMAN SA PILIPINO NA MAGPAPATIBAY SA PAGKAUGAT NG MGA ESTUDYANTE SA SARILING IDENTIDAD.

8. 3 . ANG WIKANG FILIPINO AY SUSI SA KAALAMANG BAYAN DAHIL NASA WIKA ANG KAALAMANG PATULOY NA HINUBOG AT HUMUHUBOG SA BAYAN. SARILING WIKA RIN ANG PINAKAMABISANG DALUYAN PARA MAPALAGANAP ANG DUNONG-BAYAN AT KAALAMANG PINANDAY SA AKADEMYA. LAYUNIN DAPAT NG EDUKASYON ANG HUMUBOG SA MGA MAG-AARAL NA TUYUKLAS NG DUNONG-BAYANG PAKIKINABANGAN NG BAYAN. SA MGA NABANGGIT NA ARGUMENTO MULA SA MGA NASABING INSTITUSYON(AT IBA PA), HINDI MAPAPASUBALIAN NA ANG FILIPINO AY DI KAMANG MIDYUM NG KOMUNIKASYON GAYA NG INIISPIN NG ILANG ISKOLAR NA PILIPINO NA TUMUTUTOL, O DILI MAPANSARILING INTERES, MAPANGHATING IDEYA, POLITIKAL NA KULAY NA KINABIBILANGAN AT KILONYA NA KAISIPAN. MASAKIT MANG ISIPIN NA MAY GANITONG MAG-ISIP SA PILIPINO MAS MAKABUBUTINGBIGYAN-PANSIN NA MAY MGA PILIPINONG HANDANG MAGTANGGOL SA FILIPINO BILANG WIKA NG KARUNUNGANG DUMADALOY SA ATING PAGKA- PILIPINO . SAMANTALA, UPANG SUSUGAN ANG MGA ARGUMENTO NG MGA ISKOLAR NA DI NAGDADALAWANG-ISIP NA ITAGUYOD ANG FILIPINO BILANG DISIPLINA , MAHALAGANG MABASA ANG MGA SUMUSUNOD:

9. PAG-AARAL/ BABASAHIN BILANG ILANG PATUNAY NA ANG FILIPINO AY DI LANG INSTRUMENTO NG KOMMUNIKASYON, BAGKUS BUKAL NG KARUNUNGAN 1. ANG PAGSASAKATUTUBO MULA SA LOOB/KULTURAL NA NAGPAPATIBAY NG MGA SALITANG PANDAMDAMING TUMUTUKOY SA “SAYA”. ISANG SEMATIKONG ELABORASYON NG WIKANG FILIPINO SA LARANGAN NG SIKOLOHIYA - JAYSON PETRAS NG UP-DILIMAN MAKIKITA ITO SA LIBRONG INILATHALA NG KOMISYON SA WIKANG FILIPINO (KWF) NA PINAMAGATANG BABASAHIN SA KULTURAL NA MALAYUNING KOMMUNIKASYON (2017). SA NASABING ARTIKULO, BINANGGIT NA SA KONTEKSTO NG PAG-AARAL, HINDI NAKAPAGTATAKANG MADUKAL ANG YAMAN NG MGA SALITANG PANDAMDAMIN SA WIKANG FILIPINO GAYA NG SAYA NA NAKABATAY DIN ANG PAGPAPAKAHULUGAN SA KULTURAL NA KALAGAYAN SA PILIPINAS. 2. PAG-URI: ISTRUKTURA NG PAG-UNAWA SA KULTURA NG KAAKUHANG FILIPINO - RHODERICK V. NUNCI AT ELIZABETH M. NUNCIO MAKIKITA ITO SA LIBRONG SANGANDIWA: ARALING FILIPINO BILANG TALASTASANG PANGKALINLANGAN AT LAPIT-PANANALIKSIK NA INILATHALA ANG GAMIT NG WIKA (2004).

10. SA ARTIKULONG ITO, IPINALIWANAG AT INILANTAD ANG GAMIT NG WIKA NA LABAS SA ESTRUKTURANG BATAYAN NITO. ITINUON ANG HAYAGANG PAGGAMIT NG PANG-UURI SA REALIDAD PANGKALINGAN AT PANLIPUNAN. ISA SA IBINIGAY NA HALIMBAWA RITO NG MGA MAY-AKDA ANG PAGHAHALINTULAD NI PROSPERO COVAR SA ISINULAT NITONG SANAYSAY NA PINAMAGATANG POTENSIYA AT ANTING-ANTING. ANG ANTING-ANTING AY NAGKAKAROON NG BISA SA TAONG MAY MALINIS NA PUSO, BUDHI AT DIWA NA SINASAMAHAN NG TAIMTIM NA DASAL. MULA SA MGA GINAGAMIT NA SALITA GAYA NG MALINIS , AT T AIMTIM LUMABAS ANG KATANGIAN NG TAONG MATATAWAG NA MAY MAGAGANDANG LOOB. SA KAGANDAHANG-LOOB DUMADALOY ANG KAPANGYARIHAN NG AGIMAT AT ANG TAONG MAY TAGLAY NA AGIMAT AY NAGIGING MAKAPANGYARIHAN. SAMANTALA, AY MAARING ILARAWAN BILANG MALAKAS, MABUTI, MABAIT, MATUWID, MARUNONG, KAMANGHA-MANGHA AT MARAMI PANG IBA. SA PUNTO NG MGA MAY-AKDA, MALINAW SA KANILANG MAAARING SABIHING ANG BISA NG AGIMAT AY NABUBUO SA PANG-URI AT TALASTASAN.

11. 3. PAG-UNAWA SA SARILI BILANG PAKIKIPAGTALASTASAN- EDGAR CALABIA SAMAR NG ATENEO BINABANGGIT SA NASABNG ARTIKULO AY BINIGYANG-PANSIN ANG MGA SALAWIKAING PILIPINO BILANG PANGUNAHING INSTRUMENTO UPANG MAKILALA NG ISANG INDIBIDWAL ANG KANYANG SARILI . HALIMBAWA, SA NASABING ARTIKULO AY BINIGYANG-PANSIN ANG MGA SALAWIKAING ANG MANIWALA SA SABI-SABI, WALANG BAIT SA SARILI. SA PAGPAPALIWANAG, SINABI NG MAY-AKDA NA TULAD NG SINAUNANG TULANG NAPAIKLI AY NAGIIWAN NAMAN ITO NG KAMALAYAN NG SALIMUOT NG KARANASANG NAKSALALAY SA PAGKAPIT SA PAGKAHULAPOS NG KAHULUGAN NG LIMANG SALITANG NABANGGIT SA NASABING SALAWIKAIN GAY NG SABI, PANINIWALA, BAIT, WALA AT SARILI NA KUNG DADALUMATIN AY TIYAK NA MAG-IIWAN NG KAALAMAN TUNGO SA MABUTING PAG-UNAWA SA PERSONALIDAD, SARILI AT IDENTIDAD NG ISANG PILIPINO SA PAGBUO NG BATAYANG KASANAYAN SA PANGANGASWIA NG SARILI AT IDENTIDAD. 4. PAHIWATIG: KAGAWIANG PANGKOMMUNIKASYON NG FILIPINO - MELBA P. MANGGAY NG ATENEO TINATALAKAY SA AKLAT NA ITO ANG PANIMULANG PANUNURI TUNGKOL SA PAKIKIPAG-UGNAYAN NG MGA PILIPINONG GUMAGAMIT NG IBA’T IBANG

12. PAMAMARAAN NG PAGPAPAHIWATIG SA KANYANG KAPWA. TUON NG AKLAT NA ITO NA IPAUNAWA ANG LALIM AT LAWAK NG PAGPAPAHAYANG NA TAAL SA KULTURANG PILIPINO GAMIT ANG KOMMUNIKASYONG DI-BERBAL NG WIKANG FILIPINO.

13. B. FILIPINO SA SYENSYA, MATEMATIKA, INHENYERIYA AT IBA PANG KAUGNAYAN NA LARANGAN BAGAMAT MARAMI NANG PATUNAY NA MAY KAKAYAHANG MAGAMIT ANG FILIPINO BILANG WIKA NG PANANALIKSIK AT PAGTUTURO SA LARANGANG TEKNIKAL GAYA NG SYENSYA, INHENYERIYA AT MATEMATIKA , MARAMI PA RING AGAM-AGAM ANG ILANG MGA ISKOLAR NA PILIPINO SA TUNAY NA KAKAYAHAN NITO BILANG WIKA NG KARUNUNGAN SA MGA NABANGGI NA DISIPLINA HINDI GAYA NG NIPONGGO/NIHONGGO, INGLES, PRANSES AT ALEMAN . SA KATUNAYAN, HALOS LAHAT NG TEKSBUK SA MGA NASABING ASIGNATURA AY NASUSULAT SA WIKANG INGLES AT ANG KARAMIHAN AY SA MGA GURONG PILIPINO NA NAGTATAGUYOD NG MGA DISIPLINANG ITO AY BIHIRANG GUMAMIT NG WIKANG FILIPINO BILANG WIKANG PANTURO.

14. 1. FILIPINO SA SYENSYA SA KABILANG NG MASAKLAP NA KATOTOHANAN ITO, PATULOY PA RIN NAMAN ANG KWF, ANG SENTRO NG WIKALNG FILIPINO NG UP-DILIMAN, MAGING ANG MGA PROPESYONAL NA SAMAHANG PANGWIKA SA PAGSASAGAWA NG MGA PANAYAM, KUMPERENSYA, PAGSUSULAT AT PAGSASALIN NG MGA SANGGUNIAN AT PAGLALATHALA NG PANANALIKSIK SA MGA LARANGANG TEKNIKAL GAMIT ANG WIKANG FILIPINO SA TULONG NA RIN NG MGA ISKOLAR NA NANINIWALA SA KAKAYAHAN NG WIKANG ITO MAGAGAMIT ANG NABANGGIT NA MGA LARANGAN. DAHIL SA POSITIBONGPAGTINGING ITO, HINDI SILA NATATAKOT SUBUKANG GAMITIN ANG WIKANG FILIPINO SA KANILANG PAGTUTURO AT SA KANILANG MGA ISINUSULAT NA LIBRO AT PANANALIKSIK. DR. FURTONATO SEVILLA NG KOLEHIYO NG AGHAM NG UST ISA SA MGA NATATAGUYOD NG WIKANG FILIPINO BILANG WIKA SA PAGTUTURO NG KEMISTRI, PISIKA AT IBA PANG KAUGNAYAN SA LARANGAN. AYON SA KANYA, SA PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA PAGTUTURO AY MAS MABILIS NA NAUUNAWAAN NG MGA MAG-AARAL ANG LALIM AT LAWAK NG KONSEPTONG PANG-AGHAM.

15. BUNGA NITP, MAS NAGIGING BUHAY ANG TALAKAYAN SA KLASE DAHIL GANAP NA NAKIKIISA ANG MGA MAG-AARAL, ANG GANITONG PANGYAYARI AY NAGBUBUKAS SA MAS MATAAS NA PAGHAHANGAD NG MGA MAG-AARAL NA MATUTUTO NG SYENSYA NA MAGAGAMIT NILA SA PANG-ARAW-ARAW NA BUHAY. 2. FILIPINO SA MATEMATIKA SA KABILANG BANDA, MATIBAY NAMN ANG PANIIWALA NI ATTY. JAMES DOMINGO NA KOLEHIYO NG AKAWNTANSI NG UST SA KAKAYAHAN NG WIKANG FILIPINO BILANG MIDYUM SA PAGTUTURO NG MGA ASIGNATURA SA KURSONG AKAWNTANSI. ATTY. JAMES DOMINGO NG KOLEHIYO NG AKAWNTANSI NG UST ISA SA MGA MATIBAY NA PANINIWALA SA KAKAYAHAN NG WIKANG FILIPINO BILANG MIDYUM SA PAGTUTURO NG MGA ASIGNATURA SA KURSONG AKAWNTANSI. AYON SA KANYAN, SA LOOB NG ILANG TAON DIN NG PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA PAGTUTURO, LUBOS NA NAUUNAWAAN NG MGA MAG-AARAL NIYA ANG IBA’T IBANG KONSEPTONG PANG-AKAWNTANSI .

16. PATUNAY RITO ANG MAS MATAAS NA PORSYENTO NG MGA MAG-AARAL NA NAKAKAPASA SA KANYANG MGA GINAGAWANG PAGSUSULIT SA MGA ARALING GINAMIT NIYA ANG FILIPINO BILANG MIDYUM SA PAGTUTURO. UPANG GANAP NA MAIPAUNAWA SA MGA MAG-AARAL ANG MGA MAHIHIRAP NA KOSEPTONG PANG-AKAWNTANSI AT BILANG AMBAG NA RIN SA PAGPAPAUNLAD NG WIKANG FILIPINO AY NAGLATHALA SIYA NG MGA LIBRO TUNGKOL DITO GAYA NG HAIRY POTTER(ACCOUNTING PROCESS) AT BENTAHAN ( MERCHANDISING AND MANUFACTURING) KAPWA NAKASULAT SA WIKANG FILIPINO. ITO AY KASALUKUYANG GINAGAMIT BILANG ALTERNATIBONG SANGGUNIAN NG MGA MAG-AARAL NG AKAWNTANSI SA BUONG BANSA (FAJILAN, 2015) HINDI MAIKAKAILANG GAYA NG PAG-AARAL NG SYENSYA, MAHALAGANG ISABUHAY NG MGA PILIPINO ANG ARAL NA HATID SA PAGKATUTO NG MATEMATIKA. NABANGGIT NGA NINA BROADWAY AT ZAMORA (2018) NA NAPAKAHALAGA NG MATEMATIKA SA BUHAY NG TAO KAYA’T MAHALAGAG IKINTAL SA ISIP NG MGA MAG-AARAL NA MAIBIBIGAY NITO SA KANILA. SA KATUNAYAN, MAGMULA SA SIMPLENG PAGBIBILANG HANGGANG SA PAGKOKOMPYUT NG INCOME TAX RETURN AT NG MGA BAYARIN SA KURYENTE AT TUBIG, MAKIKITA ANG TUNGKULING GINAGAMPANAN NG MATEMATIKA.

17. KAUGNAY NITO, ANG MGA NABANGGIT AY IILAN LAMANG SA MGA DAHILAN KUNG KAYA’T MAHALAGANG MATUTUNAN NG MGA MAG-AARAL ANG ASIGNATURANG ITO TUNGO SA PAGBUO NG KAALAMANG MAGAGAMIT NILA SA PANG-ARAW-ARAW NA BUHAY. SA PANAYAM NI DR. MAHIMA ACELAJADO NONG LINGGO NG WIKA SA DLSU-MANILA NOONG 1993 NA PINAMAGATANG ANG PAGTUTURO NG MATEMATIKA SA WIKANG FILIPINO NA NALATHALA SA MALAY TOMO 12, BILANG 1 (1994), BINANGGIT NIYA NA BAGAMAT NASIYAHAN SIYA SA PAGTUTURO NG MATEMATIKA GAMIT ANG WIKANG FILIPINO, HINDI NAMAN NIYA MAITATANGGI ANG KAKAIBANG KARANASAN SA PAGTUTURO NG ASIGNATURANG ITO GAMIT ANG WIKANG ITO. DR.MAXIMA ACELAJADO DAHIL SA DAMI AT HABA NG KANYANG PALIWANAG SA MGA KONSEPTONG PANG-MATEMATIKA BUNGA NA RIN NG KAKULANGAN SA SLIN AT TERMINONG PANUMBAS DITO AY PARANG HALOS DALAWANG ORAS SIYANG NAGTUTURO NG ASIGNATURANG ITO. MAGKAGANOON PA MAN, LAKING GULAT NIYA NA HALOS PAREHAS LANG ANG PORSYENTONG NAKUHANG MARKA NG MGA MAG-AARAL NIYA NA SUMAILALIM SA PAG-AARAL ALGEBRA SA WIKANG INGLES AT SA WIKANG FILIPINO.

18. BAGAMA’T HINDII NALAGPASAN, ANG GANITONG RESULTA AY MAITUTURING PA RING TAGUMPAY NG WIKANG FILIPINO SAPAGKAT SA KABILA NG PAGIGING EKLUSIBONG WIKA NG INGLES SA MATEMATIKA A MAHABANG PANAHON, PINATUNAYAN LAMANG NG EKSPEREMENTASYON ITO NI DR. ACELAJADO NA GAYA NG ANO MANG WIKA SA MUNDO, NARIRIYAN ANG KAKAYAHAN NG WIKANG FILIPINO UPANG MAGING WIKA NG MATEMATIKA NA HINDI NAISASANTABU ANG KALIDAD NG RESULTA. SA KABILANG BANDA, SA PAG-AARAL NAMAN NINA MYRA S.D BROADWAY AT NINJA CHRISTINA L. ZAMORA NA PINAMAGATANG ANG FILIPINO BILANG WIKA SA MATEMATIKA: ISANG PALARAWANG PAGSUSURI SA KASO NG ISANG PRIBADONG PAARALAN NA INILATHALA SA THE NORMAL LIGHTS, TOMO 12, BILANG 1 (2018), NAPATUNAYAN NILANG MALAKI ANG PAPEL NA GINAGAMPANAN NG WIKANG FILIPINO BILANG WIKANG PANTULONG SA PAGTUTURO NG MATEMATIKA SA MGA PILIPINONG MAG-AARAL. MYRA S.D BROADWAY AT NINJA CHRISTINA L. ZAMORA NAPATUNAYAN NILANG MALAKI ANG PAPEL NA GINAGAMPANAN NG WIKANG FILIPINO BILANG WIKANG PANTULONG SA PAGTUTURO NG MATEMATIKA SA MGA PILIPINONG MAG-AARAL.

19. AYON SA NASABING PAG-AARAL, MAS MADALIN NAIPAPALIWANAG NG GURO ANG MGA KONSEPTONG PANG-MATEMATIKA AT MGA PUNTO UKOL SA TULONG NG WIKANG FILIPINO. GAYON DIN, MAS NAIPAPAHAYAG NG MGA MAG-AARAL ANG KANILANG MGA TANONG UKOL SA MGA ASIGNATURANG GAMIT NG WIKANG FILIPINO DAHIL KOMPORTABLE NA SILA SA PAGGAMIT NG WIKANG ITO. WALA RING HADLANG SA PAGSASALITA LALO NA SA TALAKAYAN. 3. FILIPINO SA INHENYERIYA SA LARANGAN NAMAN NG INHEYERYIRA, ISANG PUNDASYON AT MALAKING PATUNAY ANG GINAWANG EKSPERIMENTASYON NI CARLITO M. SALAZAR (1995) NG DLSU- MANILA SA KAKAYANHAN NG FILIPINO BILANG WIKA NG KARUNGUNGAN NANG GAMITIN NIYA ITO BILANG MIDYUM SA PAGTUTURO NG MGA ASIGNATURA SA INHENYERIYA GAYA NG PROCESS DESIGN IN CHEMICAL ENGINEERING, HEAT TRANSFORM COMPUTER CALCULATIONS AT MOMENTUM TRANSFER. CARLITO M. SALAZAR (1995) NG DLSU-MANILA MARAMI SA KANYANG MGA MAG-AARAL ANG PUMAPABOR SA PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA PAGTUTURO NG MGA NASABING ASIGNATURA BUNGA NG MGA SUMUSUNOD NA DAHILAN:

20. MAS MADALING MATUTUHAN ANG MGA TEORYA AT KONSEPTONG PANG-INHENYERIYA GAMIT ANG FILIPINO: MAS BUHAY AT IMPORMAL ANG TALAKAYAN MAS NAKIKIISA ANG MGA MAG-AARAL SA TALAKAYAN NG KLASE NAWAWALA ANG TENSION SA KLASE NAWAWALA ANG ANO MANG SAGABAL SA KOMUNIKASYON SA PAGITAN NG PROPESOR AT MGA MAG-AARAL HINDI NA DOBLE ANG DAPAT INTINDIHIN ANG MGA MAG-AARAL- MAHIRAP NA ANG TEKNIKAL NA ASIGNATURA, MAHIRAP PA ANG MAGSALIN NITO MULA SA INGLES MAS MADALING IUGNAY ANG MGA TEORYANG PANG INHENYERIYA SA PANG-ARAW-ARAW NA BUHAY; AT NAPAPATIBAY ANG DAMDAMING NASYONALISMO KUNG SUSURIIN ANG OBSERBASYON AT RESULTA NG PAG-AARAL NI SALAZAR(1995), NAGPAPATUNAY LAMANG NA ANO MANG WIKA SA MUNDO AY MAY KAKAYAHAN NA MAGING WIKANG TEKNIKAL.

21. GAYON DIN, PATOTOO ITO KUNG TALAGANG PAGKATUTO ANG HANGAD NG BAWAT INSTITUSYONG PANG-AKADEMIKO PARA SA KANYANG MGA MAG-AARL, MAGAGAWA ITO SA ISANG MIDYUM NA MALAPIY SA MGA MAG AARAL- ANG KANYANG KINAGISNANG WIKA. 4. FILIPINO SA MEDISINA SA KABILANG BANDA, MALAKI RIN ANG GINAGAMPANANG TUNGKULIN NG WIKANG FILIPINO SA LARANGAN NG MEDISINA O PANGGAGAMOT. SA KATUNAYAN, ITO ANG NAGSISILBING PANGUNAHING NG MGA DOCTOR SA KANILANG PANGGAGAMOT SA MGA MAMAMAYANG PILIPINO NA NASA MARHINALISADONG SITWASYON O MAGING MGA NASA GITNANG URI MAN. DAHIL SA WIKANG ITO, MAS NAPAPABILIS ANG UGNAYAN NG MGA PASYENTE AT DOKTOR SA KANI-KANILANG PASYENTE DAHIL SA KAKAIBANG KATANGIAN NG WIKANG-FILIPINO- MAGKALINGA, MAPAG-ARUGA. DR. LUIS P. GATMAITAN (KILALA BILANG TITO DOK SA LARANGAN NG PANITIKAN) ISA SA MGA NAGTATAGUYOD NG WIKANG FILIPINO SA LARANGAN NG MEDISINA SA PAMAMAGITAN NG KANYANG MGA KWENTONG PAMBATA NA NASUSULAT SA WIKANG FILIPINO.

22. SA PAMAMAGITAN NG KANYANG MGA KWENTONG PAMBATA NA TUMATALAKAY SA PAG-IINGAT NG KALUSUGAN AT PAGPAPAHALAGA. RITO AY NAIPAUUNAWA AGAD NIYA SA MGA MUSMOS ANG KAHALAGAHAN NG KALUSUGAN GAMIT ANG WIKANG NAUUNAWAAN NILA SA PAMAMAGITAN NG MALIKHAING PAMAMARAAN. ILAN SA MGA PAMAGAT NG MGA NALIKHA NIYANG KWENTO AY ANG MGA SUMUSUNOD: MAY MGA LIHIM KAMI NI INGKONG WAAAAH! NAKAGAT AKO NG ASO AYAN NA SI BOLET BULATE NGII! ANG KATI-KATI NG ULO KO NAKU, ANG PULA NG MATA KO ARAY, NASUGATAN AKO! AY, MAY BUKBOK ANG NGIPIN NI ANI KRAAAAK! NABALI ANG BUTO NI FERDIE

23. D R. FLORENTINO HORNEDO WALANG NAKIKITANG PROBLEMA SA PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA MGA DISIPLINA TULAD NG SIYENSYA, TEKNOLOHIYA, AT HUMANIDADES SAPAGKAT ANG WIKANG ITO AY MAPAG-AMPON. BILANG KONKLUSYON, MAHALAGANG TUMIMO SA ISIP NG BAWAT PILIPINO NA ANG WIKANG FILIPINO AY PATULOY NA UUNLAD SA IBAT-IBANG LARANGAN. LALO’T HIGIT, PINATUNAYAN NA NG MGA SALIKSIK NA ITO AY MAY KAKAYAHANG MAGING INKLUSIBONG WIKA SA EDUKASYON NG BANSA SA DARATING NA PANAHON. AYON KAY SEVILLA III (2018), MALAKI ANG PANGANGAILANGAN NG PAGGAMIT NG WIKANG FILIPINO AGHAM AT TEKNOLOHIYA LALO NA SA LARANGAN NG AGRIKULTURA NA SIYANG KAILANGAN NG LIPUNANG ITO AT KAILANGAN ITONG SIMULAN SA ANTAS-PRIMARYA SA LAMANG DAHIL NANINIWALA SIYA NA ANG PAGTUTURO NG AGHAM AT MATEMATIKA SA WIKANG INGLES SA BATAYANG EDUKASYON ANG NANGUNGUNANG DAHILAN KUNG BAKIT WALANG NAGTATANGKANG GUMAMIT NG WIKANG FILIPINO SA PAG-AARAL NITO (GAMOSO AT DE LA CRUZ, 2018)

24. C. FILIPINO SA HUMANIDADES, AGHAM PANLIPUNAN AT IBANG PANG KAUGNAY NA LARANGAN FILIPINO SA HUMANIDADES BINIGYAN KAHULUGAN NG COLLEGE OF ARTS AND SCIENCE NG UNIVERSITY OF SOUTH FLORIDA (2015) ANG HUMANIDADES BILANG DISIPLINANG NAKATUON SA PAG-AARAL TUNGKOL SA SANGKATAUHAN. PANGUNAHING LAYUNIN NITO NA SURIIN ANG PUNDAMENTAL NA GAWAIN NG TAO GAMIT ANG PITONG SINING GAYA NG PAGPIPINTA, ESKULTURA, ARKITEKTURA, MUSIKA, LITERATURA, PELIKULA AT TEATRO. AYON NAMAN KAY TOLENTINO(2010), HUMANIDADES SA SUBSTANSYA NG PAGKATAO, ANG BUMUBUO AT BUMUBUHAY SA TAO, LAMPAS SA BATAYANG PANGANGAILANGAN. SA PAMAMAGITAN NITO, NATUTUHAN NG ISANG INDIBIDWAL NA MAG-ISIP NANG KRITIKAL, MANGATWIRAN, MAGTANONG, PAGANAHIN ANG MALIKHAING KAISIPAN.

25. HINDI MAIKAKAILANG MAS MADALING MAUNAWAAN NG MGA PILIPINONG MAG-AARAL ANG KANYANG PAGKATAO AT TUNAY NA DIWA NG DISIPLINANG ITO GAMIT ANG WIKANG FILIPINO PARTIKULAR KUNG ANG TUON NITO AY PAG-AARAL ANG KULTURA AT SINING NG PILIPINAS TUNGO SA PAG-UNAWA SA KANYANG SARILI AT PAGKA-PILIPINO. ANG KATOTOHANANG ANG BISA NG WIKANG FILIPINO AY KINILALA NG 1987 SALIGANG BATAS NG PILIPINAS AY HINDI MAITATANGGING ITO AY WIKA NG KARUNUNGAN. BUKOD PA, MARAMI ANG NANG PAG-AARAL ANG NASABING MAS NATUTUTO ANG MGA MAG-AARAL AT MAS NAGSASALITA SA KLASE KUNG ANG GINAGAMIT NG WIKANG PANTURO AY WIKA NG KANYANG LIPUNAN (TEODORO,2018). MARAHIL AY HINDI LUBOS NA MAUUNAWAN NG KABATAANG PILIPINO NOON AT SA KASLUKUYAN ANG GINTONG ARAL NG MGA KONTROBERSYAL NA NOBELA NI DR. JOSE RIZAL KUNG HINDI ITO NAISALIN SA WIKANG FILIPINO NG MGA ISKOLAR SA KASALUKUYANG PANAHON. SA KATUNAYAN, TUMINO ANG SA ISIP NG MGA PILIPINO ANG MGA DAKILANG NOBELANG ITO DAHIL SA SALIN NITO SA WIKANG FILIPINO NA NAGDULOT NG KAMULATAN SA PANIG NG MGA PILIPINONH MAMBABASA UKOL SA TUNAY NA MGA PANGYAYARI SA PILIPINAS SA ILAIM NG PANANAKOP NG MGA ESPANYOL NA NAGDULOT NG KAMULATAN SA PANIG NG MGA PILIPINONG MAMBABASA UKOL SA TUNAY NA PANGYAYARI SA PILIPINAS SA ILALALIM NG PANANAKOP NG MGA ESPANYOL NA NAGDULOT NG LABIS-LABIS NA PAGPAPAHIRAP AT PANG-AABUSO SA MGA PILINO AT PANANAMANTALA SA LIKAS NA YAMAN NG BANSANG ITO.

26. GAMIT DIN ANG KAPANGYARIHAN NG WIKANG FILIPINO AY NAIPAUNWA SA SAMBAYANANG PILIPINO ANG DAKILANG OBRA NI MOCHTAR LUBIS NA PINAMAGATANG SENJA DI DJAKARTA NANG ISALIN NI AURORA BATNAG ANG NASABING AKDANG PAMPANITIKAN NOON 1988. SAMANTAL PINAGUNAHAN NAMAN NG KWF ANG PAGSASALIN PA NG MGA KLASIKONG AKDANG THE COUNT OF MONTE CRISTO NI ALEXANDRE DUMAS WAR AND PEACE NI LEO TOLSTOY DON QUIXOTE NI MIGUEL DE CERVANTES AT THE NECKLACE AT IBA PANG MAIKLING KWENTO NI GUY DE MAUPASSANT . AYON KAY ALMARIO ANG PANGUNAHING LAYUNIN NG PROGRAMANG ITO NG KOMISYONANG MAITAMPOK ANG WIKANG FILIPINO BILANG WIKA NG KARUNUNGAN. GAYON DIN UPANG MAIPAKITA NA ANG WIKANG PAMBANSA AY NAGAGAMITSA IBA’T IBANG URI NG DISKURSO SANTOS,2015 NAKATULONG DIN ANG LUBOS SA MGA MAG AARAL NA PILIPINO ANG PAGKAKALATHALA NG MGA SANGGUNIANG-AKLAT AT PANANALIKSIK SA HUMANIDADES SA WIKANG FILIPINO. SA KABILANG BANDA MABILIS NA NAIPAPAHAYAG NG ISANG MAG-AARAL NA PILIPINO ANG KANYANG SALOOBIN HINGGIL SA PARTIKULAR SA SINING GAYA NG PAGPIPINTA O ESKULTURAL GAMIT ANG WIKANG FILIPINO SAPAGKAT ITO ANG WIKA NG KANYANG BAYAN NA KANYANG KINAGISNAN.

27. 2. FILIPINO SA AGHAM-PANLIPUNAN TALIWAS SA LARANGANG TEKNIKAL HINDI MAIKAKAILANG MALAYO NA ANG NARATING NG WIKANG FILIPINO SA AGHAM - PANLIPUNAN. SA KATUNAYAN BUHAY NA BUHAY ITO SA PAG-AARAL NG KASAYSAYAN,ANTROPOLOGIYA EKONOMIKS SOSYLOHIYA, SIKOLOHIYA PIILOSOPIYA AT MAGING SA POLITIKA. SUBALIT ANG GANITONG TAGUMPAY NG WIKANG FILIPINO BILANG OPISYAL NA WIKA, WIKANG PANTURO AT WIKA NG PANANALIKSIK AY ANG KAKULANGAN DI-UMANO NG WIKANG ITO SA MGA BOKABULARYO SA AGHAM-PANLIPUNAN. PINANINIWALAAN PA NGA IBA NA ANG WIKA ITO AY MIDYUM LAMANG SA PAGSULAT NG MGA AKDANG PAMPANITIKAN GAYA NG KAIKLING KWENTO, NOBELA, DAGLI AT TULA SA MGA ULAP, BUWAN AT BITUIN (TIAMSON-RUBIN,1998) SUBALIT SIMULA NANG PAGDESISYONAN NG MGA UNIBERSIDAD SA BANSA NA GAMITIN ITO NILANG OPISYAL NA WIKANG PANTURO SA DISIPLINANG ITO AY UNTI-UNTING NAPAWI ANG AGAM-AGAM SA KAKAYAHAN NG WIKANG FILIPINO NA MAGING WIKA SA AGHAM-PANLIPUNAN.

28. TAONG 1968-1969 NANG SIMULANG GAMITIN ANG WIKANG FILIPINO BILANG WIKANG PANTURO SA UP-DILIMAN . NAGSIMULA ITO BILANG EKSPERIMENTO SA KOLEHIYO NG SINING AT AGHAM NA KINABIBILANGAN NG DEPARTAMENTO NG PILOSOPIYA, SOSYOLOHIYA AT KASAYSAYAN . BUNGA NG GANITONG EKSPERIMENTASYOM, NAPATUNAYAN NA HIGIT NA NAKAUUNAWA ANG MGA MAG-AARAL NG KANILANG MGA PINAG-AARALAN, ITO MAN AY MADALI O MALALIM NA KONSEPTO. SAMAKATWID, LUMABAS SA NASABING EKSPERIMENTO NA HIGIT NA EPEKTIBO ANG PAGTUTURO NG AGHAM-PANLIPUNAN GAMIT ANG WIKANG FILIPINO SAPAGKAT HIGIT NA NAGKAKAUNAWAAN ANG MGA GURO AT MAG-AARAL (TIAMSON-RUBIN,1993). 3.FILIPINO SA PAMAHAYAGAN SA KASALUKUYANG PANAHON, HINDI MAIKAKAILANG MALAKI ANG GINAGAMPANAN NG PAMAHAYAGAN (PAHAYAGAN, TELEBISYON, RADYO) SA BANSA. SA KATUNAYAN, ITO ANG PANGUNAHING INSTRUMENTO UPANG MAKAKUHA NG MGA IMPORMASYON ANG MGA PILIPINO SA MGA NANGYAYARI SA LOOB AT LABAS NG BANSA.

29. MAGMULA SA MGA ISYUNG PANLIPUNAN, SAKUNA, HANGGANG SA MGA BALITANG NAGBIBIGAY-ALIW SA SAMBAYANAN. SA PAGPAPAKAHULUGAN, ANG PAMAHAYAGAN AY ISANG GAWAING KINAPAPALOOBAN NG PANGALAP NH IMPORMASYON, PAGSULAT, PAG-EEDIT, PAGLILIMBANG AT PAGSASAHIMPAPAWID NG MGA BALITA SA PAMAMAGITANG NG RADYO, TELEBISYON, PAHAYAGAN O MAGAZINE. ANG PAHAYAGANG DEL SUPERIOR GOBIERNO ANG ITINUTURING NA UNANG PAHAYAGANG LUMABAS NANG PALAGIAN/REGULAR SA BANSA. ANG PAHAYAGANG LA ESPERANZA NAMAN ANG ITINUTURING NA PAHAYAGANG NAGLALATHALA ARAW-ARAW. NOONG PANAHON NG PAGBABAGO, NAKILALA ANG PAHAYAGANG LA OPINION NA PINAMUMUNUAN NINA JULIAN DE POSO AT JESUS POLANCO . NAKILALA RIN NOONG PANAHON NG ESPANYOL ANG DIARIONG TAGALOG NA ITINATAG NI MARCELO H. DEL PILAR NA ANG PAKSA AY TUNGKOL SA BAYAN AT SA KASAWIANG NARARANASAN NG PILIPINAS SA KAMAY NG MGA ESPANYOL.

30. ANG LA SOLIDARIDAD ANG ITINUTURING NA PINAKATANYAG NA PAHAYAGAN NG MGA PILIPINO SA ESPANYA NA UNANG PINAMATNUGUTAN NI GRACIANO LOPEZ JAENA. BAGAMA’T LAYUNIN NG PAHAYGANG PANG INTELEKTWAL AT HINDI TUMATAGOS SA MASANG PILIPINO DAHIL ANG GAMIT NITO AY WIKANG KASTILA. SA KABILANG BANDA, MAS TUMAGOS NAMAN SA MGA PILIPINO ANG PAHAYAGANG KALAYAAN NG KATIPUNAN DAHIL SA NASUSULAT ITO SA WIKANG TAGALOG. ITO AY BUNGA NG PANINIWALA NI ANDRES BONIFACIO NA ANG KAILANGAN NG BAYAN SA PANAHONG YAON AY ANG PAHAYAGANG NASA WIKANG KATUTUBO UPANG GANAP NA MAUNAWAAN NG MHA PILIPINO ANG LALIM AT LAWAK NG MGA ISYUNG PANLIPUNAN NA INILATHALA DITO. SA KASALUKUYANG PANAHON, MARAMI NA RING MGA PAHAYAGANG BROADSHEET SA PILIPINAS ANG NASUSULAT SA WIKANG FILIPINO GAYA NG MALAYA. SAMANTALA, KABILANG NAMAN ANG ABANTE, PILIPINO STAR NGAYON, REMATEM TALIBA, HATAW, TANOD, AT BULGAR SA MGA PAHAYAGANG TABLOID NA GUMAGAMIT NG WIKANG FILIPINO SA PAMAMAHAYAG. SAMNATALA, MALAKING HAMON NAMN ANG KINAHAHARAP NG WIKANG FILIPINO SA MUNDONG ITO SA ASPEKTO NG TAMANG GAMIT NG WIKA. NARIYAN NA ANG MGA MALING PAGKAKAGAMIT NG SALITANG FILIPINO NA MADALAS MARINIG SA MGA

31. TAGAPAGBALITA AT MABASA SA MGA EDITOR O MANUNULAT NG BALITA O EDITORYAL NA KADALASAN AY HINDI NILA SINASADYANG NAIPAPASA SA MGA TAGAPAKINIG AT MAMBABASA. ILAN SA MGA ITO AY ANG SUMUSUNOD: KAGANAPAN SA HALIP NA PANGYAYARI ASPETO SA HALIP NA ASPEKTO DALOY SA HALIP NA TRAPIKO MAARI SA HALIP NA MAAARI MANANAKAY SA HALIP NA PASAHERO TUBIG-BAHA SA HALIP NA BAHA LAMANG, AT DALAWANG MAGKAKAIBIGAN/MAG-AASAWA KAHIT DALAWANG TAO LAMANG ANG TINUTUKOY.

32. ANG PAGWAWAKAS MARAMING SALAMAT SA PAKIKINIG