BİYOLOJİ 10. SINIF
Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan- I
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Güncel Çevre Sorunlarının Sebepleri ve Olası Sonuçları
Hızlı nüfus artışı, çarpık kentleşme, endüstrileşme ve
doğal kaynakların aşırı kullanımı tüm insanlığı
ilgilendiren çevre sorunlarınıortaya çıkarmıştır.
Ekosistemin yapısını bozan kimyasal maddelerin ve
kirleticilerin yoğunluğunun artarak ekolojik dengenin
bozulmasına çevre kirliliği denir.
Çevre kirliliğine neden olan pek çok kirletici madde;
doğal çevreyi oluşturan hava, su ve toprakyapısına
zarar vererek ekolojik dengenin bozulmasına yol açar.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Güncel Çevre Sorunları
1.Hava Kirliliği
2.Küresel İklim Değişikliği
3.Asit Yağmurları
4.Su Kirliliği
5.Toprak Kirliliği
6.Radyoaktif Kirlilik
7.Ses Kirliliği
8.Erozyon
9.Doğal Hayat Alanlarının Tahribi ve Orman Yangınları
10.Biyolojik Çeşitliliğin Azalması
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
1.Hava Kirliliği
Yaşam için gerekli olan hava; %78 azot, %21 oksijen, %1 argon,
karbondioksit ve su buharındanoluşur.
Atmosferdeki gazların ve kirleticilerin belirli ölçülerin üzerine çıkmasına
hava kirliliği denir.
Kükürtdioksit (SO
2), azotdioksit (NO
2), karbondioksit (CO
2) gibi gazların
ve kimyasalların normal değerlerin üzerine çıkması hava kirliliğine yol
açar.
Hava kirliliği iklimi, doğayı, ekolojik dengeyi ve insan sağlığını bozduğu
gibi sera etkisinin artması, ozon tabakasının incelmesi gibi küresel çevre
sorunlarına da neden olur.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Hava kirliliğinin nedenleri doğal ve insan kaynaklı olarak
iki grupta incelenebilir.
Volkan patlamaları, orman yangınları ve toz fırtınaları
doğal kaynaklı kirleticilerdir.
Fabrikalar, termik santraller, petrol rafinerileri ve motorlu
taşıtlar insan kaynaklı kirleticiler arasında yer alır.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
2014 -YGS FEN-E
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
2. Küresel İklim Değişikliği
Atmosferde karbondioksit, karbonmonoksit, CFC, metan
ve ozon gibi gazların fazla birikmesi sera etkisini artırarak
yeryüzündeki ortalama sıcaklığın artmasına yol açar.
Sera gazları etkisiyle havanın ortalama sıcaklığının artışına
küresel ısınma adı verilir.
Küresel ısınma sonucu dünyada uzun dönemde meydana
gelen iklim değişiklikleri küresel iklim değişikliği olarak
adlandırılır.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Sıcaklık değişimlerinden kaynaklanan bu durum bazı
canlıların yaşamını ve üreme döngülerini olumsuz etkiler.
Küresel iklim değişikliklerinden kaynaklanan sıcaklık
artışları kutuplardaki buzulların erimesine, deniz seviyesinin
yükselmesine, okyanus sularının ısınmasına ve daha asidik
olmasına neden olur.
Küresel ısınma ile sel, kuraklık ve çölleşme artar; tarım
alanları azalır.
Bu değişiklikler zamanla habitatların ve canlı türlerinin yok
olmasına neden olur.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
ÖSS FEN-1 / 2008- B
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
2010 -YGS / FEN-A
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Atmosferdeki SO
2ve NO
2gibi kirleticiler, su buharıyla
birleşerek asitli bileşikleri oluşturur.
(HNO
3-Nitrik asit, H
2SO
4-sülfürik asit gibi)
Asitli bileşiklerin yeryüzüne yağış şeklinde düşmesine
asit yağmurları denir.
Asit yağmurları suyun ve toprağın pH değerini düşürerek
ortamda bulunan zehirli maddelerin ve ağır metallerin
çözünürlüğünü artırır.
Bütün bu kirleticiler besin zincirinde biyolojik birikim
yoluyla bitkilere, hayvanlara ve insanlara geçer.
3. Asit Yağmurları
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Asit yağmurları insanda
astım, solunum yolu
enfeksiyonları ve akciğer
kanseri gibi çeşitli
hastalıklara yol açar.
Asit yağmurları,
yeryüzündeki tarih ve kültür
varlıklarını tahrip etmektedir.
Bunun en tipik örneği
Nemrut Dağı’ndaki eserlerde
görülmektedir.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
2014 -YGS / FEN-C
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Asit yağmurları ile ilgili,
I. Tarım ürünlerinde ve doğal bitki örtüsünde verimliliği
düşürür.
II. Sucul habitatlarda, canlıların hoşgörü
gösteremediği pH değerlerinin oluşmasına neden olur.
III. Yalnızca atmosferde karbondioksit derişiminin
normalin üzerine çıkmasıyla oluşur.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
2017- LYS2/BİY-C
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Kimyasalların, kirleticilerin yer altı ve yer üstü sularında
normal değerin üzerine çıkarak suyun fiziksel, kimyasal ve
biyolojik yapısını bozmasına su kirliliği denir.
Fabrika atıkları, evsel atıklardaki deterjan ve çamaşır suyu
gibi kimyasallar, çöpler, poşetler, kızartmada kullanılan
yağlar, cıva, kurşun gibi ağır metalleri içeren tarım ilaçları
ve kanalizasyon suları su kirliliğine neden olur.
4. Su Kirliliği
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Kirli su, insanlar üzerinde
zararlı etkiler meydana getirir.
Kolera, tifo, dizanteri gibi
bulaşıcı ve salgın hastalıklara,
kitle hâlinde zehirlenmelere
neden olabilir.
Kirli suların tarımsal sulamada
kullanılması, toprağın niteliğini
bozarak ürün veriminin
düşmesine neden olur.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Su ekosistemlerine evsel atıklar, kanalizasyon suları
ve yanlış gübreleme sonucu özellikle azot ve fosfor
gibi maddeler taşınır.
Azot ve fosfor bakımından zengin sularda
siyanobakteriler ve algler hızla ürer.
Bu organizmalar suyun yüzeyini kaplar ve alt kısımlara
ışık geçemez.
Böylece su yüzeyinde bulanık bir görüntü oluşur.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Ölen su yosunları dibe çöker, bakteriler yosunları ayrıştırmak
için çok fazla oksijen harcar.
Bu da dip kısımlarda oksijen oranının azalmasına ve buna
bağlı olarak suda yaşayan hayvanların azalmasına neden olur.
Bu olaya ötrofikasyondenir.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
Ötrofikasyona bağlı olarak;
göl tabanında organik madde
birikimi
alg sayısının artmasına bağlı
olarak oluşan koku
balık ölümleri
ekosistemin giderek bozulması
gibi değişiklikler kaçınılmazdır.
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan-I 10. Sınıf Biyoloji
2013 -YGS / FEN-B
BİYOLOJİ 10. SINIF
Ekosistem Ekolojisi ve Güncel Çevre Sorunları
Güncel Çevre Sorunları ve İnsan- I